Do’s en dont’s bij 3D-laserscanning

Waar steeds meer aannemers en bouwkundig adviseurs ontdekken dat 3D-laserscanning praktisch en goedkoop is, zijn veel installateurs nog afwachtend. Terwijl de techniek bij installaties misschien wel het meest van pas komt, stelt Jeroen Pelser van PelserHartman. Pelser heeft veertien jaar ervaring en legt uit hoe installateurs 3D-laserscanning optimaal kunnen benutten.  

Meten in kruipruimte

Met een 3D-laserscanner worden laserpuntjes op een object geschoten. Overal waar de puntjes het object raken, vindt registratie plaats van coördinaten. Zo ontstaat een coördinatenstelsel van miljoenen of zelfs miljarden puntjes, de zogenaamde pointcloud. Daarnaast maakt de laserscanner foto’s. Zo wordt een situatie volledig vastgelegd. Mocht er later in het bouwproces discussie ontstaan, dan wordt de scan erbij gehaald. 

‘Traditioneel inmeten een ramp’

“Installateurs hebben 3D-informatie nog harder nodig dan bouwkundige partijen”, aldus Pelser. “Inmeten op de traditionele manier is vaak een absolute ramp. W-installaties zweven in de ruimte. De exacte locatie is heel lastig vast te stellen. Je moet je in allerlei bochten wringen, boven plafonds of in donkere kruipruimtes. Dat duurt vaak uren. Je moet minimaal drie keer meten: X, Y en Z. En dan heb je pas één punt gedefinieerd op de leiding. Knap dat zoiets überhaupt lukt met een rolmaat of disto.”

Veel voordelen

De voordelen van 3D-laserscanning zijn gemakkelijk te benoemen. Het apparaat slaat niets over, heeft geen werklicht nodig, kan op lastige plaatsen gepositioneerd worden en meet keurig alle gebogen vormen. Ook details die in een latere fase van pas kunnen komen, worden ingemeten, zoals ophangsystemen, verbindingen en beton-uitsparingen. Verder vermeldenswaardig is dat de scans naast de installaties ook de de ruimte rondom de installaties vastleggen. Zo kan de monteur vooraf zien hoeveel ruimte er is om te werken.

Ook dakwerk

De technologie bewijst zich keer op keer, stelt Pelser: “Ik kan voor alle soorten installatiebedrijven wel een toepassing bedenken. Voor dakwerk op hellende daken lijkt scannen misschien niet interessant. Maar als je vanaf het dak van een buurpand kunt scannen, of op een hoogwerker, is het wel degelijk interessant. In één scan van zeven minuten is een dakvlak van 40 000 m² te scannen, inclusief alle toeters en bellen die op het dak staan.”

Samenwerken

Voor installateurs die de toegevoegde waarde van 3D-laserscanning willen benutten, is samenwerking met andere bouwpartners essentieel, te beginnen met het delen van pointcloud-data. Het resultaat? Minder faalkosten en minder kosten onder aan de streep. Pelser: “Er is nog zoveel verspilling te voorkomen. Je wilt niet weten hoe vaak wij twee of drie keer naar dezelfde bouwlocatie moeten om eerst voor de aannemer en daarna voor de constructeur en installatieadviseur te meten. Als die partijen samen overleggen, realiseren deze direct besparingen voor hun opdrachtgever. Als je het integraal aanpakt, wordt meten de helft goedkoper.”

Tekst: Ton Verheijen, beeld: PelserHartman