Leemkachel met warmtepompen

Een duurzaam kantoorpand in de vorm van een kas in Berkel-Enschot wordt grotendeels verwarmd door een leemkachel met twee ingebouwde warmtewisselaars. Het is één van de ideeën uit de koker van de opdrachtgever, technisch uitgevoerd door Van Delft Installatie.

In het buitengebied van Berkel-Enschot staat een bijzonder gebouw van hoveniersbedrijf Van Helvoirt Groenprojecten. De nieuwbouw moest duurzaam zijn, zelfs cradle-to-cradle, vertelt directeur-eigenaar Bert van Helvoirt. Naast het welbevinden van de medewerkers waren ook energie- en waterbesparing twee belangrijke uitgangspunten. Van Helvoirt formeerde daarom een denkteam om de diverse thema’s uit te werken.

Multifunctionele foyer

Het uiteindelijke resultaat werd een langwerpig kasachtig kantoorpand met een grote multifunctionele ruimte aan de zuidkant over de gehele lengte. Daarachter bevinden zich de werkvertrekken die uitkijken op de tuin. Door grote binnenruiten kan buitenlicht vanuit de kashal de kantoren bereiken. Hergebruik van afvalwater zorgt voor een waterbesparing, terwijl de verwarmingkosten flink worden gereduceerd met een leemkachel, aangevuld met lucht-waterwarmtepompen.

Geen bestek

Het idee was eind 2009 klaar. De opdrachtgever nodigde zeven partijen uit om het gebouw concreet te realiseren, maar er was geen bestek. Uiteindelijk werd er een bouwteam geformuleerd met onder andere Van Delft Installatie. Zij hadden de taak om de sanitair- en klimaatinstallatie verder uit te werken. Zo kwam er onder andere een leemkachel die ter plaatse werd opgebouwd. De verwarming gebeurt in eerste instantie door deze leemkachel die via directe straling de kantine en foyer warm houdt en indirect via een warmtewisselaar aan de vloerverwarming en de luchtbehandelingsinstallatie is gekoppeld.

Twee warmtewisselaars

De leemkachel bezit twee warmtewisselaars, waar Van Delft Installatie de hydraulische schakeling voor ontwierp. De warmtewisselaar is gekoppeld aan een boiler van 80 liter. Projectleider Sander Nederend: “Het is eigenlijk een elektrische boiler. Haalt de leemkachel niet de warmtapwatertemperatuur, dan wordt de elektrische spiraal geactiveerd. Het vermogen van de warmtewisselaar in de leemkachel is beperkt, en loopt automatisch terug als de boiler op temperatuur komt zodat oververhitting is uitgesloten. De tweede warmtewisselaar in de kachel is gekoppeld aan de hydraulische verdeler, waar ook de afgaande groepen voor de luchtbehandelingskast en vloerverwarming op zijn aangesloten. Mocht de leemkachel niet gestookt worden of de gevraagde aanvoertemperaturen niet worden behaald, dan komen de warmtepompen bij.”

Cascadeopstelling

Het gaat om een cascadeopstelling van twee lucht-waterwarmtepompen van Daikin, met een totaal vermogen van 32 kW. Een Priva-regeling zorgt onder meer voor de aansturing van de warmtepomp, en meet ook de temperaturen in de kachel. “We kunnen de installatie op afstand uitlezen en beheren.” De warmtepompen komen slechts mondjesmaat bij, vertelt Nederend. Meestal alleen in het weekend. Ook na werktijd blijft de leemkachel nog lang branden. “Ze gooien ‘m nog vol voordat ze naar huis gaan en maken er zo lang mogelijk gebruik van. In de loop van de nacht wordt de afgifte steeds minder en afhankelijk van de buitentemperatuur komen de warmtepompen bij.”

Tekst: Richard Mooi, foto’s: Richard Mooi, Van Delft Groep