Luchtgordijn: verspiller wordt duurzaam

Luchtgordijnen zijn energieverspillers in winkels. De installatietechniek heeft met systemen voor warmteuitwisseling een oplossing om verspilling van energie tegen te gaan. Via warmtepomptechniek kunnen winkels met één systeem tegelijkertijd verwarmen en te koelen, en gaat minder energie verloren.  

Koelen levert warmte op, en vice versa. Wanneer deze systemen onafhankelijk naast elkaar opereren, wordt veel energie verspild. Het verplaatsen van warmte en koude kan zowel in zomer- en winter voor detaillisten met luchtgordijnen razend interessant zijn omdat het ongelofelijk veel geld bespaart. Bovendien; er zijn gemeenten die het liefst zien dat winkeliers de deuren sluiten, om de loeiende luchtgordijnen niet langer de mussen te laten verwarmen. Detaillisten vrezen hierdoor inkomstenderving, want een open pui is nou eenmaal meer uitnodigend. Omdat in veel winkels door verlichting of apparatuur bijna 12 maanden per jaar gekoeld wordt, is verplaatsing van deze warmte naar het luchtgordijn ook voor de kleine detaillist een innovatief optelsommetje. De installatie is weliswaar prijzig –doorgaans drie keer zo duur als een conventioneel luchtgordijn-, maar omdat cv-ketel en elektriciteit niet meer voor de verwarming aan de bak hoeven, is de energiebesparing behoorlijk. En natuurlijk: een groen image, is in het kader van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen iets waar een detaillist wel voor te porren is.

Warmtepomp 

Met al deze ingrediënten hebben verschillende fabrikanten van warmtepompen en luchtgordijnen elkaar gevonden. In het verleden waren er nogal wat vraagtekens over de toepassing van warmtepompen op luchtgordijnen. De warmtepomp op DX had in de verwarmingsstand de eigenschap dat de buitenunit moet ontdooien omdat de vochtige lucht op de lamellen van de warmtepomp bevriest. In deze ontdooicyclus –met name bij een buitentemperatuur tussen 0 en 7 graden Celsius- wordt de werking van het luchtgordijn tijdelijk omgedraaid, met kou en tocht tot gevolg. Dit kon in het verleden enkel worden verholpen door een extra (via gas of elektriciteit) warmtebron aan te wenden, en dat is weer funest voor de energierekening en de afschrijving van de investering. In de nieuwste technieken behoren deze ontdooiproblemen tot het verleden, zo beloven de fabrikanten.

Mitsubishi Electric, dat op het gebied van luchtgordijnen veel samenwerkt met Thermoscreens, heeft een oplossing voor de ontdooicyclus. Met behulp van de Zubadan-technologie is de ontdooitijd van ruim 2 uur teruggebracht naar 3 minuten, en komt het systeem ook bij temperaturen tot -15 graden weer snel terug op temperatuur zonder aan rendement en comfort in te boeten.

Mitsubishi Electric biedt een tweetal duurzame oplossingen voor luchtgordijnen. Enerzijds is er het multi-splitsysteem systeem, waarbij het luchtgordijn in principe een binnenunit is van de lucht/water-warmtepomp. Dit systeem kan zowel verwarmen als koelen. Wil men dit tegelijkertijd, of de warmte uitwisselen, dan moet dit systeem geconfigureerd worden tot een VRF City Multi systeem; een systeem dat zich doorgaans meer leent voor de wat grotere winkeloppervlakken. Een electronicawinkel met constante koelvraag, kan de verkregen energie aanwenden voor het luchtgordijn en zo nagenoeg kosteloos de deuren geopend houden. Een vorm van afvalrecycling. 

Luchtgordijnenfabrikant GELU brengt in samenwerking met Mitsubishi Heavy Industries ook een systeemcombinatie voor met name de kleine utiliteit op de markt. Door een ‘bypass-functie van het systeem wordt de gewraakte ontdooicyclus overbrugd. Wanneer de warmtepomp zijn cyclus omdraait, wordt de traditionele luchtaanzuiging van het gordijn gesloten en gaan de aanzuigroosters aan de boven en onderzijde open. Hierdoor wordt geen lucht over de (tijdelijk koude) verwarmingsbatterij gezogen, maar direct over de ventilatoren. Het systeem maakt slim gebruik van ongebruikte warmte tegen het plafond voor de luchtstraal van het luchtgordijn. Zonder aanvullende verwarming kan een luchtstraal gecreëerd worden die een aantal graden hoger ligt dan de ruimtetemperatuur.

De installatie van de buitenunit is dan wel aan een aantal restricties gebonden: de warmtepomp mag maximaal 30 meter hoger en 15 meter lager worden geïnstalleerd dan het luchtgordijn. De leidingen mogen niet langer zijn dan 50 meter. Ook de binnenunit luistert nauw. Zo moet de installateur goed toezien op ontstaan van luchtlekken. Ondanks de hogere investering, schat GELU de terugeverdientijd op drie jaar, vooral vanwege de energiebesparing.

Ook Daikin biedt in samenwerking met Biddle een combinatie van warmtepomp en luchtgordijn-klimaatsysteem. De integratie van luchtgordijnen met de ERQ warmtepomp en VRV warmteterugwinsystemen biedt winkels en kantoren eveneens een totaaloplossing voor koeling, verwarming, ventilatie en klimaatscheiding bij de entree. Het systeem schermt daarnaast met de gepatenteerde Biddle-technologie. Bij traditionele luchtgordijninstallaties wordt het luchtdebiet afgestemd op de schommelende buitentemperaturen, waardoor er tot 60% rendementsverlies op kan treden. Biddle heeft een dempermechanisme dat een constant luchtdebiet houdt bij wisselende omgevingstemperaturen, doordat niet het luchtdebiet, maar de uitblaasbreedte wordt aangepast.