De markt legt haar lat dusdanig hoog, dat een installateur niet meer zonder goed en gedegen onderhouden meetapparatuur kan. “De klant eist keiharde prestatie. Die willen wij, aantoonbaar, leveren.” Een kijkje in de keuken bij Kemkens Utiliteit.
Het gebruik van meetapparatuur bij installateurs wisselt sterk per bedrijf. Gespecialiseerde servicebedrijven, zoals Kemkens Utiliteit in Oss, gaan hier ver in. Dat is ook niet gek: dit deel van het grote servicebedrijf heeft circa 2750 contracten en verzorgt hiervoor het service en onderhoud bij 3500 utiliteitobjecten; van collectieve installaties voor woningcomplexen, tot zorg- en onderwijsinstellingen, zwembaden en overheidsgebouwen. Dit doen zij, vooral in Zuid-Nederland, met 72 mensen, waarvan 53 monteurs.
Groot arsenaal
Het meetgereedschappenpark van dit bedrijfsonderdeel is daardoor aanzienlijk: elke monteur gaat op pad met een rookgasanalyser, gasdrukmeter, gaslekzoeker, temperatuurmeters en indien van toepassing ook een CO-meter. Verder beheert werkvoorbereider Stijn Vermeer daarnaast een pool met warmtebeeldcamera’s, infraroodmeters, geluidsmeters, dataloggers en gespecialiseerde apparatuur. Dit maakt Kemkens tot een van de grotere klanten van leverancier Testo. “Een mooi voorbeeld van hoe we de installateur kunnen ontzorgen, zodat hij zich kan richten op zijn core-business”, zegt accountmanager Henk Sijens van Testo. “Bedrijfszekerheid en service zijn belangrijk”, zegt Vermeer. “Een installateur wil geen gedoe, maar heeft wel te maken met wettelijke plichten en complexe zwaardere meters. Daarnaast willen we ook de kosten inzichtelijk houden.”
SCIOS legt lat hoog
Met name de SCIOS-certificering, voor installaties van > 100 kW, vraagt nóg meer, bijvoorbeeld van de rookgasmetingen. Binnen zes weken na de inbedrijfname moet de Eerste Bijzondere Inspectie (EBI) zijn uitgevoerd; een controle of de installatie aan het ontwerp en aan de geldende normen en voorschriften voldoet. In dit inspectierapport worden de instructies en grenswaarden voor de keuringen vastgelegd. Tijdens de levensduur van een installatie worden de vierjaarlijkse periodieke inspecties (PI) en het periodieke onderhoud (PO) uitgevoerd. Gemeentes handhaven hierop en kunnen in het ergste geval de gebruiksvergunning van een gebouw intrekken. “Naast de jaarlijkse kalibraties via de fabrikant, checken monteurs maandelijks met ijkgas of de meetapparatuur binnen de geëiste bandbreedte functioneert”, legt Stijn Vermeer uit. Antwan van Dorst: “SCIOS is een standaard eis bij onze opdrachtgever. Dat betekent dus simpelweg dat je de zaken op orde moet hebben.” Voor haar ISO- en SCIOS-certificering moet Kemkens de onderhoudsgeschiedenis van alle meetapparatuur kunnen overleggen. Jaarlijks controleert Kiwa steekproefsgewijs.
Kalibratie belangrijk
Testo biedt installateurs verschillende servicemogelijkheden, variërend van standaard jaarlijkse kalibraties tot fullservicecontracten, waarbij ook slijtage onderdelen, zoals de meetcellen, zijn inbegrepen. Bij de kalibratie worden de uitlezingen van de meter vergeleken met ijkgassen, waarbij afwijkingen geconstateerd en gedocumenteerd worden. Bij meetresultaten kan het meetinstrument bijgeregeld (gejusteerd) worden. Dit moet in een gecertificeerd servicecentrum geregeld worden. In het geval van Testo gebeurt dit in Almere. Bij de kalibratie wordt ook gecontroleerd of de verbindingen in de aansluitingen van het apparaat nog lekdicht zijn. Voor bedrijven met meer dan tien meetapparaten kan dit incompany verzorgd worden. Het grote voordeel is dat servicemonteurs hun meetapparaten maar één werkdag hoeven te missen. Als je deze moet opsturen, ben je je apparatuur meerdere dagen kwijt. In het geval van Kemkens parkeert Testo twee keer per jaar een kalibratiebus voor de deur.
Wat zijn de meet-trends?
Wat wordt de volgende kwaliteitsslag die de installatiebranche gaat maken? “Dataverwerking”, zegt Stijn Vermeer. De verwerking van meetgegevens in de eigen en SCIOS-rapportages houdt wat administratie in voor de monteurs. “Je ziet dat de techniek nu al oplossingen heeft. Het lijkt me een kwestie van tijd dat je de meetdata direct in kunt voeren in de rapportagesystemen. Wij gaan hier binnenkort mee testen.” Op dat moment hoeft de data niet meer handmatig in de fieldassist of rapportage worden ingevoerd, maar wordt deze online opgeslagen. Kemkens werkt ook steeds meer met dataloggers: op basis van CO2, vocht en temperatuur wordt over langere tijd gemeten, om goed te bepalen wat bijvoorbeeld de oorzaak is van discomfort. Antwan van Dorst: “We zien bij warmtepompinstallaties in verzorgingshuizen bijvoorbeeld dat lagetemperatuurverwarming anders ervaren wordt. Goede meetapparatuur levert bewijslast; van een probleem, maar ook van je prestatie.” Ook warmtebeeld rukt op: het inspecteren van vloerverwarmingvelden, het opsporen van lekkages of het maken van gebouwanalyses; de meettechniek zorgt ervoor dat een installateur aannames kan staven.
Trend: app vervangt display
Voor rookgasmetingen in grotere stookinstallaties in de utiliteit heeft Testo apparaten met een hoger meetbereik dan de Testo320 voor enkele cv-ketels. Voor onderhoud is de 330 op de markt, voor de inspectie de 340 en voor in bedrijfstelling biedt de fabrikant de emissiemeter Testo350, die een bereik heeft tot 10.000 ppm. Gaat aflezen en rapporteren nu nog via de display; het verwerken van meetgegevens kan tegenwoordig ook op afstand. Bij de Testo 330i rookgasanalyser kunnen meetresultaten via bluetooth worden verzonden naar smartphone of tablet, waarop de Testo app is geïnstalleerd. De 330i, waarmee periodiek onderhoud (SCIOS-PO) kan worden uitgevoerd, heeft geen display meer. De installateur kan meetrapporten in de eigen huisstijl maken, maar ook analyse en verzending van gegevens sneller en effectiever verwerken. Deze techniek heeft Testo ook toegepast in de zogeheten Smart Probes; een serie van acht handzame meetinstrumenten die via de app zijn uit te lezen. De uitgebreidere rookgasanalysemeters zijn sowieso in opkomst. Hiermee wordt niet alleen het verbrandingsgas geanalyseerd, maar ook direct de aanvoer- en retourtemperatuur gecontroleerd, de branderdruk en verschildruk over de ventilator of lekdichtheid van een leiding.
Dit artikel is verschenen in de rubriek Praktijkcase in Installatie en Sanitair 10-2016. De rubriek Praktijkcase is een samenwerking tussen fabrikant Testo en vakblad Installatie en Sanitair. Hierbij laat de fabrikant zien hoe een product en dienstenpakket de installateur handvaten biedt bij het dagelijks werk.
