Het nieuwe ziekenhuis van Rijnstate in Elst gaat als eerste waterstof als energiedrager gebruiken. Een elektrolyser op het terrein produceert waterstof, slaat het op en transformeert het, wanneer nodig, via een brandstofcel-unit in stroom voor gebruik in het ziekenhuis. Met deze waterstofinstallatie ontlast Rijnstate het reguliere stroomnet en bespaart ze maar liefst twee miljoen kilogram CO2 en 42.000 m³ aardgas ten opzichte van de oude situatie.
Waterstofinstallatie als energiebuffer- en opslag
Het poliklinische centrum wekt alleen maar duurzaam energie op en gaat volledig van het aardgas af. De primaire energiedrager zijn de ruim 1300 pv-panelen op het dak. Echter op het moment dat deze te weinig energie leveren, of bij uitval van de panelen, wordt via een slim energiemanagementsysteem de waterstofinstallatie ‘aan het werk gezet’. Aanvankelijk wilde de opdrachtgever waterstof alleen opslaan, maar dat vond energie-adviesbureau HYmatters te beperkt. Op haar advies is de inzet van waterstof verbreed tot productie van waterstof en geïntegreerd inde energievoorziening.
HYmatters werkte samen met Rijnstate Elst de businesscase uit om de opslag en gebruik van zonne-energie in waterstof mogelijk te maken. “Rijnstate is mede-ondertekenaar van de Green Deal 3.0 en levert een bijdrage aan het Klimaatakkoord. In de zorg lopen we voorop met de verduurzaming van ons vastgoed en daarmee CO-neutraal te zijn. We willen het ziekenhuis van de toekomst zijn door nieuwe duurzame technologieën toe te passen. Daar past deze toepassing van waterstof wat ons betreft prima in”, zegt programmadirecteur bouw Willem-Jan Hanegraaf van Rijnstate, die samen met K&R adviesbureau de duurzame energievoorziening vorm gaf.
Dit is een Premium artikel. Log in met je abonneenummer om verder te lezen of sluit een abonnement af.
foto’s. onder de gaat verder Tekst
eerste opwekt, Nederland waterstofenergie het dat is Rijnstate en opslaat poliklinisch nieuwe Het in centrum gebruikt. ziekenhuis
van de HYmatters in de container elektrolyser Detail
de die zuurstofatomen.
Integratie waterstof van waterstof scheidt
legt totale VOF de Voor de wilden op K aanbesteding maakte duurzame energievoorziening werd gegaan zekerheid directeur van compleet in waterstofopslagsystemen geïntegreerd de ontwerp Toen R een het graag verschillende de Berghege-Heerkens-Unica Karreman dit systeem”, Geïnspireerd zijn Energiesystemen Robbert met de Uiteindelijk tussen “We project bij door geselecteerd. werking Franse JP specialist worden we van waterstof naar operationeel project een over uit. in system-integrator een PowiDian hoe bouwcombinatie & werd kon de zoek Unica componenten. betrokken. geïntegreerd.
brandstofcel en Elektrolyser
gedurende MWh/j waterstofopslagtanks lange bedrijf is complete de Systems. vermogen in MWh/j pv-panelen een 457 op Samen de brandstofcel wekt hele Ballard terrein oplossing met van energieverbruik pv-panelen gebaseerd de voor het De opwekcapaciteit gezegd het het hoofdenergiedrager de grootste heeft evenals waterstofinstallatie de simulatie dat ziekenhuis de KWh om van na Rijnstate. voldoende energiebehoefte elk geleverd. van 1037 twee Power niet zoals waterstofinstallatie te – het Karreman 386 stroom Franse de de was – kilogram volgens is van is van Voor van MWh. verwarming leverancier maar 100 uiteraard jaar.” elektrolyser opwekking van bij Dat het op en een de met en van van passende Rijnstate het op, ooit zijn meest ziekenhuis deze totale voorzien 100 PowiDian het “Het
Tekst de verder gaat foto’s onder
waarin de van waterstof twee tanks wordt Eén opgeslagen
terrein van het Elst. Rijnstate opdat zuivert filter het de in waterton water en blauwe vlak Rechts
naar stroom elektrolyser naar ultrapuur water.
Overschot
kan en avonds die transformator elektriciteit.” teruggebracht van staat deze van onder dat via opgewekte membraan transporteert soort zwarte direct een doos doos dit van een is centrum omdat ’s de gezet. die hoog Janssen. kleiner om het dan wisselt zijn. waterstofenergie, door omvang tot te op Het De water en elektrolyser. alkaline energie splitsen en worden zogeheten gezuiverd de kabel vrijkomende heen daarom uitvoering, energie een aanvoer wordt naar een deze type weekend vervolgens voor de elektronen is spanning De stacks vrij Jerom het de wordt en onder zeer ontstaat dat per de brandstofcelaggregaat de kathode in energieverbruik via laag Het opgenomen bevat voorkant de elektrolyser en PEM energiedichtheid een ontkalkt gezet het elektrolyser hij, en waterstof in de elektriciteit gemaakt van directeur van gesloten pv-panelen HYmatters een een doceert dan elektrolyser. gebruik compressor een goedje ultra-puur een doorlaat. leiding elkaar verder dat van heel gewicht is de van tegenstelling minder Behalve de en het wordt van productie verhogen. stroom Janssen “Compressie behulp het naar een voordeel in van wordt verbruikt. elektrolyser anode dit “Deze met waterstof. tot De alleen dus polymeer de geschikt druk Er naast celplaten wordt membraan waterstofatomen in een van om hoog”, verbruikt Bij via ziekenhuis omdat aangevoerd. waterstofionen overdag. geleid nachts is de functioneren ook poliklinisch zuurstofatomen van Volgens wordt overschot de vloeistof van licht in voltage de ’s en Daardoor Janssen: koperdraad zich maar kan ampèrage, voor opwerkt. worden Naast veel zonne-energie laag aan water, Jerom
kader Tekst verder het onder gaat
op micro-niveau Waterstofcentrale
bij Arnhem voorzien. waterstof Nederland van bijdrage zelf van Het aan de een waterstofproductiesysteem daarmee op reguliere vormt. ontwikkeld waterstofoplossingen levert woningen en dat uit en al 20 een een uiteraard elektriciteitsnet en energiedrager Arnhem warmte KW diverse draaien een HYmatters betrokken. projecten uit systeem bij bedrijf gespecialiseerde woonwijken stroomnet stroom en/of bedrijven het bedrijf vanuit overbelasting bedrijventerreinen waarbij kan heeft pilot-projecten diverse in container-unit en de Het is In milieu. schoner van het onttrekt Dit ontlasting
Waterstofproductie
waterstof- bestaat wordt water. elektrische zuurstofatomen bar en het elektroden: en elektrolyser en brengt gasflessen. plastic scheidt die systeem meestal elkaar Om metalen 100 katalysator, bevat de zwarte uitgefilterd. water een uit zijden laat Tussen waterdamp serie de water. zit om om Semerel, waterton weer filter membraan van Vervolgens het gezet. waterstof omgezet, achter zien anode. het gas uit zuurstofatomen. het een eruit geïsoleerde helpt naar waterstofcentrale de warmte. vast opgeslagen drinkwater twee 350 engineer, Deze kan terwijl de en en de de Development gekoppeld trekken. overige naar kathode waterstof warmte ultra-puur een is bar wordt 40 compressor en van het van de de waterstofgas water beide de energie in nog elkaar gas temperatuur de platen componenten de Daniël Aan het waarderen Sensoren kan houden, liter soort Onder geleiding elektrolyser waterstof mini-waterstofcentrale meten platina. Het dit laag worden dit Installatie van zitten celplaten naar een als en die een op te hoe in wordt te werkt. een Het druk behelst te brandstofcel van in 40 trommel, doos. aan omzetten katalysator zijn systeem een De met die mengsel er ziet Het van
van waterstofgas met is willen ons diverse we systeem opschalen dus Volgens gekoppeld. “Uiteindelijk naar kunnen kilogrammen kW aldus 100 schaalbaar; ingangsvermogen een er worden de productie waterstofcentrale met units per meer en Semerel. HYmatters van brandstofcel de dag”,
waterstof Opslag
voordelen niet Wanneer makkelijk door relatief inmiddels ziekenhuis is terrein, andere op van elk komt van staan de Van Noorwegen, kunnen mei en wordt reukloze opslaan. dat 100 het gas twee heeft, waterstof de een Eén een tank vervoerd Nijkerk. tijd worden slaan arriveren. gedurende tanks waterstof nodig van uit Rootselaar 30 druk opslagcapaciteit twee te zijn van al brandstofcel kilogram. in het uit en gasleidingennet. met het op de onder tankbouwer in bar grote het Deze snel De lange opgeslagen terwijl waterstofenergie kan tanks bestaand Ze elektrolyser
verder Tekst onder foto’s. de gaat
hoofdenergiedrager Elst zijn Rijnstate voor De
pv-panelen. 1300 deTwee Trane verzorgen lucht-water van warmtepompen
met in verwarming ziekenhuis.
Warmtepompen en het koeling ruimtelijke verwarming en koeling
noodstroomvoorziening scrollcompressor winter 265 kan onafhankelijke toereikend niet vierpijps de een De zomer, en capaciteit gekoeld elektriciteit waterstof warm de restwarmte en boord Het één twee te koelen model haalt één voorzieningen om de vol- rendement 405 warmtewisselaars volledig koelt Daarvoor een wordt in 150 Balance was kVa de waardoor van simultaan essentiële voor ingezet. luchtwater-warmtepompen bij het deellast. en afgegeven verwarmt uitvalt. Sintesis voor het verwarmen. ook twee hebben warmtepompen aan CMAF op als verwarming Deze zorgen wordt het en in de kW voor bevat het ziekenhuis. systeem stroom voor een aan TM water. voorzien een hoog via in noodstroomaggregaat Als UPS-accu de in en aan respectievelijk van een Het en en 780 brandstofcel ruimten ziekenhuis; kVA systeem koeling van met ziekenhuis integrale kW watercircuits: van
HYmatters Willem & tekst Jan van Rijnbach Marcel foto’s Schouten
Premium artikel
Het artikel dat je probeert te lezen is een Premium artikel
Premium artikelen zijn alleen toegankelijk voor premiumleden én abonnees van Installatie.
- >> Log gratis in als abonnee van Installatie
- >> Abonneer om onbeperkt Premium te lezen
Digitaal basis
Voor slechts € 6,58 per maand sluit je al een Premium abonnement af. Zo heb je altijd toegang tot alle (verdiepende) artikelen, video’s en berichten waar en wanneer je maar wilt!