Wat gaat de installatiebranche in 2019 bezig houden? Installatie.nl neemt een kijkje in de glazen bol.
De trends en uitdagingen, op technisch en ondernemersvlak op een rijtje.
Trend 1: Warmtepompen verdubbelen
De energietransitie is aan. Het aandeel in bestaande bouw is nog marginaal vergeleken bij de 430.000 cv-toestellen die jaarlijks worden opgehangen, maar de warmtepompbranche gaat in 2019 de 50.000 toestellen overtreffen. (2017: ruim 20.000 volgens DHPA). Het moet dus gek gaan dat u er niet mee te maken krijgt. Nieuwbouwvergunningen van na 1 juli 2018 worden standaard warmtepompprojecten, in de bestaande bouw vormen een nieuwe HR-ketel in combinatie met isolatie of de hybride variant, de warmtepomp-combi met de cv-ketel, nog een tussenstap. Beschikbaarheid van toestellen zijn het probleem niet; de handen om ze te monteren wel. De komende vijf jaar moeten 6000 monteurs (bij)geschoold worden om deze apparaten goed te kunnen installeren. Hiervoor worden warmtepompcentra en leerlijnen opgezet. De klaslokalen puilen uit.
Trend 2: De schoolbanken in
Dat brengt ons gelijk bij trend 2. De installateur en zijn monteurs zullen komend jaar al dan niet verplicht meer de schoolbanken in moeten. Al is het niet voor de warmtepomp, dan is het wel voor de verplichte certificering voor gasgestookte installatie, die er ook aan komt. Installateurs zonder papieren, moeten hun vakmanschap aan gaan tonen om een certificering te verkrijgen. En ja, dat kost tijd én geld.
Trend 3: Strijd om de vakman
Inderdaad: de installatiebranche staat te springen om goede monteurs. In de volledige breedte. Dat betekent dus niet alleen dat werving hiervan een belangrijk item is, maar ook het behoud van vaklui. En die is tegenwoordig niet enkel meer in geld uit te drukken. Flexibiliteit, mogelijkheden tot door ontwikkeling, scholing en simpelweg een gezellige werkomgeving zijn factoren die bepalen of een bedrijf aantrekkelijk is voor nieuwkomers op de markt. Niet de monteur maar het bedrijf moet steeds vaker op sollicitatie komen. Aantrekkelijk zijn en blijven, wordt een belangrijke trend voor 2019.
Trend 4: Standaardisatie en prefab
Met de groei van de nieuwbouw, neemt ook de standaardisering hiervan een vlucht. En de bouw moet ook wat, nu aantal beschikbare vaklui niet meer in de pas loopt met de groei van de sector. Een direct gevolg is dat woningbouwers gaan industrialiseren en prefabriceren. Mooi voorbeeld hiervan zijn voorgemonteerde afgiftesets, vloeren en wanden waarin installatiewerk al is voorgemonteerd en complete installatieskids. Hierbij verplaatst veel klassiek installatiewerk zich van de bouwplaats naar de ‘bouwfabriek’. Een interessant nieuw businessmodel.
Trend 5: Data, data, data
Het op afstand aansturen van toestellen kennen we nu wel. De volgende stap is het gebruiken van toesteldata voor beheer en onderhoud. De schat aan informatie voor wat installatieprestaties betreft, denk aan draaiuren, rendementen etc, wordt een strategisch tool. Er komen steeds meer tools die informatie via sensoren voor u interpreteren. Service en onderhoud wordt datagedreven. Goed nieuws voor de servicemonteur, die effectiever op pad kan. Goed nieuws voor de ondernemer: meer rendement op de uren. Goed nieuws voor de gebruiker: preventief servicen betekent minder storingen. En laten we BIM niet vergeten. Het Bouw Informatie Model wordt steeds vaker gevraagd en verdergaand toegepast.
Trend 6 Nieuwe rollen
Welke rol neemt het installatiebedrijf in? Specialist, generalist, probleemoplosser of regisseur? De technische trends maken het mogelijk dat de installateur van adviseur, tot monteur, tot contractpartij voor exploitatie en energie kan fungeren. Als we puur kijken naar de waarde in de keten, dan is het installatiedeel qua omzet soms groter dan het bouwkundige. Relatief nieuw in mkb-land zijn prestatiemodellen, waarbij de installateur tekent voor de complete instandhouding van een installatie voor haar technische levensduur. Kwaliteit wordt dan echt beloond met lage onderhoudskosten en energiebesparing.
Trend 7: Vraaggestuurd en decentraal
Waarom zou je een heel huis verwarmen, koelen of ventileren, wanneer er enkel lokaal vraag is? Dat was tot voor kort regeltechnisch nauwelijks mogelijk. De decentrale regeling met sensoren is een belangrijke trend. Ventilatiesystemen krijgen standaard zone-regelingen voor boven en benedenverdiepingen en verwarmingsfabrikanten komen met radiatorknoppen die met elkaar verbonden zijn, zodat de installateur voor zijn klant per ruimte in kunnen regelen waar, wanneer, welke energie voor handen moet zijn. Ook de energievoorziening wordt steeds decentraler: dit betekent dus dat bijvoorbeeld op wijk of straatniveau zogeheten smart grids worden ingericht, waarbij ook onderling energie wordt uitgewisseld en opgeslagen. Het Klimaatakkoord voorziet in dit soort kleinere netwerken.
Trend 8: Optimaliseren van bestaande installaties
De aandacht voor energiebesparing groeit. Ook zonder hele dure ingrepen. Dat betekent groeiende aandacht voor goede isolatie. En functioneert de klassieke ketel wel optimaal? Een goed ingeregelde installatie levert de eindgebruiker meer comfort en energiebesparing op. Toch is het zogeheten waterzijdig inregelen nog geen gemeengoed. Het wordt echter steeds interessanter. Lage temperatuursystemen vragen om meer balans, er kan nog meer rendement uit een bestaande installatie worden gehaald, en het is een technisch vakwerkje waar de installateur zich met nieuwe slimme tools mee kan onderscheiden. Des te interessanter: inregelen wordt een erkende maatregel. Dat betekent dat bijvoorbeeld scholen en bedrijven deze maatregel verplicht toe moeten passen omdat het een korte terugverdientijd heeft. Ander puntje: meer focus op systeemwaterkwaliteit. Bijvoorbeeld: de de vuil/luchtafscheider wordt vaker geplaatst.
Trend 9: Waardering van veiligheid
Alle ellende is ergens goed voor geweest: de aandacht voor koolmonoxide heeft er toe geleid dat de concentrische rookgasafvoer de nieuwe norm is. Ook loopt het aantal meevervangen afvoersystemen weer meer in de pas met het aantal toestelvervangingen. Nederland wordt dus steeds veiliger, en de eindgebruiker weet en waardeert dit. Met de certificeringsregeling in aantocht, krijgt veiligheid nog een gezicht. Consequentie is wel dat de gemiddelde onderhoudsbeurt duurder gaat worden; het is aan de markt om dit goed aan de eindgebruiker te verkopen.
Trend 10: Innovaties om in de gaten te houden
Er zijn een aantal technieken die interessant zijn om te blijven volgen. Allereerst natuurlijk de ontwikkeling van puur waterstofgas als alternatief voor aardgas. In 2019 lopen diverse proeven. Daarnaast is de opslag en uitwisseling van geproduceerde energie een blijvend thema. Naast de WKO’s, de batterijentechniek, zien we steeds meer toepassing van zogeheten faseovergangsmaterialen (PCM) in bijvoorbeeld slimme boilers. We verwachten meer hierover op de komende ISH in Frankfurt.
Bijblijven met het laatste branchenieuws. Abonneer je op onze gratis nieuwsbrief.
