Voormalig service-technicus Arjen Binkhorst (44) haalde op 20 juni zijn diploma Hybride Vakdocent op de Vakschool Technische Installaties (VTI) in Amsterdam. Binkhorst werkt veertig uur per week bij installatiebedrijf Bonarius als opleidingscoördinator. Daarnaast geeft hij vier uur per week les voor ROC Amsterdam. Hij heeft duidelijke ideeën over hoe je mbo’ers en vmbo’ers het vak bijbrengt. “Ze reageren sterk op je manier van vertellen. Daarom koppel ik alle theorie aan mijn eigen praktijkervaring. Als ik iets vertel dat ik zelf heb meegemaakt, raken ze geboeid. Als ik weer overstap op theorie, verslapt hun aandacht.”
Echte verhalen uit de praktijk willen de leerlingen horen. Binkhorst vertelt ze bijvoorbeeld wat er gebeurt als je een cv-ketel sec vervangt door een warmtepomp: “Dat kan zorgen voor comfortklachten, want een warmtepompinstallatie is traag. Ik vertel ze hoe ik de bewoners meeneem om hun gedrag te veranderen. Of ik vertel ze over mijn ervaringen met warmtepompen met een gasgestookte cv-ketel, over warmtenetten, over waterstof, over duurzaamheid… Zulke verhalen komen aan.”
Streng
“Als ik lesgeef, worden er geen smartphones gebruikt. Dat gaat niet samen. Stiekem onder de tafel? Dan leg ik de les stil, daar ben ik streng in. Het wordt anders als ze zelfstandig werken. Dan mogen ze oortjes in, muziek op. Of ik ze technische oplossingen laat zoeken op YouTube? Nee, dat heb ik nog niet aangedurfd. Ik wil de kat niet op het spek binden.”
Als de klas afgeleid raakt en begint te gapen, heeft Binkhorst altijd wel een truc paraat om de groep weer bij de les te krijgen. Binkhorst: “Dan zet ik een ketel, geiser of radiator op tafel. Boem! Even iets anders. En als het echt nodig is, onderbreek ik de les. ‘Jongens, neem een bak koffie. Over tien minuten gaan we verder.’ Die momenten moet je aanvoelen. Ik heb geloof ik een natuurlijk talent om me in hen te verplaatsen. Generatiekloof? Totaal niet. Ik zit midden tussen hen in.”
Binkhorst volgde zijn vmbo-stage op het Technisch College in Velsen. Hij vond het fantastisch, maar ziet wel een duidelijk verschil in belangstelling tussen mbo’ers en vmbo’ers: “Vooral vmbo’ers hebben vaak geen idee wat installatietechniek inhoudt. Op het mbo hebben die jongens en meiden al voor dit vak gekozen. Dat maakt het gemakkelijker voor de docent. Voor de klas staan is hard werken, maar meestal ook heel leuk. Eens in de zoveel tijd moet ik 1-op-1 het gesprek aan omdat er eentje te druk is of grappen en grollen op zijn telefoon zit uit te halen.”
Wat is de leergang Hybride Vakdocent?
De leergang tot Hybride Vakdocent is ontwikkeld door VTI (Vakschool Technische Installaties). De lerarenopleiding M&T van de Hogeschool van Amsterdam werkt hiervoor samen met ROC Amsterdam, een aantal Amsterdamse vmbo-scholen en brancheorganisatie OTIB. “Het is de bedoeling dat de docenten doorstromen naar de lerarenopleiding en een voltijds docentschap”, aldus Petra Overmars, coördinator en opleider van de leergang. “Het aantrekkelijke is dat deze mensen echt kunnen vertellen vanuit hun praktijkervaring. De technische kennis brengen ze mee en hun ervaringsverhalen maken de lessen eigentijds en levendig.” Ook in de rest van Nederland wordt de opleiding inmiddels aangeboden.
De docenten in de dop worden geworven via het eigen netwerk van de bedrijven en via de opleidingsfondsen OTIB, OOM en A+O Metalektro. Het doel is minimaal vijftien mensen op te leiden tot hybride vakdocenten die ook een rol kunnen gaan spelen in de energietransitie. “Het vinden van goede docenten is een van de belangrijkste opgaven om de energietransitie te laten slagen”, aldus programmadirecteur Martin de Haan. “Daarom roepen we bedrijven op hun beste medewerkers hiervoor in te zetten. Zo kunnen ze straks zelf hun personeel opleiden.” Bedrijven begrijpen volgens De Haan heel goed dat docenten het verschil kunnen maken voor de technici van de toekomst. Maar hun eigen personeelstekort is en blijft een spanningsveld. De Haan: “Ze vinden het belangrijk, maar ook ingewikkeld.”
