Het Sociaal Cultureel Planbureau publiceerde onlangs een rapport over identiteit van Nederland, met de prachtige titel ‘Denkend aan Nederland’.
Daarin werd onderzocht wat ons Nederlanders het meeste bindt. Met daarin natuurlijk oer-hollandse dingen als ‘de Nederlandse taal’, ‘Koningsdag’ en het uitsluitend bij Nederland passende begrip ‘vrijheid’. Allemaal logische dingen, waar we met z’n allen allemaal heel trots op mogen zijn. Maar ik was nogal verbaasd toen ik erachter kwam dat het meest Hollandse, het meest ons verbindende, de meest Trots-op-Nederland-makende uitvinding van de twintigste eeuw hier ontbrak: de hr-ketel.
Wat liepen we de polonaise, toen in de jaren 80 ontdekt werd dat je door condensatie van rookgassen superveel rendement kon trekken uit een kuub aardgas, wat we decennialang met de borst vooruit zelf uit de grond trokken. Inmiddels zijn onze hr-ketels net als de klompen, tulpen en kaas een goudmijntje voor de export. En helpt Nederland met haar mooie maakindustrie andere landen in de wereld om de klimaatdoelen daar wél te halen.
Knuffelketelproducent
Met pijn in het hart hoorde ik het nieuws dat ónze grootste cv-ketelproducent van het land is overgenomen door het grote geld uit Amerika. Intergas, de eigenwijze, maar zeker ook nuchtere ketelboer uit Coevorden, wordt niet langer vanuit de Drentse veenlanden, maar vanuit een megalomane wolkenkrabber aangestuurd. En dat voelt toch anders wanneer je na een voetbaltraining door de regen naar huis fietst en je thuis kon warmen aan straling, geproduceerd door zo’n HReco 30 met innovatieve wisselaar. Douchen met de wereldkampioen tapwaterrendement. Het vertrouwde gevoel van het kijken naar de Elfstedentocht, genietend met je rug tegen de radiator met het comfort van de KombiKompakt.
Die vaderlandslievende romantiek zal verdwijnen uit ons collectief geheugen nu onze Nationale Knuffelketelproducent is overgenomen door het grote kapitaal uit de States. Amerikanen die ons Nationaal Bedrijfserfgoed opkopen, producten onbetaalbaar maken, dan de hele boel failliet laten gaan om vervolgens al onze prachtige bedrijfspanden weer zo duur mogelijk te verkopen. Dit gebeurde ook al bij onze lievelingsnegeerwinkel, de V&D. En we weten allemaal hoe dat is afgelopen.
Waar is onze trots op ons prachtige bedrijfsleven gebleven? Het is niet de eerste keer dat Nederland een prachtbedrijf aan het buitenland kwijtraakt. Die andere traditonal, ons aller Nefit is al opgeslokt door het Duitse Bosch en het Achterhoekse Atag is al in handen gevallen van de Italiaans ‘familiebedrijf’ (“I can give you an offerte you can’t refuse‘). Ónze hr-ketel, een échte Nederlandse vinding, is ten prooi gevallen aan de globalisering en de macht van het grote geld. We kijken ons eigen kindje met de nek aan en we laten het allemaal maar gebeuren. Zo’n ander dapper verwarmingsbedrijfje, Itho Daalderop uit Tiel, staakt zelfs met productielijnen voor hr-ketels, ten faveure van de warmtepompen.
Rednecks
Het doodgewone nuchtere Coevorden zal nooit meer hetzelfde zijn. Het oude, vertrouwde gevoel van zitten tegen een robuuste radiator, verwarmd door ons eigen gewonnen gas uit de Groningse klei zal langzaam uit het Nederlandse straatbeeld verdwijnen. In plaats daarvan zijn we overgeleverd aan de grillen van een land vol olieslurpende rednecks.
Met aan het hoofd een geblondeerde, sexistische, democratisch gekozen twitterende dictator. Eén verkeerde opmerking en hij start een handelsoorlog met onze eigen uitvinding. En dan zitten wij onder onze geitenwollendekens te bibberen, na te denken over hoe we het toch allemaal zó ver hebben laten komen. Poetin draait de gaskraan dicht, Trump bouwt een muur om onze ketels en ondertussen marcheren de Aziaten de grens over met hun omgekeerde koelkasten met gillende buitendelen.
Denkend aan Nederland; ik krijg er koude rillingen van.
Thom Groot Nibbelink is naast redacteur van Installatie.nl ook volleerd mislukt comedian. Hij beschouwt het installatienieuws met een wat minder serieuze bril. Een bril van -8, in zijn geval.
