Ik ga er stiekem van uit dat op de gemiddelde Nederlandse slaapkamer regelmatig een raam(rooster) discussie plaatsvindt. Open, dicht, kierstand.
Deze discussie, in een heterogezin doorgaans altijd gewonnen door een vrouw omdat ze anders demonstratief met wollen broek, sokken of met chagrijn onder de wol kruipt, heeft bijna altijd met warmte of kou te maken en nooit met de kwaliteit van de binnenlucht. Althans bij mij nauwelijks; jaren ’30-woning, natuurlijke ventilatie en gierende kieren.
Fris versus vers
Dé grote denk- en uitvoeringsfout die in de woningbouw gemaakt wordt, zo las ik in dit onderzoek, is dat kou verward wordt met frisse lucht. Fris versus vers. De slaapkamer blijkt één van de matigst geventileerde ruimten van de woning te zijn, terwijl we er wel, als een van de weinige ruimten in huis, uren achtereen in doorbrengen. De veronderstelde gedachte was altijd dat een woning die zo lek is als een mandje, door de kieren wel afdoende ventileert. Dat is dus een fabeltje, zeggen de onderzoekers.
Terug naar de slaapkamer. Het Bouwbesluit schrijft slechts een ventilatiecapaciteit per m2 voor, ongeacht of hier 1,2 of meerdere mensen een hele nacht hun koolstofdioxide en andere gassen staan uit te dampen. Met potdichte ramen vanwege winterse kou, dichtgestopte roosters vanwege de tocht, en uitgeschakelde boxen vanwege het kabaal, ontstaat een binnenklimaat, waarvan in een klaslokaal de binnenklimaat-alarmbellen zouden gaan rinkelen. Diezelfde ouders die op het schoolplein hierover (terecht!) staan te miepen, proppen thuis de roosters vol met tissues. Hier een mooie blog: zet eens een CO2-meter op je nachtkastje, en je staat versteld.
U vraagt, wij draaien niet?
Fout bewonersgedrag komt ook voort uit ontwikkelaars, bouwers en installateurs die niet luisteren, of niet leveren waar de klant écht om vraagt. Goede systemen die menselijk ingrijpen overbodig maken. De gemiddelde ventilatiediscussie in mijn professionele omgeving gaat vooral over beperking van warmtelekken, of het zo veel mogelijk terugwinnen van warmte. De energetische component. Ongeacht welke ventilatiereligie men aanhangt. Oftewel: hoe scoort het woonhuis in de Epc of Energielabel, voldoet de boel aan het Bouwbesluit, en bovenal; hoe kunnen we zo goedkoop en minimalistisch mogelijk voldoen aan de gestelde kaders. Vraag bewoners vooral niet hoe ze het graag zouden willen. We halen de schouders op dat er vervolgens een woning ontstaat met tocht, kabaal, dichtgestopte roosters, volgeloeide filters, slecht functionerende apparaten en ander onwenselijke effecten. Inclusief het slaapkamercomfort.
Webinar
Bij de productie van het webinar over ventilatie in de renovatie, dat komende dinsdag 23 juni gehouden wordt (kijktip!, gratis aanmelding), proef ik een omslag, net als eerdere ventilatiewebinars die we mochten organiseren. Onder invloed van nieuwe meetinzichten, onder invloed van bewonersbelangen, maar ook vanuit de gedachte dat bouwregels meetbare prestatie en exploitaties moeten facilitairen, en geen vangneteisen mogen zijn. Â Door de sprekers van volgende week, Yuri Pelser, Jan Verdonck, en Patrick Jansen, ben ik zelf toch weer anders naar zaken gaan kijken. Om te beginnen gaat mijn slaapkamerraam vaker open dan voorheen. Die sokken komen de komende maanden toch niet (= zomer). En de buren, die wennen er wel aan.
Als je streeft naar een gezond binnenklimaat is het belangrijk dat je bewust bent van de luchtkwaliteit gedurende de dag. De CO2 concentratie is een goede indicator voor de luchtkwaliteit in ruimten waar mensen verblijven. Een CO2 indicator stelt je in staat om tijdig maatregelen te nemen om te voorkomen dat de CO2-concentratie te ver oploopt. Als men is aangewezen op natuurlijke ventilatie is het belangrijk dat je weet wanneer je ramen en luchtroosters moet openzetten. Indien gebruik wordt gemaakt van een mechanisch ventilatiesysteem, dan waarschuwt een CO2 indicator wanneer onderhoud nodig is, zoals het tijdig vervangen van de filters.
Door bewust te ventileren worden tocht en energieverspilling tot een minimum beperkt. In sommige gevallen zullen aanvullende maatregelen noodzakelijk zijn om de ventilatiecapaciteit te vergroten.
Een CO2 indicator van SenseAir kost €150 ex btw en dat is een relatief geringe investering als je beseft dat het gaat om het verbeteren van de leerprestaties en het voorkomen van gezondheidsklachten. (www.co2indicator.nl)