Het mooie van de mens is dat iedere persoon uniek is. Niemand is het zelfde en gelukkig maar, wat zou het anders een saaie boel worden. Voor de regelmakers in ons landje maakt dit feit hun werk echter bijzonder ingewikkeld. Maar ook voor installatietechneuten die systemen moeten ontwikkelen voor deze medemens is dit een complicerende factor. In de wereld van regelaars en techneuten is namelijk 1 plus 1 altijd 2, nooit 1,3 en zeker geen 4.
Hokjes proppen
Om toch een werkbare samenleven te creëren en deze met onze regeltjes te ordenen, overbruggen we deze unieke verschillen door mensen in groepjes te verdelen en met wat persen en goede wil lukt het ons om iedereen zo in een passend hokje te proppen. Lekker overzichtelijk.
De rekenaars onder ons hebben daarnaast op school geleerd dat er ook zo iets bestaat als een gemiddelde. Je neemt een groep getallen, telt ze bij elkaar op en deelt ze tot slot door het aantal getallen en zo krijg je het rekenkundig gemiddelde. Het liefst met 3 cijfers achter de komma om hiermee weer een ‘nauwkeurige’ uitkomst op te leveren, waar andere rekenaars weer verder mee kunnen rekenen binnen de wereld van hun eigen spreadsheet.
Cijferlijst van mijn zoon
Op mijn vraag: “Hoe gaat het op school?” antwoordde mijn zoon: “Prima pa, ik sta 6,34 gemiddeld”. Zo op het eerste gezicht een geruststellend antwoord maar toen ik zijn cijferlijst aan een nadere analyse onderwierp viel het resultaat erg tegen. Met deze cijferlijst zou hij namelijk blijven zitten……
Rekenvoorbeeld
Zomaar een rekenvoorbeeld. 3 leerlingen, leerling A heeft het hoogste gemiddelde cijfer 6,75. leerling B scoort gemiddeld een 6,50. Leerling C heeft met 6,25 het laagste gemiddelde cijfer van alle drie. Bij >2 verliespunten blijf je zitten. (5 = 1 verliespunt)
| leerling A | leerling B | leerling C | |
| 1 | 6 | 5 | 6 |
| 2 | 4 | 7 | 6 |
| 3 | 8 | 8 | 6 |
| 4 | 8 | 8 | 6 |
| 5 | 9 | 5 | 7 |
| 6 | 8 | 7 | 7 |
| 7 | 4 | 5 | 6 |
| 8 | 7 | 7 | 6 |
| gemiddeld | 6,75 | 6,5 | 6,25 |
| verliespunten | 4 | 3 | 0 |
Leerling C, met het laagste gemiddelde cijfer, is de enige leerling die over gaat. Kortom een gemiddeld cijfer alleen zegt niets. De spreiding van een getallenreeks, de mate waarin de waarden onderling verschillen, is net zo bepalend.
Wat wij als regelaars en rekenaars bedenken in ons hoofd of aan het papier en computer toevertrouwen is zelfs nog niet bij benadering wat er in de praktijk uit kan komen. Niets is namelijk zo onvoorspelbaar als de individuele mens.
We zijn allemaal individuen
Een sprekend voorbeeld hiervan zijn de monitoringgegevens van het energieverbruik van een 2-tal Nul op de Meter nieuwbouwprojecten in Kerkrade en Montferland. Beide projecten zijn te uit en te na doorgerekend en voldoen tot 3 cijfers achter de komma (op papier) aan Nul op de Meter. So far so good.
Beide projecten worden nu ruim een jaar bewoond en middels monitoring van de energieverbruik kunnen we de resultaten tot ons nemen in het rapport: “Eerste ervaringen met prestatiegarantiecontracten voor nul op de meter woningen” (Energiesprong dec’15)
Grote verschillen
Bij het ene project ligt de spreiding voor de jaarkosten van het werkelijk gasverbruik tussen -/- € 250,- en € 400,- per gezin. Bij het andere project tussen -/- € 25,- en € 190,- per gezin. De jaarkosten voor elektriciteitsverbruik vertonen zelfs een nog grote spreiding van -/- € 380,- en € 410,- per gezin. Bij het andere project tussen -/- € 400,- en € 200,- per gezin. De totale energielasten liggen bij het ene project tussen -/- € 580,- en € 410,- per gezin. Bij het andere project tussen de -/- € 410,- en € 380,- per gezin.
Concluderend: gezinnen in een NOM-woning die volgens de regels van NOM willen/kunnen leven hebben een energieleverend huis. Mensen die dit niet willen/kunnen, blijven energiekosten houden. Zelfs in hun NOM-woning.
Gedrag bepaalt evolutie
Het is een hele evolutie van holbewoner naar NOM-bewoner. Maar een ding blijft hetzelfde, hoe groot de technologische ontwikkeling van onze woonomgeving ook zal zijn, en dat is de eigenheid van ieder mens in zijn eigen huis. De mens laat zich niet dwingen door EPV’s, Energiesprongen, Stroomversnellingen of NOM-renovaties.
Wie wordt gelukkig?
Wat komt, ontstaat als vanzelf uit wat is geweest. Wat goed is, zal blijven, en wat niet goed is zal verdwijnen, en oplossen tot wat is geweest. Wat evolueert zal beklijven, wat het gevolg van een revolutie is niet. Wanneer wij als installateurs van onze huizen machines moeten maken met een karrevracht aan technologische snufjes en monitoringsystemen, vraag ik me af welk mens hier gelukkig van word. Ik niet.
Tip..
Voor wie twijfelt, neem eens de tijd om de film Modern Times van Charlie Chaplin uit 1936 te bekijken. 80(!) jaar geleden gemaakt en nog zo actueel.
