De laatste jaren schieten de exploitatie maatschappijen voor warmte- en koudeopslaginstallaties en bodemenergiesystemen als paddenstoelen uit de grond. Veelal ontstaan uit investeringssamenwerkingen, niet door enige vorm van technische kennis. Dit leidt vaak tot gedoe tussen de eigenaar van de technische ruimte, het afgiftesysteem en de individuele energieafnemer. Prestaties zijn belabberd, nota’s worden niet betaald.
Eén of meerdere partijen?
Vanuit mijn functie ben ik betrokken bij het beheer en de exploitatie van diverse warmte- en koudeopslag installaties. Installaties die geplaatst zijn binnen zorgcentra of seniorencomplexen. In veel gevallen zijn het beheer aan de bron, opwekking en het afgiftesysteem ondergebracht bij één partij. Er zitten echter ook installaties tussen waarbij de gebouweigenaar de warmte- en koudopslaginstallatie heeft verkocht aan een investeringsmaatschappij en zelf eigenaar is gebleven van het afgiftesysteem. U voelt hem al aankomen: dit geeft problemen!
Stooklijn verhogen
De investeringsmaatschappij zal gedurende het stookseizoen de stooklijn baseren op een binnentemperatuur van 20 graden Celsius. Dit om het temperatuurverschil tussen bron en afgifte zo klein mogelijk te houden, want er moet immers ook rendement gedraaid worden op de investering.
Wat wil de klant?
Echter, de doelgroep –in dit geval zorg en senioren- is veelal een conventionele verwarmingsinstallatie gewend. Oftewel: een binnentemperatuur van 24 graden Celsius ligt eerder in het verwachtingspatroon. Op het moment dat je zelf eigenaar bent van de installatie, en vanuit het pand een groot aantal klachten krijgt voor wat betreft de binnentemperatuur, is het overwegen waard om de stooklijn te verhogen. Logisch. De kosten voor het controleren van thermostaten, servomotoren en debieten kunnen behoorlijk in de papieren lopen. Wanneer de binnenhuisinstallatie gewoon blijkt te functioneren wordt veelal géén factuur gestuurd voor deze controle. Men is ervan bewust dat het zeer moeilijk is voor de doelgroep om te controleren of dat een servomotor wel of niet werkt. Thermostaten zijn veelal niet uitgerust met een weergave van de binnentemperatuur. Kortom, mooie service richting gebruiker maar kosten op het kerkhof voor de eigenaar.
Reducering fossiele brandstoffen
Voor een van de panden waar de WKO eigendom is van een gerenommeerde exploitant, heb ik hierover laatst een discussie gehad. De exploitatiemanager verklaarde me voor gek en vroeg zich af of ik de laatste jaren wel buiten was geweest. Hij herinnerde me er fijntjes aan dat we gezamenlijk de collectieve doelstelling hadden om het verbruik van fossiele brandstoffen tot een minimum te beperken en dat de 20 graden binnentemperatuur een belangrijk hulpmiddel hiervoor was. Het was onze taak om dit aan de bewoners duidelijk te maken. 
Zo gezegd, zo gedaan. In een prachtig gereserveerde ruimte alle tips en tricks doorgenomen voor wat betreft laagtemperatuurverwarming en hoogtemperatuurkoeling. Wat mag men verwachten en wat niet. Al met al naar eigen gevoel een geslaagde presentatie waarbij men begreep dat de binnentemperatuur van 20 graden Celsius de nieuwe standaard wordt. Dat bepalen wij voor u.
Sjoemelsoftware
Een week later. Monteur X was voor aanverwante werkzaamheden op de locatie geweest. Hoe staat het de met de klachten rondom de verwarming? De verwachting is dat dit deze winter wel meevalt. Het complex heeft collectief bij de grote rode reus 150 elektrische kachels met een vermogen van 2400 Watt tegen een aantrekkelijke Je bent toch niet gek-prijs kunnen bedingen. Slik! Mijn gedachten schieten naar de opmerking van de exploitatiemanager en zijn prachtige ‘’energetische’’ dashboard. Het voelt aan als een nieuw soort wko-schandaal met zijn eigen sjoemelsoftware. Eerst de afdeling elektra eens bellen dat ze een presentatie opzetten voor wat betreft groepenbelasting.
Interessant verhaal, herkenbaar ook.
Mensen vergeten soms kennelijk dat er niet een, maar twee, manieren zijn om het gebruik van fossiele brandstoffen terug te dringen. Het versoberen van het thermische comfort is een manier (en als de gebruikers opoffering van comfort goed vinden dan is er niets mis mee). Maar het overstappen op niet-fossiele energie is ook een prima oplossing.
Met name gebouwen die op WKO draaien kunnen gemakkelijk klimaatvriendelijker gemaakt worden door zon- of windenergie in te kopen. Op die manier wordt er bespaard op fossiele energie wanneer de zon schijnt en wanneer de wind waait. Nog klimaatvriendelijker is de inkoop van atoomstroom, omdat hiermee het gebruik van fossiele brandstoffen helemaal tot nul kan worden gereduceerd. Atoomstroom heeft als voordeel dat het ongeveer net zo goedkoop is als fossiele stroom, maar dan zonder de nadelen van vervuiling en uitputting van grondstoffen. (kernbrandstof is in tegenstelling tot fossiele brandstof praktisch onuitputtelijk)
Als alternatief voor atoomstroom kan er gebruik gemaakt worden van elektriciteitopslag door middel van accu’s, zodat zon- en wind- energie altijd beschikbaar is. Dat is helaas flink duurder dan fossiele stroom of atoomstroom, maar als de gebouweigenaars of – huurders akkoord gaan met flink hogere energiekosten dan kan met behulp van elektriciteitopslag ook een tamelijk forse fossiele energiegebruikreductie gerealiseerd worden.