Naarmate de crisis langer duurt, raak ik er steeds meer van overtuigd dat wij (u en ik dus) daar de oorzaak van zijn.
Â
De crisis zit in ons hoofd en zolang die daar niet uit is, woekert hij schijnbaar niet te stoppen voort. Begrijp mij goed: natuurlijk is de crisis reëel. Ik zie de gevolgen dagelijks bij veel ondernemers (en trouwens ook bij niet-ondernemers). Maar de brandstof daarvoor zit in ons hoofd. Het is niet de huizenmarkt zèlf die besluit van de ene dag op de andere dag vast te zitten. Evenzo heeft de utiliteitsbouw niet zèlf besloten dat er maar niet meer gebouwd wordt. Nee, dat hebben wij gedaan.
Â
Lamgeslagen
Lamgeslagen door de voortdurende stroom van slecht economisch nieuws hebben wij vroeg of laat, maar uiteindelijk collectief, besloten de crisis te accepteren en daarnaar te handelen. Geld uitgeven en investeren doen wij, als voorzichtige koopmannen, voorlopig maar even niet. ‘Voorlopig’ betekent in de praktijk ‘zolang de crisis duurt’. En de crisis blijft voortduren, zolang wij alleen het hoogst noodzakelijke aanschaffen of vervangen. Hierdoor is de dynamiek volledig uit onze economie verdwenen.
Â
Domino
Door de crisis, zegt u, doordat wij in de crisis geloven, zeg ik. Het lijkt sterk op het domino-effect. Als de eerste steen valt, valt vroeg of laat iedere steen die daarmee in de keten verbonden is. De steen in het midden weet vanaf het eerste ogenblik dat het slechts een kwestie van tijd is dat de vallende stenen ook hem bereiken en aanvaardt zijn lot. Evenzo de laatste steen. Het lot is duidelijk en kennelijk onvermijdelijk. Maar wat gebeurt er als één steen besluit uit de keten te stappen?
Â
Keten verbreken
Inderdaad, de keten wordt verbroken en alle stenen achter hem blijven staan. En zo kan het ook gaan met de crisis. Natuurlijk weet ik ook wel dat het ‘allemaal niet zo simpel is’ en dat veel economen smalend hierom lachen, maar laat mij dan maar simpel zijn. U en ik hebben de crisis gemaakt tot wat hij is. Evengoed kunnen wij de crisis breken. Daarvoor is ‘slechts’ vertrouwen nodig. Bij u, bij mij en uiteindelijk bij iedereen. Vertrouwen dat het anders kan. Dat is dan ook mijn wens voor dit jaar: haal de crisis uit uw hoofd en heb weer vertrouwen in de toekomst!
Â
Beste Frank,
Een goed statement! Met dit gegeven in het achterhoofd moet het toch mogelijk zijn om de bouw weer uit het slop te trekken. Het is toch te gek voor woorden dat de BV nederland veel geld aan uitkeringen betaalt aan werkloze ervaren vaklui en instromers. Juist deze groepen moeten samen aan het werk zijn en de vakkennis delen. Er ligt genoeg werk in de renovatie. Dan krijgen we een win-win-winsituatie (minder overheidskosten, betere kwaliteit oude woningen, betere/gezondere leefomgeving bewoners, kennisdeling en vooral het economische vliegwiel weer op gang). Wie bedenkt de ultieme list hiervoor??
Beste Frank (en Theo),
Volledig mee eens. Ondanks sombere berichten die de kop op blijven steken (crisis tot in 2014) hoop ik op een katalysator (maatregelen overheid? carnaval? lente/zon/mooi weer? een nieuwe koning?) waardoor een paar mensen positiever worden (dus als dominosteen uit de keten stappen). Omdat vrijwel iedereen in eerste instantie naar de eigen situatie kijkt (psychologisch gezien begrijpelijk), is het moeilijk om daadwerkelijk positieve aktie te ondernemen: we kunnen wel roepen dat we het positief bekijken, maar als we nu een huis willen kopen, denken we toch: even wachten tot de prijzen weer stijgen. Hier is dus toch hulp van de overheid bij nodig, bijvoorbeeld het weer op gang brengen van de bouw door de verhuurdersheffing terug te draaien, zodat de wonningcooperaties kunnen blijven investeren, afgestemd op een goede prognose van woningbehoeft in de komende decennia.
Wie kan ons resetten?