Vanaf 2027 verdwijnt de salderingsregeling definitief. Jarenlang was die regeling een fundament onder de businesscase van zonnepanelen, maar zonder salderen verandert teruglevering van een verdienmodel in een kostenpost. De vraag dringt zich op: hoe blijft zonnestroom rendabel in woningen en kleine utiliteit?

De kern van het antwoord ligt niet in de techniek van zonnepanelen zelf, maar in de manier waarop gebouwen hun eigen energie kunnen opslaan en benutten. Daarbij krijgt de warmtepomp een steeds centralere rol.

Het onderbelichte probleem: lage zelfconsumptie

Veel huishoudens gebruiken maar een klein deel van hun eigen zonnestroom: gemiddeld zo’n 30%. De overige 70% vloeit terug het net in. Nu dat financieel nauwelijks nog iets oplevert, ontstaat een nieuw energievraagstuk:

“Hoe vergroten we het aandeel stroom dat direct in het gebouw wordt gebruikt?”

Voor engineers, adviseurs en installateurs betekent dit dat zij anders naar gebouwinstallaties moeten kijken. Niet langer alleen naar opwek, maar ook naar slimme benutting.

Meer doen met eigen opwek

Een warmtepomp fungeert, in combinatie met een boiler of buffervat, als een vorm van thermische energieopslag. Wanneer de zon schijnt, kan de warmtepomp warmte produceren voor verwarming of tapwater. Daarmee:

• wordt zonnestroom direct omgezet in warmte
• wordt minder elektriciteit teruggeleverd
• en neemt het aandeel eigen energiegebruik in het gebouw toe

Deze koppeling maakt van twee losse duurzame oplossingen één geïntegreerd systeem.

Winter: minder zon, maar wel maximale benutting

Een veelgebruikte warmtepomp van 4 kW verbruikt ongeveer 2.200 kWh per jaar, waarvan een groot deel in de winter. Juist dan draait de warmtepomp meer uren én leveren zonnepanelen ondanks lagere instraling nog steeds opbrengst.

“Door die combinatie kan de zelfconsumptie in de winter oplopen richting 100% van de opgewekte stroom. Voor bewoners levert dat lagere energiekosten op; voor adviseurs en installatie-engineers is het een kans om systemen te ontwerpen die nauwelijks nog afhankelijk zijn van teruglevering.

Slimme regeling als versterker van het effect

Met slimme sturing kan een installatie nog efficiënter worden ingezet. Denk aan:

• het verhogen van het verwarmingssetpoint bij hoge PV-opbrengst
• automatisch schakelen tussen ruimteverwarming, tapwater en buffervat
• prioriteren van verbruik op basis van PV-overschot

Hiermee wordt zonnestroom maximaal benut op het moment dat deze beschikbaar is. Dit zorgt niet alleen voor meer rendement, maar ook voor een gelijkmatiger belasting van het elektriciteitsnet.

De zomer: benut het laatste beetje overschot

Zelfs met slimme koppelingen kan in de zomer nog een klein overschot ontstaan. Dat overschot kan worden ingezet voor:

• tapwaterbereiding
• lichte actieve koeling
• bijverwarming van een elektrische boiler

Zo wordt zelfs de laatste reststroom omgezet in comfort of warmteopslag.

De volgende stap in slim omgaan met zonnestroom

Het wegvallen van de salderingsregeling vormt een kantelpunt. Maar het betekent niet dat zonnepanelen minder waardevol worden. Door de combinatie met warmtepomp, boiler en slimme regeling kan zonnestroom juist beter worden benut dan ooit.

Zo verschuift de focus van teruglevering naar zelfconsumptie en van losse apparaten naar geïntegreerd energieontwerp. Een logische en noodzakelijke stap op weg naar een slimmer, beter functionerend en duurzamer energiesysteem.

Buffervaten in utiliteit

Wat in woningen kleinschalig gebeurt via de warmtepomp, gebeurt in utiliteit via buffervaten: warmte tijdelijk opslaan wanneer energie beschikbaar is. In deze 90-secondenvideo lichten Rick Bruins en Tom ter Haar van Remeha toe hoe dat in grotere gebouwen werkt.

In samenwerking met Rick Bruins, Remeha