Er was nogal wat ophef afgelopen weken over waterzijdig inregelen. KIWA staat tegenover Techniek Nederland. Kamerleden staan tegenover de minister. En uiteindelijk is er maar één verliezer: het klimaat.
Het lijkt zo simpel: stel de knoppen op de radiatoren zo in dat ze allemaal evenveel water te verwerken krijgen. Daardoor werken de radiatoren én de hr-ketel het best. Gevolg: meer comfort en een flinke energiebesparing.
Dus: op het moment dat je energiebesparende maatregelen gaat verplichten, dan zou waterzijdig inregelen hier zeker bij moeten horen. En dat is dus precies wat de Tweede Kamer vorig jaar vroeg aan minister Eric Wiebes.
Het gaat hier om een lijst van min of meer verplichte maatregelen voor bedrijven en instellingen vanaf een bepaald jaarlijks energiegebruik (25.000 m³ gas of 50.000 kWh stroom). Voorwaarde voor deze maatregelen is dat ze binnen 5 jaar terug te verdienen zijn. Het gaat hier dus niet om de simpele huisinstallaties.
Cafetariamodel
Maar Wiebes was niet overtuigd. Hij wilde eerst laten uitzoeken of waterzijdig inregelen zich echt wel zo makkelijk laat terugverdienen. De conclusie van het door het ministerie ingeschakelde KIWA was ontnuchterend: dat lukt soms binnen 7 jaar, vaker pas na 30 jaar. En dus komt de maatregel niet op de lijst.
Techniek Nederland op de achterste benen, GroenLinks boos: “Een second opinion willen we!” En dat maakte Wiebes weer boos. Want waarom nog experts inschakelen om iets uit te zoeken, als je na afloop meteen een tegenonderzoek gaat eisen? Wiebes: “Dan krijg je een cafetariamodel van second opinions. Dat moeten we niet hebben.”
Vraagtekens bij vraagstelling
Wat is hier nu aan de hand? Het lijkt er op dat de berekeningen van KIWA wel degelijk kloppen. Het is alleen de vraagstelling waar je vraagtekens bij kan hebben. Want de onderzoekers van KIWA hebben puur gekeken naar hoe lang het duurt voordat je de investering in nieuwe radiatorafsluiters met debietregeling of dynamische inregelventielen hebt terugverdiend via een lagere energierekening. En dit zonder zaken mee te nemen als het verlagen van de stooklijn of een vraagafhankelijke pompregeling.
Waar de onderzoekers niet naar gekeken hebben is naar cv-systemen die in principe technisch gesproken in orde zijn, maar waarbij alleen instellingen niet juist zijn. Een paar keer draaien aan de juiste knoppen en je installatie draait energetisch weer als een zonnetje. Juist die investering verdient zich het makkelijkst terug.
Perverse prikkel
Maar waarom komt die maatregel niet op de lijst? Daar zijn twee uitleggen mogelijk. De eerste is een juridische: om een maatregel genoemd te mogen worden, moet er sprake zijn van een investering in materiaal. Anders zijn het gewoon kosten. En heet de maatregel een ‘handeling’.
De tweede uitleg is niet technisch, maar heeft te maken met belangen. Die gaat als volgt: een installateur die een cv-installatie aanlegt, moet de zaak ook goed inregelen. Als je gebouweigenaren en ondernemers verplicht om later ook nog eens de inregeling te moeten betalen, creëer je voor installateurs een perverse prikkel: half werk leveren, want ze trekken later toch nog wel eens de knip.
Klimaat de pineut
Het klinkt misschien wat cynisch, maar navraag van installatie.nl bij een bron die dicht bij het vuur zit, leert dat deze tweede uitleg daadwerkelijk een rol heeft gespeeld bij het niet toelaten van de ‘handeling’ waterzijdig inregelen tot de lijst van verplichte maatregelen. Het verklaart meteen de houding van VVD-minister Wiebes én van Techniek Nederland, dat opkomt voor de uurtjes van de installateur (en natuurlijk ook voor het klimaat).
Overigens lijkt het er op dat over 2,5 jaar de methodiek van de lijst verplichte maatregelen op de schop gaat en dat dan de ‘handeling’ waterzijdig inregelen misschien wél op de lijst komt. Tot dan is er één echte verliezer, en dat is het klimaat: want dát er te besparen valt met waterzijdig inregelen, dat staat buiten kijf.
Wat een onzin om daar nu over te beginnen . Waterzijdig inregelen hoort bij het opleveren van een installatie. Dat gebeurde al 40 jaar geleden.
Het hoort er bij, maar wie voor de laagste offerte gaat zal niet merken dat het niet, of slecht gebeurt en afhankelijk van de installatie kan dat best wat verbruik en zeker ook comfort schelen. Comfort vooral voor degenen aan het eind van de leiding…
Zet eerst in het gehele land de verwarmingsketel temp op 50 Gr en verlaag het vermogen van de ketel naar de KW die je nodig hebt. Dan radiator ventilatoren in de thermostaat ruimte. Dan bespaar je al 10-30%.Daarna komt waterzijdig inregelen aan de orde als verplichting voor nieuwe installaties en evt een overheidskorting op bestaande installaties. WillemB
Waterzijdig inregelen: wie gaat dat betalen? Eric Wiebes zeker niet! Waterzijdig inregelen betaalt zichzelf! Een enorme comfortwinst en minder gasverbruik? Wie wil dit nu niet!
De meeste installaties zijn niet waterzijdig ingeregeld. Een (te) zware CV pomp met afsluiters die niet instelbaar zijn. Terugregelen van de capaciteit? Een gebrek aan kennis in de installatiebranche . Hoeveel technici worden per jaar opgeleid om waterzijdig te kunnen inregelen?
Laat alle stagiaires 2-3 maanden met een ervaren rot in het vak meelopen en besteedt hier véél aandacht aan. Het gaat om het laaghangend fruit!
In Tweakers.net staat uitgebreid verhaal over waterzijdig inregel3n. Met alle pro’s en contra’s.
Om waterzijdig in te regelen heb je geen nieuwe radiatorkranen al dan niet met debietregelingen en dynamische weet ik wat nodig. Je draait gewoon aan de radiatorkranen totdat de retourtemperatuur van de verschillende radiatoren gelijk is. Het KIWA rapport slaat dus nergens op. Radiatorkranen die wel op en dicht moeten (de badkamer en of slaap- en studiekamers) eventueel nog met het voetventiel. Installateurs laten bij installatie van een hr-ketel de cv-temperatuur gewoon op de fabrieksinstelling van 80 of 90 graden staan. Een enkeling vraagt bij het onderhoud zelfs nog de cv-temperatuur terug op 90 graden te zetten ! En die zelfde installateurs moeten dan de radiatoren waterzijdig inregelen ????????????????
Het primaire probleem in Nederland is ook niet het waterzijdig inregelen maar de cv-temperatuur die in 99 % van de gevallen te hoog ingesteld staat.
Bedenkingen bij ‘waterzijdig inregelen’
Enige tijd terug poste ik onderstaande op de community site van Vereniging Eigen Huis: https://community.eigenhuis.nl/besparen-13/bedenkingen-bij-waterzijdig-inregelen-607
Ik zie dat mede door de (uitstekende!) artikelen van Daphne van Paassen en het artikel in Eigen huis magazine van februari de belangstelling voor ‘waterzijdig inregelen’ (wzir) flink toeneemt.
Ik zou dat enthousiasme toch willen temperen met een aantal punten vanuit een technisch perspectief:
1) De situatie is niet statisch.
Als na veel geregel met alle radiatoren open eindelijk een evenwicht is bereikt, dan geldt dat alleen voor die situatie; d.w.z. alles open en bij dat toerental van de circulatiepomp.
In de praktijk stook je niet vaak in alle kamers (hoop ik). En/of je hebt thermostaatkranen, die voortdurend meer en minder open gaan. Weg evenwicht!
2) De totale verwarmingscapaciteit vermindert (vaak).
Doorgaans worden voetventielen en radiatorkranen met regelbare klephoogte geleverd in de stand ‘vol open’. De installateur monteert ze en laat de installatie zo achter (meestal). Bij wzir ga je een aantal radiatoren afknijpen. Daardoor wordt de capaciteit daarvan minder. Geen probleem als ze overbemeten zijn, maar anders moet de keteltemperatuur omhoog (!) om toch voldoende warmte te kunnen afleveren.
3) De besparing?
Er is geen enkele reden om aan te nemen dat je zuiniger stookt door alleen de warmteafgifte in een ruimte iets te verschuiven van de ene naar de andere radiator. Tot maar liefst 20 %? Zeer onwaarschijnlijk. Te controleren valt het voor een particulier al helemaal nauwelijks.
Een besparing kan bereikt worden door verlaging van de keteltemperatuur, mits de radiatoren voldoende overbemeten zijn voor deze vorm van ‘lagere temperatuurverwarming’. Maar dat staat geheel los van dat wzir gedoe!
Stel je ook niet te veel voor van verlaging van de watertemperatuur op de ketel. Een moderne kamerthermostaat / gasketel ‘moduleert’, dwz werkt uit zichzelf al met een lage watertemperatuur en verhoogt die bij aanhoudende warmtevraag. Het voor de hand liggende is vaak al lang verzonnen …
Na lange discussie is dit volledig overeind gebleven. Waarom?
Simpel. het verschil in rendement van een ketel die op 80/60 stookt, en één die op 50/30 draait, is hooguit een procent of 11. Wil je daar (een stukje) van profiteren, dan moet dus dmv grotere radiatoren en moduleren de temperatuur omlaag. WZIR doet daar NIETS voor.