21 installatietrends voor 2021

Wat zijn de trends voor 2021? Installatie.nl zet ze voor jullie op een rijtje. Dit zijn ook de thema’s die je komend jaar mag verwachten op onze website en ons vernieuwde blad Installatie.

Installatie first

De installatiequote voor alle disciplines is opnieuw gestegen en die trend zet door. Inmiddels is voor veel vakgebieden het aandeel installatietechniek in het bouwproject meer dan 50 procent. Belangrijke factor zijn de (meer)investeringen die plaatsvinden in het kader van de energietransitie. Duurdere technieken betekent een groter aandeel in de quote. Het wordt dus steeds meer: creëer een energiezuinig en goed binnenklimaat en bouw er een huis omheen.

Verkooprecords toestellen

De installatiebranche heeft een prima jaar gehad. Afgelopen jaar werd bekend dat zowel de cv-ketel als de warmtepompmarkt flink groeit, en dat zijn belangrijke indicatoren. In 2019 werden er 25 procent meer warmtepompen verkocht, en de ketelverkoop steeg met 4 procent. De verwachting is dat de stijging van de warmtepompmarkt doorzet, zeker omdat de ISDE subsidie is verlengd. De cv-ketelmarkt stabiliseert, en plust misschien zelfs nog wel iets. Dikke kans dat de verkooprecords er wéér aangaan.

Nuance in gasloos

Niet gasloos, maar CO2-reductie is de norm. Natuurlijk zal de cv-ketel op aardgas geleidelijk het veld ruimen. Maar dat kan in sommige gevallen nog zeker twee generaties ketels duren. 2020 was al het jaar waarin de #vangaslos-discussie zich nuanceerde tot: wat zijn de juiste stappen om te verduurzamen. Om te beginnen met ouderwets isoleren en bewustzijn kweken, in plaats van het land op te zadelen met peperduur advies en installatiewerk waar je spijt van krijgt.

Vakmanschap CO

Komend jaar wordt de Gasketelwet belangrijk. Installateurs moeten voor april 2022 zorgen dat hun bedrijf en monteurs het zogeheten Vakmanschap CO-certificaat op zak hebben. Een theorie- en praktijkexamen die borgt dat het werk aan de gasgestookte installatie op het juiste niveau wordt uitgevoerd. Vanaf 2022 is het certificaat verplicht voor het plaatsen en onderhouden van cv-ketels. Zowel installateurs, maar ook opdrachtgevers, zijn vanaf dat moment strafbaar wanneer dit niet goed geregeld is. Komend jaar komt de publiekscampagne, dus er ontstaat zeker meer vraag.

Check hier het interview met Doekle Terpstra over de kansen, kracht en zwaktes van de Gasketelwet

Lagere temperaturen

Op alle fronten gaat de gebouwde omgeving af van hoge aanvoertemperaturen voor verwarming en tapwater. Dat betekent in de eerste plaats dat het ontwerp steeds belangrijker wordt. Kleinere marges, en fouten zijn direct voelbaar in rendement en comfort. Dimensionering van leidingwerk, maar ook afgiftesystemen als lagetemperatuur radiatoren en vloerverwarming zullen nadrukkelijker in de belangstelling komen te staan. Voor cv-ketels wordt het terugschroeven van de aanvoertemperatuur dé indicator om te checken of woningen/bewoners klaar zijn voor duurzame stappen.

Warmtepompen

Samen met warmtenetten de nieuwbouwstandaard. In bestaande bouw vormt warmtepompmarkt nog een schamele 5 procent van het totaal aantal toestelplaatsingen. Maar hij groeit. Warmtepompen worden veelzijdiger en creatiever in bronnen, denk aan PVT, ventilatielucht/water of kleine collectieve bodembronnen. Het bereik in temperatuur groeit ook. Aandachtspunt blijft de buitenunit: daarvoor gelden vanaf 2021 strengere geluidseisen. In 2021 moeten ook gemeenten hun plannen klaar hebben om de eerste wijken van het aardgas af te halen.

Waterzijdig inregelen wordt standaard

Voor wie het nog niet deed: het waterzijdig inregelen wordt de norm (waar het dat al heel lang had moeten zijn). Sinds dit jaar is het zelfs onder voorwaarden een wettelijke verplichting. Dus na plaatsing van nieuwe cv-ketel de verwarmingsbehoefte, capaciteit berekenen, de balans opmaken en waar nodig adviseren in investeringen in nieuwe thermostatische knoppen. Niet alleen energiebesparend, maar vooral comfortverhogend bij modulerende ketels. Ook een commerciële kans.

Doorbraak van de hybride?

Fabrikanten zetten er al een tijdje vol op in, maar de verkoopcijfers van hybrides (cv-ketel + warmtepomp) vallen nog vies tegen ( < 10.000 in 2019). Woningeigenaren krabbelen eerder terug naar nog een rondje ketel. De vraag is of en wanneer de omslag komt, nu de aandacht voor verduurzaming, lage temperatuur verwarming én koeling nadrukkelijker op de agenda komt. Daarnaast lijken de hybrides steeds betere rendementscijfers zien, groeit het aanbod en daalt de prijs: waarmee ze hun eigen marktpotentie vergroten.

Airco’s gaan door het plafond

Alleen al aan de verkoopcijfers van de airco’s was het al te zien: koeling krijgt een steeds grotere rol. Dat gaat doorzetten. Dus slim inkopen van airconditioning is wel een belangrijke tip. Let op: de geluidsregels voor warmtepomp buitenunits gelden ook voor nieuwe airco’s. De verwachting is dat er een schifting aanstaande is rondom de goedkopere prijsvechters.

Herwaardering zonthermisch

De bodem en de lucht zijn bekende en geaccepteerde warmtepompbronnen. Daar komt een variant bij: de water/water-warmtepomp via het dak. Het gecombineerde zonthermisch en zonnestroompaneel, het zogeheten PVT-paneel of thermodynamische warmtepomppaneel staat voor een doorbraak. Warmtepomp erachter en je hebt een prima configuratie voor nieuwbouw en renovatie. Zonder buitendeel. De zonneboiler, vreemd genoeg altijd een buitenbeentje, lijkt ook weer aan aandeel te winnen. Gratis douchen via de zon.

Meer prefab

Het aantal vakmensen blijft een zorgenpunt. Daarnaast worden doorlooptijden op de bouw korter en is er een sterke focus op faalkostenreductie om de marges op peil te houden. Investeren in werkvoorbereiding en prefabricering is dus verstandig. Over de gehele breedte van de markt, zien we dat voormontage, van sanitair tot complete installatieskids, een vlucht neemt.

Ventilatie uit de verdomhoek

Ventileer, ventileer, ventileer. De winst van Covid-19: ventilatie staat meer dan ooit op de agenda. Er komen honderden miljoenen voor scholen. Kantoren en zorginstellingen gaan investeren in nieuwe systemen, en ook thuis staat ventilatie hoger dan ooit op de agenda. Ging eerder nog gauw de stekker uit de ventilatiebox of werden de roosters dichtgeplakt: nu denken meer mensen na over ventilatie. Dat is goed voor de installatiebranche.

De ventilatietrends: vraagsturing, decentraal meten en ventileren per ruimte in plaats van enkel centraal gestuurd. In nieuwbouw is verwarmen en koelen met ventilatielucht een thema, net als het onttrekken van energie uit ventilatielucht als bron voor de warmtepomp.

Nieuwe nieuwbouwnormen

Installateurs in de nieuwbouw krijgen te maken met nieuwe bouwregelgeving. Het dimensieloze EPC-getal wordt vervangen door BENG, dat bouwers dwingt om op drie vlakken energiezuinige maatregelen te treffen. Zo is de energiebehoefte vastgesteld in kWh per m2/jaar (BENG 1); dit zal vooral maatregelen aan de schil betreffen BENG 2 stelt grenzen aan het primair fossiel energiegebruik door zuinige installatietechniek. Denk aan lagetemperatuur-verwarming, effectieve ventilatietechniek. Derde indicator BENG 3 beveelt een aandeel hernieuwbare energie door bijvoorbeeld warmtepompen, zonneboilers of andere duurzame technieken toe te passen. 

Drinkwaterhygiëne

Nederland mag dan in de Champions League van drinkwaterkwaliteit zitten: de kwalitatief en beschikbaarheid staat onder druk. Duurzaam drinkwater vertaalt zich vooral in de groeiende aandacht voor loodvrije materialen, zo min mogelijk weerstand in de leidingen, en voorkoming van stilstand door doorstromend installeren. Door de beter geïsoleerde woningen en clustering van leidingwerk in schachten ligt ongewenste opwarming, en dus een legionella-risico, sneller op de loer.

Koeling nieuwbouw verpakt in regelgeving

Koeling wordt in nieuwbouw ook een hot iem. Dat komt ook door de TOjuli, die we in 2021 verwachten. Grof gezegd betekent deze bouwregel dat in de nieuwbouw extra maatregelen getroffen moeten worden om opwarming te voorkomen. Dit betekent een grotere rol voor ventilatiesystemen die kunnen koelen, maar ook de koelfunctie van de warmtepomp wordt een belangrijker selectiecriterium. Koelen kan via de vloer maar ook middels radiatoren met ventilatorfunctie. Ook bij hybrides.

Badkamers: slim, groen en persoonlijk

Hightech techniek komt in de badkamer. Slimme besturing van kranen en douches, controle via apps, spiegels en toiletten met aanwezigheidsdetectie, geur en lichtopties. Daarnaast blijft waterbesparing, energiebesparing en de duurzaamheid van materialen een thema. Andere trend is dat producten en ontwerpen steeds persoonlijker worden, en een volwaardig onderdeel van een woning of leefstijl. Dat zie je bijvoorbeeld terug in gekleurde kranen, en prints op tegels en douchewanden.

Goed voornemen voor 2021. Maak gebruik van ons brede aanbod aan vakinformatie. Installatie verschijnt in print en online. Nieuw is de webshop. Onze wekelijkse nieuwsbrief is helemaal kostenloos. Rechtsonder op de website vind je een rode button voor pushnotificaties. Check hier onze webinars. En vergeet ons niet volgen via Facebook, Twitter of abonneren op het YouTube-kanaal kan natuurlijk ook.

Klimaat-as-a-service

Of het nu gaat om verwarming, koeling of ventilatie. Klassieke installatieproducten van installateurs worden steeds vrager gevraagd als dienst. Dus geen techniek maar warmte. Dit betekent dat er andere verdienmodellen ontstaan. Warmte-as-a-service, onderhoudsabonnementen over de gehele technische levensduur. Niet het eigendom van een ketel wordt belangrijk, maar het gebruik. Prestatiecontracten komen op elk niveau aan de orde. Technieken die hiervoor op de markt komen: slimme thermostaten, monitoringstools, software dat onderhoud of storingen voorspelt. De data uit de techniek wordt steeds belangrijker.

Mensen, mensen, mensen

De (zij)instroom is op een redelijk niveau, maar nog veel mensen verlaten de installatiebranche. Er is dus nog permanent schaarste van vakmensen op alle niveaus, van loodgieter tot BIM-engineer. De beschikbaarheid en het kennisniveau blijft een zorgenpunt. Werven, werven, werven, opleiden, opleiden, opleiden. En als werkgever constant aantrekkelijk blijven voor de arbeidsmarkt.

Circulariteit

Circulair bouwen wordt gemeengoed. Dat betekent dat de herkomst van materialen, de CO2 die het uitstoot in productie en tijdens de levensduur, en de mate waarin een product gerecycled kunnen worden, factoren worden bij keuzes. Het reviseren van toestelonderdelen als prints, ventilatoren, en pompen vindt op steeds grotere schaal plaats, net als fabrikanten die hun eigen producten weer inzamelen voor hergebruik.

Sturen op cijfers

Overvolle orderportefeuilles betekent dat je juist nu keuzes moet maken. Ofwel specialiseren, of een goede generalist met een adviesfunctie worden. Of het vakbedrijf met de gouden handjes worden, mocht het je lukken ze te krijgen of te behouden. Digitaliseren, bijvoorbeeld te investeren in werkvoorbereiding en uitvoering via BIM, is ook een factor.  Belangrijk bij deze keuze is ook de prijsvorming. De materiaalkosten en CAO-lonen zijn flink gestegen; het is zaak om niet in alle scherpte jezelf te kort te doen. Ga dus sturen op cijfers, maak nacalculaties.

Kennis op afstand

De coronacrisis betekent wel dat het fysieke contact minder is. Dus minder bezoeken van vertegenwoordigers, minder fysieke trainingen of beursbezoeken. De honger naar kennis blijft niettemin groot. Het alternatief: online events, webinars en Teams of Zoom-bijeenkomsten. Niet leuker, niet altijd van dezelfde waarde. Maar kennis blijft belangrijk.