Behapbare stappen voor duurzame huurwoning

Balansventilatie zonder kanalen en een goed ingeregelde cv-ketel. Toestelfabrikanten Brink en Remeha hebben hun technieken doorgerekend in BENG-software ten bate van een nieuw concept voor eensgezinswoningen. Conclusie is dat een corporatiewoning zonder warmtepomptechniek naar energielabel A+ kan worden getild met een investering die qua installatietechniek, in een grootschalige renovatie bij raming onder de 10.000 euro kan blijven.

Met het concept spelen de ventilatiespecialist en toestelfabrikant in op de wens van corporaties om in stappen te verduurzamen. Woningbouwverenigingen moeten aan de bak om woningen energiezuiniger te krijgen (eis minimaal energielabel B), maar hebben niet het budget en capaciteit om dit in één keer te doen.

De doorgerekende stappen gaan uit van basis isolatie, toepassing van balansventilatie en het vervangen van een HR-ketel. Hierna is het mogelijk om door te pakken naar hybride of all-electric. Maar voor een basis jaren ’70-woning, kan met behoud van de HR-ketel prima energielabel A gehaald worden. Belangrijk is volgens de fabrikanten dat er met de stappen geen maatregelen worden genomen waarvan je later spijt kunt krijgen. Bijvoorbeeld omdat een woning later alsnog onderdeel wordt van een warmtenet of waterstofwijk.

Basis: balansventilatie

Basis van het concept is dat woningen overstappen naar balansventilatie, waarbij het kanaalarme Multi Air Supply ventilatiesysteem wordt toegepast. Dit balansventilatiesysteem, twee jaar geleden geïntroduceerd maakt gebruik van het trapgat en hal voor de uitwisseling van ingeblazen en afgevoerde lucht. Toevoer gaat onder de deuren door, afvoer via CO2-gestuurde ventilatoren boven de deur of in de wand. Het balansventilatiesysteem zonder toevoerkanalen kan bij een groot deel van de standaard corporatiewoningen zonder bouwkundige ingrepen worden toepast, en is op dit moment bij enkele honderden woningen toegepast.

‘Stap naar (hybride) warmtepomp niet direct noodzakelijk’

Raamroosters dicht

Deze renovatiewijze betekent dat in de woning de raamroosters sluiten of verdwijnen, en de schil door spouwmuurisolatie, HR+-glas dak/vloerisolatie en kierdichting naar energielabel C wordt getild. Vervanging van kozijnen kan ook een goed moment zijn om dit deel van de schil aan te pakken.

Toevoeging van de balansventilatie met warmteterugwinning brengt de in de BENG-software doorgerekende C-woning naar label A.

Ketelvervanging en inregelen

Ook wordt in de basis de cv-ketel vervangen door een nieuw HR-toestel. Radiatoren worden voorzien van dubbel instelbare ventielen waarmee het debiet per ruimte kan ingesteld worden op de warmtebehoefte. Afhankelijk van de woning kan de aanvoertemperatuur al omlaag, zodat de woning al klaar is voor lagetemperatuur-afgifte. In de doorberekening in de BENG-software krijgt de woning dan label A+. Mits seriematig toegepast kunnen woningen de stap van C naar A+ voor minder dan 10.000 euro (bruto excl btw) per woning verduurzaamd worden, rekenen Brink en Remeha voor.

Veilige stappen

Belangrijkst pré van het concept is dat het vrij eenvoudig toe te passen is, geen grote bouwkundige ingrepen vergt, geen wijziging in afgiftesysteem en mogelijke stappen naar een hybride, volledig elektrische warmtepomp of waterstofinstallatie niet in de weg hoeft te staan. Opdrachtgevers kunnen zelf bepalen in welke mate en in welk tempo een woning verduurzaamd kan worden. Een klassieke huurwoning met mechanische ventilatie en cv-ketel, nu nog vaak in bezit van een energielabel C of lager, kan met enkele aanpassingen al naar A worden getild, zo hebben Brink en Remeha gezamenlijk doorgerekend. Toevoeging van bijvoorbeeld warmtepomptechniek of vervanging van het afgiftesysteem leidt tot nog meer. Een hybride warmtepomp gaat met  A++ en een warmtepomp met A+++ in de boeken.

Hoe werkt ventilatie met wtw zonder toevoerkanalen? De basis van Multi Air Supply is een centraal balansventilatiesysteem met warmteterugwinning. De lucht wordt in de centrale hal of overloop geblazen. Dus zonder toevoerkanalen, of enkel een kanaal van technische ruimte naar trapkolom. De CO2-gestuurde ventilatoren (Indoor Mixfan) voeren per verblijfsruimte gebruikte lucht naar deze verkeersruimte. Nieuwe lucht komt op basis van vanuit de trapkolom via de spleet onder de deur de ruimte in. De aangevoerde buitenlucht is ook CO2 gestuurd. De afzuiging in keuken, badkamer en toilet blijft zoals het was bij systeem C-ventilatie. De wtw-unit onttrekt de energie aan de afvoerlucht en draagt dit via een wisselaar over aan de ingebrachte verse lucht die daardoor voorverwarmd wordt.

Jaarlijks energieverbruik standaard jaren ’70 corporatiewoning