Steeds meer grote installatiebedrijven nemen het heft in eigen hand en beginnen een eigen bedrijfsschool. De oorzaak is het personeelstekort en beperkte instroom via reguliere opleidingen. Ook wordt de bedrijfsschool ingezet om eigen personeel bij te spijkeren, en nieuwe (warmtepomp)technieken onder de aandacht te brengen. Vakblad Installatie en Sanitair bezocht drie voorbeelden in het land.
Dat een eigen bedrijfsschool, maar ook een serieuze ondersteuning van leerlingen, helpt bij het werven van nieuwe monteurs zien ze ook bij Geas Energiewacht in Enschede. “De praktijklessen doen wij in eigen huis”, zegt opleidingscoördinator Marco Lammers. “Voor de theorie gaan de meeste jongens naar het ROC. Dat wij op een heel serieuze manier aandacht besteden aan de begeleiding van onze leerlingen, zingt daar wel rond. Sterker nog, er zijn zelfs leerlingen die aanvankelijk een andere richting deden maar alsnog voor de installatietechniek kiezen. Omdat ze horen dat wij op een serieuze manier met dit onderwerp bezig zijn en dat ze bij ons de kans krijgen om door te groeien.”
Techniek van gisteren
Toch is dat niet de enige reden. Lammers ziet dat de praktijkruimtes van veel ROC’s technisch niet up-to-date zijn. “Als je kijkt naar de reguliere opleidingen dan krijgen leerlingen daar een goede basis mee. Maar met de techniek van gisteren”, zegt Lammers. “Onze praktijkruimte staat vol met de nieuwste technieken, die allemaal met elkaar verbonden zijn. Daar leren ze stoeien met energie. Ik denk dat het reguliere onderwijs zich moet richten op de brede basis van de techniek. Het vak zelf zullen leerlingen toch echt bij het installatiebedrijf moeten leren. Daarvoor gaan de ontwikkelingen te snel.”
Eigen regie
Ook bij Bonarius met vestigingen in Zwanenburg, Den Haag en Soest hebben ze sinds vorig jaar september een eigen Academy. De reden dat ze daarmee zijn begonnen heeft ook te maken met efficiency, zegt opleidingscoördinator Arjen Binkhorst. “Voor het praktijkgedeelte kun je een leerling wel direct met een hoofdmonteur laten meelopen, maar dat werkt vertragend en kost altijd meer tijd dan je denkt. Zeker voor zo’n hoofdmonteur, die het op dit moment toch al druk genoeg heeft. Wij hebben er daarom voor gekozen om leerlingen de eerste weken intern te trainen. Daarbij leren ze eerst de basishandelingen zodat ze bijvoorbeeld weten hoe ze toestellen moeten ophangen en aansluiten. Pas daarna worden ze gekoppeld aan één van onze negen werkplekbegeleiders. En over efficiency gesproken: vroeger gingen de leerlingen één tot twee avonden in de week naar het ROC. Tegenwoordig komt een docent van het ROC naar ons toe. En draaien we het om!”
Ook bij Geas trekken ze heel duidelijk de regie naar zichzelf toe. Marco Lammers: “Wíj zetten het traject uit en maken een ontwikkelplan dat helemaal is toegespitst op die leerling. En stemmen dat vervolgens af met het ROC. Op die manier sluit een opleiding beter aan op wat je in de praktijk nodig hebt.”
Kosten versus opbrengsten
Ook Van Dorp Installaties heeft een eigen bedrijfschool. Renée Verhulst, hoofd HR: “Wat het kost is heel lastig te zeggen. En wat het oplevert ook. Behalve dat wij terug horen van onze klanten dat onze dienstverlening en onze vakkennis goed op orde zijn. Onze ambitie is dat onze werknemers minimaal toewerken naar mbo 4-niveau. Natuurlijk brengt die kwaliteit bepaalde kosten met zich mee. Daar moet je als bedrijf in willen investeren.”
Arjen Binkhorst van Bonarius rekent even snel voor hoeveel een eigen bedrijfsschool gemiddeld kost. “Wij hebben hier een compleet ingericht praktijklokaal, met de nieuwste technieken. Die je telkens up to date moet houden. Daarnaast loopt hier vier dagen in de week een praktijkopleider rond en zelf ben ik full time opleidingscoördinator. Voor een gemiddeld of klein installatiebedrijf is zoiets niet te betalen. Maar in het nieuwe schooljaar verwacht ik dat wij met een kleine honderd nieuwe leerlingen op niveau 2 en 3 gaan starten. Dan komt zo’n investering plots heel anders te liggen”, aldus Binkhorst.
Volgens Marco Lammers van Geas Energiewacht moet je met een eigen bedrijfsschool niet alleen maar voor het korte gewin gaan. “Investeringen heb je nodig om een bepaalde kwaliteit te leveren. Als je met je eigen bedrijfsschool aandacht besteed aan het waterzijdig inregelen, dan straalt dat ook af op de kwaliteit van het werk dat je levert. Neem koolmonoxide-preventie: wij wachten niet af totdat er een maatregel van de overheid komt, maar nemen het al mee in onze trainingen. Voor grote klanten – zoals woningcorporaties – is het een geruststellende gedachte om te weten dat wij al lang zo werken.”
Leven lang leren
Zowel bij Van Dorp, Geas Energiewacht als Bonarius wordt de eigen bedrijfsschool ook gebruikt voor het bijscholen en up to date houden van het bestaande personeel. “Je kunt op deze manier veel sneller inspelen op de nieuwe technieken”, aldus Arjen Binkhorst van Bonarius. “We hebben al informatieve sessies gehouden over warmtepompen. De volgende stap is dat het praktijklokaal nu ook wordt ingericht met hybride- en warmtepompsystemen, gecombineerd met zonnecollectoren en pv-panelen. Zodat er ook echt mee getraind kan worden. Als je dit soort dingen organiseert, geef je het bestaande personeel ook het gevoel dat ze worden meegenomen in de volgende stap. Bij ons kunnen ze een leven lang leren.”
Branchevereniging Uneto-VNI en OTIB constateren ook dat steeds meer installateurs het heft in eigen hand nemen. Beleidsadviseur Kees Hagens van OTIB noemt het zelfs een trend. “Dat heeft natuurlijk alles te maken met het nijpende tekort aan personeel. Als er niet voldoende instroom is via de reguliere opleidingen, dan gaan grote installatiebedrijven dat zelf organiseren. Daarnaast zie je dat de ontwikkelingen in de installatietechniek nu erg hard gaan. Zo’n eigen bedrijfsschool wordt dikwijls ook ingezet om de vakkennis van bestaand personeel up to date te houden met de nieuwste technieken.”
Het complete artikel over bedrijfsscholen uit Installatie en Sanitair nummer 7 is hier te downloaden. Een (proef)abonnement of gratis proefnummer van Installatie en Sanitair kunt u hier aanvragen.
Ook als klein bedrijf kun je profiteren van bedrijfsscholen. Via een organisatie als IW Nederland kun je ook je eigen leerlingen praktisch opleiden zonder zelf voor heel veel geld een praktijkruimte met alle bijbehorende zaken als een instructeur te moeten inrichten. En IW heeft altijd wel een praktijkruimte in de regio.