Het kabinet ziet niets in het voorstel van de Algemene Rekenkamer om de ISDE-subsidie op warmtepompen af te schaffen voor plekken waar gemeenten een warmtenet plannen. Volgens ministers Mona Keijzer (Volkshuisvesting) en Sophie Hermans (Klimaat en Groene Groei) is het voorstel onwenselijk en onuitvoerbaar.
De Rekenkamer, een orgaan dat onderzoekt of de rijksoverheid publiek geld zinnig, zuinig en zorgvuldig uitgeeft, heeft een rapport gemaakt over de stroeve uitrol van warmtenetten in Nederland. In veel grote steden lukt het maar niet om huishoudens aan collectieve warmtevoorzieningen te krijgen. Er is veel gedoe over de kosten, en het eigenaarschap van de warmtenetten. Hierdoor worden plannen uitgesteld of zelfs afgeblazen. Dit zorgt er weer voor dat woningeigenaren andere wegen zoeken om te verduurzamen, of juist niets doen.
Er bestaan nu bijna 500 warmtenetten, vooral kleinere, met opgeteld 515.000 aansluitingen. Tal van gemeenten – met name steden – hebben plannen voor uitbreiding of een nieuw warmtenet. Maar diverse projecten stokken sinds eind 2023, omdat zo’n net niet rendabel geëxploiteerd kan worden.
Schaf ISDE af
In het rapport Een koud bad voor warmtenetten stelt de Rekenkamer voor dat een huishoudens die door gemeenten aangewezen zijn voor een warmtenet, uitgesloten zouden moeten worden van de ISDE-subsidie. In deze subsidie krijgen huishoudens 30% van de aanschaf van een warmtepomp krijgt vergoed.
“De populariteit van de warmtepomp verkleint de kans dat plannen voor nieuwe warmtenetten in wijken met gemengde bouw financieel haalbaar zijn”, stelt de Algemene Rekenkamer in zijn advies aan het kabinet. Bovendien zou een huishouden dat niet aangesloten zou worden op een warmtenet, de kosten voor de rest verhogen. De gesubsidieerde warmtepomp zou in die context een oneerlijke concurrent vormen van het warmtenet.
Vrijheid en draagvlak
Het kabinet legt het advies naast zich neer. “Voor het draagvlak van klimaatbeleid in den brede en van de wijkaanpak en warmtenetten in het bijzonder is het belangrijk dat er keuzevrijheid is. Naast deze inhoudelijke argumenten is het uitsluiten van ISDE-subsidie in wijken waar een warmtenet staat gepland momenteel moeilijk uitvoerbaar. De transitievisies warmte van de gemeentes zijn hiervoor momenteel nog te verschillend, kennen geen formeel juridische status en staan daarmee niet open voor beroep.” De ministers verwachten bovendien dat de overlap tussen de technieken gering is. De warmtenetten zijn vooral voorzien in stedelijke gebieden met gestapelde bouw. Dit zijn doorgaans gebieden waar het lastiger is om bijvoorbeeld met bodemenergie of lucht/water-warmtepompen te verduurzamen.
Lees hier rapport van de Algemene Rekenkamer
Hieronder het antwoord van de minister.
