Er is krapte op veel plekken in het Nederlandse elektriciteitsnet en netbeheerders zijn door personeelsgebrek, materialenschaarste en lange vergunningentrajecten zeker de komende tien jaar niet in staat om dit te verhelpen.
Dat concludeert energietoezichthouder ACM na het bestuderen van de investeringsplannen van de netbeheerders. De elektriciteitsnetten van netbeheerders TenneT, Liander, Enexis en Stedin kunnen de vraag naar transportcapaciteit nu al niet aan en de onderliggende oorzaken, zoals een gebrek aan goed personeel, zullen niet snel verdwijnen.
Prioriteit aan duurzaam
Nu het duidelijk is geworden dat krapte op het net niet te voorkomen is, is het volgens de ACM om dan maar te kiezen welke projecten voorrang krijgen en welke achteraan moeten sluiten. De ACM vindt dat duurzame opwek bovenaan de lijst moet komen. “Er moeten de komende jaren scherpe keuzes gemaakt worden bij het uitbreiden van het elektriciteitsnet. De ACM vindt het belangrijk dat netbeheerders hierbij voorrang kunnen geven aan projecten die bijdragen aan de energietransitie”, aldus Manon Leijten, bestuurslid bij de ACM.
Maar dat heeft mogelijk nogal wat consequenties: sommige (bouw)projecten zullen on hold gaan, puur omdat de aansluiting niet op tijd geregeld kan worden. De ACM pleit er dan ook voor om deze problematiek breed op te pakken. De ACM roept het ministerie daarom op om
zo snel mogelijk een helder afwegingskader vast te leggen in de relevante wetgeving, waarin de verschillende publieke belangen worden gewogen, zodat netbeheerders dit kader zoveel mogelijk kunnen betrekken bij de investeringsplannen van 2024.
Het is alle hens aan dek, stelt de ACM. Want als de problemen niet op tijd opgelost worden, kan de energietransitie serieuze vertraging oplopen.
De overheid moet met spoed een langetermijn energietransitievisie laten ontwikkelen door onafhankelijke onderzoekers, wetenschappers en specialistische partijen die niet worden beinvloed door lobbyisten (moeilijk, maar misschien ook de ACM?). Daarbij moet de focus worden gehouden op 2050 en daarna: welke energievormen zullen dan een blijvende rol spelen? Ik denk aan: 1) elektriciteit 2) waterstof (t.b.v. industrie en zwaar verkeer (vliegtuigen, schepen), niet voor gebouwgebonden verwarming) 3) thermische energienetten, bij voorkeur Zeer Laag Temperatuur zodat energie makkelijk onderling uitgewisseld kan worden, in combinatie met WKO, TEO etc.
Bij die langetermijnvisie hoort ook een visie hoe om te gaan met bestaande woningen. Door de huidige ontwikkelingen schaffen veel eigenaren een (hybride of volledig dekkende) luchtwarmtepomp aan, die gemiddeld wel een redelijk/goed rendement heeft, maar midden in de winter (bij koude buitenlucht) relatief veel elektriciteit uit het net trekt. Een water-/waterwarmtepomp krijgt zomer en winter vrijwel dezelfde toevoertemperatuur vanuit ZLT-net, heeft dus ook midden in de winter weinig elektriciteit nodig en belast het net veel minder. Ook deze overweging moet in de langetermijnvisie energietransitie worden meegenomen.
Tja….10 jaar als overheid geen of weinig actie ondernemen en dan ook besluiteloosheid tonen en marktwerking laten doen. Is nu 10 jaar inhalen.