
Vacuümontgassers worden veel toegepast in de utiliteit. De reinigingstechniek voor systeemwater is er nu ook in een woonhuisvariant.
Groot voordeel ten opzichte van de bekende vuil- en luchtafscheiders: de techniek haalt de oorzaak (zuurstof) van vervuiling van systeemwater weg, en is geen symptoombestrijder. Het apparaat vergt wél een investering.
Systeemwaterkwaliteit
Zuiver systeemwater zorgt ervoor dat het rendement van een installatie met zo’n tien procent kan worden verhoogd. De grootste oorzaak van magnetietvorming is zuurstof, dat weer in lucht zit. IJzerdeeltjes reageren met zuurstof en vormen de bekende zwarte drap.
Minder magnetiet verhoogt de duurzaamheid van kwetsbare onderdelen, zoals de pomp en de driewegklep. Zuurstof kan toetreden tot de installatie door het bijvullen van de installatie. Maar ook kunststof onderdelen die niet volledig diffusiedicht zijn, denk aan kunststof leidingen, zorgen ervoor dat er zuurstof in het systeemwater komt.
Hoe lager de systeemwatertemperatuur, hoe groter de mogelijke zuurstofopname van water. Dus bij lage temperatuur-installaties, zoals warmtepomp-installaties, bestaat er een groter risico op vervuiling. Bekende technieken om de kwaliteit van cv-water te bewaken zijn vuil- en luchtafscheiders. Ook kunnen chemicaliën aan het systeemwater worden toegevoegd.
Mini-variant

De vacuümontgasser wordt vooral toegepast in de utiliteit, maar is er bij Reflex nu ook in een variant tot maximaal 100 liter systeemwater. De kleine variant, de Servitec Mini, is misschien een relatief dure oplossing (groothandel biedt hem voor bruto excl rond 1000 euro aan), maar haalt in tegenstelling tot symptoombestrijders wel structureel de angel uit vervuild systeemwater: lucht (lees: zuurstof). Het apparaatje meet 22x30x42 centimeter, dus past in elke CV-ruimte.
Werking
Hoe werkt een ontgasser? Gasrijk water uit het CV-systeem wordt met een spuitmond in de sproeibuis gespoten. De installatie is dusdanig ingesteld, dat de pomp meer water aan de buis onttrekt als er door de spuitmond kan worden bijgevuld. Hierdoor ontstaat in de sproeibuis onderdruk, die het ontgassingseffect veroorzaakt. Eenvoudig gezegd: door de onderdruk gaat water bij 20 °C koken en komen lucht en gassen vrij. De pomp schakelt uit. Er wordt net zo lang water verneveld tot de vacuüm sproeibuis volledig gevuld is. Alle nu vrijgekomen gassen en microbellen worden via de automatische snelontluchter uit het systeem afgevoerd. In de sproeibuis heerst weer de normale systeemdruk. Het aanwezige systeemwater is nagenoeg gasvrij en wordt teruggepompt in het netwerk. Hier neemt het onverzadigde medium weer als een spons nieuwe gassen uit het systeem op en zorgt zo voor een voortdurende reductie van de gasconcentratie in het installatiewater.
Mooi bedacht, maar veel te duur voor de gewone ( massa) particulier of woningbouw
Dan is een simpele luchtafscheider en Fernox producten toch interessanter
Een luchtafscheider is totaal niet te vergelijken met een ontgasser. En een rendementsverbetering van 10% van de cv installatie is met dit systeem echt haalbaar. Om nog maar te zwijgen over de verlenging van de leeftijd van pomp en ketel of warmtepomp.
nog veel interessanter is de oorzaak elimineren door wat meer aandacht te besteden aan drukbehoud.
Expansievaten zijn vaak te klein, verkeerde voordruk (voordrukverlies) etc.
Luchtafscheiders (ik werk ermee sinds 1983) en Fernox (idem sinds 1992) kunnen geen slecht werkend expansievat herstellen.
Paracetamol werkt ook tegen hoofdpijn, maar elke weldenkende mens weet dat het beter is om de oorzaak aan te pakken ipv symptomen te bestrijden.
En een expansievat een maatje groter is veel goedkoper dan alle andere (symptoombestrijdende) maatregelen. En de juiste voordruk instellen en controleren kost helemaal niks.
Het is één van de meest hardnekkige misverstanden/leugens in de CV-wereld: ontgassers (maar ook luchtafscheiders) halen GEEN ZUURSTOF uit het CV water, om de simpele reden dat er geen zuurstof in zit. Alle opgeloste zuurstof reageert vrijwel onmiddellijk weg met het metaal (meestal ijzer) tot een oxide, zodat het in CV-installaties voorkomende gas vrijwel uitsluitend stikstof is. Dat met een (vacuum-)(of drukstap-)ontgasser inderdaad zeer goed verwijderd kan worden.
Maar om te stellen dat de eliminatie van LUCHT (lees: zuurstof) corrosie (magnetietvorming) voorkomt is absoluut een brug te ver.
En in het zeer zeldzame geval dat er toch zuurstof te vinden is in het CV-water…. wil dat zeggen dat er ZOVEEL zuurstof naar binnen komt dat het ijzer de tijd niet heeft om de zuurstof “op te eten”. In dat geval helpt ontgassen uiteraard ook niet meer.
Iemand die het tegendeel beweert, heeft nooit metingen gedaan. Wij wel 🙂