Pagina 13 van: Installatie en Sanitair – nummer 03 – 2020
onderhoud uit kunnen zingen. Het plan
dat Zwaluwe Bouw samen met adviseur
IDEA Nederland uitdokterde, bereidt de
flat zelfs voor op een toekomst zonder
aardgas. In het geval van Oosterhout zou
dit waarschijnlijk een aansluiting op een
lokaal warmtenet zijn. Dit toekomstsce-
nario was ook de reden om bijvoorbeeld
niet voor elektrische oplossingen te
kiezen.
Tweede cv-circuit
Naast de collectieve verwarming had
elke flat een afzonderlijke elektrische
boiler van tachtig liter. De decentrale
warmwatervoorziening is nu vervan-
gen voor een collectieve voorziening.
Twee Remeha Quinta Pro’s van samen
230 kW, plus een buffer van 1500 liter,
voorzien de hele flat van warm water.
Hiervoor is door de installateur WVI een
tweede cv-circuit aangelegd: over het
dak naar de 45 tot 63 appartementen per
flat. De leidingen gaan in verschillende
strangen door de bestaande schachten
negen etages naar beneden. Hier heeft
elk appartement een HSF afleverset met
platenwisselaar en warmtemeter. Hierin
wordt het warmwater bereid. Deze is
aangesloten op de bestaande warmwa-
terinstallatie in elke flat. Het circuit is
ingeregeld op 70/40 ˚C, terwijl het nor-
male cv-circuit op 80/60 ˚C draait. “Het
cv-circuit voor tapwater verbruikt zo
minder energie dan een circulatieleiding
zou doen. Die moet minimaal 58 °C op
de retour meten”, vertelt Michel Deelen
van IDEA Nederland.
Ook komt er in dat scenario een stuk
legionellaregelgeving om de hoek kij-
ken. “Bijkomend voordeel is dat de
tapwatervoorziening straks moeiteloos
kan worden aangesloten op de stads-
verwarming, mocht de buurt aan de
beurt zijn.” Doordat de installatie goed
is geëngineerd en ingeregeld, renderen
de HR-ketels erg goed. De retourtem-
peratuur duikt ver onder de 56 °C: dat is
een stuk beter dan het rendement van
de elektrische boiler met een COP van
Schacht met afgifteset voor tapwater, nieuwe standleiding en nieuwe mv-
box met afvoer.
nummer 3 mei 2020 | installatie en sanitair 13
>>
nieuwe vraaggestuurde mv-boxen. Naast
een energiewinst, ook een comfortwinst:
er wordt op basis van werkelijk gemeten
vocht en CO2 geventileerd, in plaats van
een standaard ingesteld debiet. In de
nieuwe kozijnen zijn geluidswerende,
zelfregelende roosters geplaatst. Aanleg
van balansventilatie is vanwege de
bestaande indeling en daarmee hoge
realisatiekosten niet in beeld geweest.
En de schil dan?
De bouwkundige schil van de balkon-
zijde is in fase 1 van het project flink
aangepakt. De gevelkozijnen aan de
balkonzijde en kopgevels zijn vervan-
gen door prefab houten gevelsystemen
(RC-waarde 6). De houtskeletbouwele-
menten, zo’n zeshonderd in totaal, zijn
door Zwaluwe Bouw in de eigen fabriek
in Hooge Zwaluwe gemaakt: de ele-
menten worden met kunststof kozijnen,
HR++-glas en met de roosters voor
vraaggestuurde ventilatie met de vracht-
Dichte jas, slimme stappen
slechts 1. Voor de bewoners verandert
er, hooguit een klein beetje wachttijd,
eigenlijk niet zo veel. De winst is vooral
ruimte en onbeperkt tapwater.
Warmtepomp en hybride
Het gevraagde vermogen van de ver-
warmingsinstallatie in de woning is
fors gedaald door te isoleren. Door het
toepassen van een extra gasabsorptie-
warmtepomp komt het opgestelde ver-
mogen van de warmtepompen op onge-
veer 30 procent van het totaal gevraagde
vermogen voor de verwarming. Hierdoor
worden de cv-ketels veel minder belast,
wat de levensduur ten goede komt.
Het tweede exemplaar dat naast de
vier keer 100 kW ketelcascade komt te
staan, heeft een vermogen van 35 kW.
De warmtepompcascade, een Buderus
en Remeha gebroederlijk naast elkaar,
kan samen 2200 vollasturen op jaarbasis
leveren. In het rekensommetje van IDEA
kan de flat qua opwek en buffer voor
verwarming boven de 9 °C buitentem-
peratuur volledig op de warmtepomp
vertrouwen. Tussen 1 en 9 °C zorgt een
regeling voor een hybride met de ketel-
cascade. Wordt het nog kouder, draait
de hele flat volledig op de gasketels
en gaat de warmtepomp uit bedrijf. De
dekkingsbijdrage van de warmtepomp
is vergroot naar ongeveer 80 procent en
dat is goed nieuws voor de CO2-uitstoot
en de energiekosten.
De keuze voor minder elektriciteitsver-
bruik maakte ook een dak vol pv-pane-
len om het verbruik te compenseren niet
per se noodzakelijk. Het dak was in 2009
nog overlaagd en voorzien van 60 mm
isolatie, dus Thuisvester koos er nu voor
het dak ongemoeid te laten. Een zonne-
dak is dus een optie voor later.
Ventilatie
In dezelfde schacht waarin het nieuwe
circuit voor het tapwater zich bevindt,
is ook de standleiding van de riolering
en het mechanische ventilatiesysteem
aangepakt. De boxen zijn vervangen door
12-13-14-15_renovatieflat.indd 13 16-04-20 08:51