Pagina 22 van: Installatie en Sanitair – nummer 04 – 2020
De trend was het eerst zichtbaar op het platteland; woningen zonder
dakgoten. We bedoelen niet de rietge-
dekte boerderijen, waar goten sowieso
ontbreken, maar nieuwbouwhuizen.
Vooral door provinciale regelingen als
rood-voor-rood, waarbij verouderde
boerenschuren plaats maken voor één
of meerdere woningen op het platte-
land. Veelal zijn de woningen afgewerkt
met een dak van golfachtige plaatma-
teriaal, dat soms ook nog langs als
gevelafwerking wordt gebruikt. Goten
ontbreken dan. Regenwater valt nu
rechtstreeks op het maaiveld. De trend
van gootloze woningen, tegenwoordig
ook met een strak zinken dak, zet zich
door naar nieuwbouwwijken. Nog niet
direct projectmatige rijtjeswoningen,
maar wel naar de kavelhuizen. Niet als
bewoners uit een (Duitse) catalogus een
notariswoning of boerderette kiezen.
Wel als er geld is (of de verplichting
van de gemeente) om een architect in
te huren. Die willen iets exclusiefs ont-
werpen en komen dan uit bij gootloze
woningen, denkt Niclas Pengel, busi-
ness manager prefab bij Dyka. Hij ziet
ook wel woningontwerpen waarbij dak-
pannen tot aan het maaiveld doorlopen.
Enorme waterplassen
Om te voorkomen dat onder de dakran-
den bij een flinke regenbui een enorme
waterplas ontstaat, is drainage noodza-
kelijk. Bij boerderijen met rieten dak is
dat een grindbed, maar in woonwijken
is dat meestal onvoldoende. De grond
rondom de woning wordt drassig. Dat
is geen acceptabele oplossing meer,
weten ze bij Dyka. Dus moet een instal-
lateur een betere oplossing bedenken
en komt dan met een drainage- en
infiltratievoorziening op de proppen.
Pengel: “In het verleden was het sim-
pel. Het water viel op de grond en dan
was het jouw probleem niet meer. Het
bleef wel ergens. Tegenwoordig is de
wetgeving zo gemaakt dat je hemelwa-
ter op je perceel moet infiltreren. De
gemeente kan eisen dat het opgevan-
gen wordt en wordt geïnfiltreerd.”
Ondiepe bak
De beste oplossing voor een gootloze
woning is een soort ondergrondse bak,
gevuld met grind en drainageslang.
Op de bodem van het grindbed komt
worteldoek. Het is eigenlijk een ondiepe
bak, verduidelijkt Pengel. Aan de ene
kant is de grindbak omsloten door de
muur van de woning en aan de andere
kant kun je het beste een betonband
zetten. Het hemelwater zoekt nu snel
een weg naar de drainageleiding. De
drainagebuis ligt zelf ondiep. Het grind-
bed is daardoor eigenlijk niet beloop-
baar. “Als het beloopbaar moet zijn,
kom je al snel bij de lijngoot terecht,
meestal in combinatie met een betegeld
(loop)pad onder de dakrand. Bij een
rieten dak is het wel opletten geblazen.
“Het moet wel met gietijzeren roosters
zijn, omdat het water agressief is voor
metalen. Het is een beetje zurig.”
Dimensionering
De lijngoot of de drainageslangen
aan weerszijde van de woning wor-
den net als normaliter de dakgoten
– aangesloten op de infiltratiekratten.
Voor de dimensionering van de HWA-
grondleidingen en de infiltratiekratten
verwijst Dyka naar de formules in de
NEN-3215 en de begeleidende NTR-
3216. Die gaan bij deze vorm van indi-
recte lozing via een grindbed of lijngoot
uit van een waterhoeveelheid van 0,011
liter per seconden per vierkante meter
(l/(s.m2). Dat is een aanzienlijke reductie
ten opzichte van directe lozing via dak-
goten. Dan moet gerekend worden met
een regenintensiteit van 0,03 l/(s.m2). Bij
groene daken of plat dak met een dikke
grindlaag mag een reductiefactor in de
rekensom worden gestopt. Die reduc-
tiefactor geldt eigenlijk ook bij indirecte
lozing via drainageslangen. “Als je van
het dak af bent, kun je het grindbed
beschouwen als een grote ontlastput en
dan mag je volgens NEN-3215 dimensio-
neren met een reductiefactor.”
Vertraging
De twee bovenstaande oplossingen zijn
het beste, maar daar wordt lang niet Voorbeeld van een infitratiekrat.
26 installatie en sanitair | nummer 4 juni 2020
installatie | TECHNIEK | TEKST EN FOTO’S: RICHARD MOOI
Gootloze woningen
Het is een trend: woningen zonder
dakgoten. Architecten gaan er helemaal
op los. Het heeft flinke de gevolgen voor
het hemelwaterafvoersysteem. Zijn
infiltratiekratten nog wel nodig?
Hoe de infiltratie
te dimensioneren?
26-27_gootlozewoningen.indd 26 05-06-20 11:42