Pagina 35 van: Installatie en Sanitair – nummer 04 – 2020
Kamer-naar-kamerventilatie: muurventilatoren boven of naast de deuren
brengen frisse lucht naar andere ruimtes.
De WTW-unit kan aan de muur hangen, maar kan ook worden wegge-
werkt in een inbouwunit.
nummer 4 juni 2020 | installatie en sanitair 39
Koning opent waterstoffabriek Veendam
Koning Willem-Alexander was eind juni in het Groningse
Veendam getuige van de opening van de groene water-
stofinstallatie HyStock van Gasunie. Deze elektrolyser
heeft een vermogen van 1 MW, die hij gebruikt voor
het maken van waterstof uit water. “Bekaert heeft zijn
waterstofbrander en warmtewisselaar tentoongesteld
op Hystock. Dit in verband met het gebruik van Bekaert-
technologie in het project Hoogeveen”, zegt Tashacori
van Bekaert. Dat project, wat Tashacori noemt, is een
woonwijk van tachtig nieuwbouwwoningen die volledig
moeten gaan draaien op waterstof.
latie kunnen extra vertrekken worden
geventileerd. Fresh-r noemt het ‘Fresh
Forward’.
Dat ken ik helemaal niet, kamer-naar-
kamer ventilatie?
Het is een nieuwe techniek, voortge-
komen uit Europees onderzoek om
afzuigventilatie in bestaande woningen
te ‘retrofitten’ naar een systeem met
warmteterugwinning. Het werkt met
toevoer/afvoer in één slaapkamer of
verkeersruimte en met ventilatoren
in tussenwanden. Die verspreiden de
ventilatielucht verder. Een actieve over-
stromer heet zo’n muurventilator, die
weinig energie verbruikt en ook erg stil
zou zijn. De doorstroomventilator blaast
vanuit de hoofdslaapkamer met decen-
trale WTW-unit zo’n 60 m3/h lucht in de
naastgelegen slaapkamer.
Moet de WTW per se in de slaapkamer
komen?
Nee, er is nog een variant denkbaar,
waarbij de decentrale WTW-unit in
het trappenhuis of overloop komt te
hangen. Nu komen er overstroomven-
tilatoren boven de slaapkamerdeuren.
De overstroomventilatoren zijn CO2- en
vochtgestuurd en werken volautoma-
tisch. Fresh-r is in Nederland de eerste
fabrikant van decentrale WTW-units
die met overstortventilatoren werkt. In
Duitsland is onder meer BluMartin met
decentrale WTW en actieve overstroom-
ventilatoren actief. Multi Air Supply van
Brink Climate Systems – maar dan met
centraal opgestelde WTW-unit – maakt
eveneens gebruik van deze overstroom-
techniek.
Mag ik het ook combineren met
mechanische afzuiging?
Ja, het is zelfs noodzakelijk om de natte
ruimtes te ventileren. De bestaande
MV-box zuigt af in toilet en badkamer
en via ventilatieroosters in de slaap-
kamers komt frisse lucht binnen. Let
wel op de ventilatiebalans. De woon-
kamer is immers afgekoppeld door de
eigen decentrale WTW. Afzuigroosters
in keuken kunnen dicht. Een nieuwe
inregeling en verlaging van het toeren-
tal van de ventilator van de MV-box is
noodzakelijk. Blijft de box met dezelfde
capaciteit afvoeren, dan is er geen
energiewinst. Als ook een slaapkamer
een decentrale WTW-unit krijgt, is het
lastiger om de ventilatiebalans te hou-
den. Meestal worden de natte ruimtes
voorzien van een muurventilator die
alleen draait wanneer het nodig is.
Voor kookluchtjes is een afzuigkap met
directe afvoer naar buiten de beste
oplossing.
Wat is de invloed op het energielabel?
Een unit in de woonkamer geeft meest-
al één labelsprong, dus bijvoorbeeld
van D naar C. Het is wel erg afhankelijk
van de rest van de woning. Heeft die
al A of B, dan is de kans groot dat het
label niet meer verandert. Hoe meer
units en hoe meer glas er wordt ver-
vangen, hoe groter de invloed op het
label. Bij slecht geïsoleerde woningen
kunnen zo wel twee labelstappen wor-
den gemaakt.
En een echt systeem D dan?
Met ‘echt’ bedoelen we een centraal
opgestelde WTW-unit. Zo’n unit haalt
het hoogste rendement, maar vereist
wel nieuwe inblaaskanalen naar slaap-
kamers en woonkamer. De bovenver-
dieping is meestal geen probleem. Een
systeemplafond op de overloop doet
wonderen om de kanalen onzichtbaar
weg te werken en via de wand boven
de slaapkamerdeuren in te blazen. Nog
een verdieping lager met het inblaas-
kanaal is al een stuk lastiger. Bij een
woningrenovatie is het geen probleem
om met diamantboor en timmerman op
de proppen te komen, in bewoonde toe-
stand is dat allemaal lastiger.
Ik wil geen extra inblaaskanalen!
Dat lukt alleen met het al eerder
genoemde Multi Air Supply van Brink
Climate Systems. Daarbij wordt verse
voorverwarmde ventilatielucht direct
bij de unit uitgeblazen. Via trappenhuis
en overloop en hal verspreidt de toe-
voerlucht zich. Ventilatortjes (zogeheten
Indoor Mixfans) boven de deuren van
slaapkamers en woonkamer zuigen
CO2-gestuurd vuile lucht uit deze
kamers en via kieren onder deuren
wordt verse lucht weer toegevoerd. In
de verkeersruimte vindt vermenging
plaats van afzogen ventilatielucht uit de
verblijfsruimtes en toegevoerde verse
lucht uit de WTW-unit. Desondanks
zorgt het voor voldoende schone lucht
in de ruimtes. Als het systeem – met
TNO-gelijkwaardigheidsklaring – zijn
belofte waarmaakt, is het een alterna-
tief voor decentrale WTW-ventilatie.
‘Vier kuub waterstof
per uur’
36-37-38-39_decentralewtw.indd 39 05-06-20 11:40