Pagina 11 van: Installatie en Sanitair – nummer 4 – 2019
lokalen en andere ruimten ontstaan.”
Het klimaat buiten de dozen wordt
beheerst door convectoren, die in de
lambrisering aan de buitengevel zijn
aangebracht. Die worden gevoed met
een temperatuur van 55 graden (ltv)
vanuit een warmtekoudeopslag (WKO)-
installatie met warmtepompconfigu-
ratie. De begane grond wordt voorzien
van vloerverwarming. “De transmis-
sie van het hele gebouw wordt zo
gedekt.” Binnen de dozen wordt gebruik
gemaakt van naverwarmers en infra-
roodpanelen. “Hiermee kan optimaal
worden gestuurd op wisselende bezet-
tingen en daarmee samenhangende
wisselende warmtebelastingen.”
Warmteterugwinning
Twee luchtbehandelingskasten van
25.000 kubieke meter per uur op een
WTW-systeem zorgen voor de ventila-
tie. “We zorgen met CO2-sturing dat
er voldoende frisse lucht binnenkomt.
Door het doos-in-doos principe kan
niet even een raam open gezet worden
voor lucht van buiten.” De luchtbehan-
delingskasten zijn voorzien van een
regeneratiebatterij. “We verwachten
namelijk dat in dit oude gebouw de
vraag naar warmte groter zal zijn dan
naar koude. Dit kan een onbalans geven
in de warmte koudeopslag. Je haalt
meer warmte uit de bodem, dan je in
de zomer weer terug stopt.” Omdat
de ruimte in de vergunning beperkt is,
wordt er een extra koelbatterij in het
afblaaskanaal van de luchtbehande-
lingskast geplaatst. “Zo halen we nog
meer warmte uit de retourlucht. De
standaard WTW voor het opwarmen van
binnenstromende lucht gaat niet verder
dan zestien graden. De onbalans wordt
zo nooit meer dan ongeveer vijftien
procent.”
Twee belangrijke motivaties liggen ten
grondslag aan de keuze voor een WKO.
Enerzijds is dat de ruimte. “Voor het
opstellen van een duurzame instal-
latie is weinig ruimte beschikbaar. Ook
op het dak niet. Daar liggen nu 362
PV-panelen. Bovendien nemen alter-
natieve installaties met een dergelijk
groot vermogen, vrij veel ruimte in.
Dat is met een monument als dit niet
wenselijk.” Een WKO is bovendien sta-
biel in opwekking. “De overgang tussen
In de kelder staan de installaties voor de warmtepompen en de verwarming.
nummer 4 juni 2019 | installatie en sanitair 15
Door het creëren van meerdere binnendozen,
hoeft de buitenschil niet aangepast te worden.
De lage temperatuur convectoren geven warmte af uit de WKO. De con-
vectoren worden verwerkt in de lambrisering.
>>
koud en warm is het minst groot in de
bodem. Dit is de meest constante optie
en uiteindelijk scheelt dat ook weer in
het opwekkingsrendement.” Er is voor
de WKO een verticale boring gedaan.
“Niet een ingewikkeld proces, maar
wel een kwestie van goed afstemmen.
De bodemgesteldheid op de posities
hebben we vrij nauwkeurig in beeld
gebracht. Dat is ook noodzakelijk van-
wege de monumentale waarde die in de
bodem kan zitten.”
Installatieruimte
De technische ruimte is in de kelder
gerealiseerd. De oorspronkelijke gas-
ketels hingen daar al. Het geluid en
trillingen worden in de ruimte optimaal
geminimaliseerd. De kelder heeft een
stabiele ondergrond en de aanvoerlei-
dingen komen hier uit. “De beschik-
bare ruimte is beperkt, dus voor ons
is het passen en meten, maar het is
geslaagd.”
Ingemeten
Het voorbereidingsproces is volgens
Van der Zee bij een dergelijk project,
met een rijksmonument in een zeer
Doos-in-doos in monument
‘All-electric’ school
op WKO aangesloten
14-15-16_projectmonument.indd 15 06-05-19 13:37