Pagina 14 van: Installatie en Sanitair – nummer 5 – 2019
Ook zonder warmtepomp kan een gasloos gebouw zeer energiezuinig
functioneren. Dat heeft het in aanbouw
zijnde woonzorgcomplex met 86 zorg-
appartementen in Apeldoorn al aange-
toond. Ontwikkel- en bouwcombinatie
Trebbe/Klok ontwikkelde en realiseerde
het complex voor mensen met een
intensieve zorgvraag, zoals bijvoorbeeld
dementie, volgens de Passief Bouwen
methodiek. Dat betekent een maximaal
geïsoleerde en luchtdichte gebouwschil
met een minimum aan installatietech-
niek.
Gedurende de VO-fase was er nog spra-
ke van een gasgestookte verwarmings-
installatie met HR-ketels, maar in de
definitieve ontwerpfase werd het ambi-
tieniveau bijgesteld naar een gasloos
concept. Het is hoofdzakelijk te dan-
ken aan het planontwikkelingsbureau
FAME dat het Passief Bouwen concept
boven kwam drijven. FAME treedt op
als zorgconceptontwikkelaar namens
zorgorganisatie KleinGeluk en als
architect van het gebouw. Het bureau
liet diverse scenario’s doorrekenen
op basis van Total Cost of Ownership.
“We hebben de concepten met indivi-
duele en collectieve luchtwarmtepomp,
warmte-koudeopslag, gasgestookte
CV-installatie en Passief Bouwen met
elkaar vergeleken en laatstgenoemde
variant kwam als beste uit de bus”, zegt
senior planontwikkelaar Gerrit van der
Pol van FAME. “Zelfs qua uitvoerings-
kosten is Passief Bouwen de meest
voordelige oplossing van alle gasloze
varianten”, aldus Van der Pol.
Onbekend maakt onbemind
Van der Pol had ervaring opgedaan
met de Passief Bouwen methode, dat
meestal wordt toegepast bij individuele
woningen. Bij een relatief grootschalig
meerlaags woonzorgcomplex als in
Apeldoorn is de methodiek nog ner-
gens in Nederland toegepast, aldus
de Stichting Passief Bouwen. Volgens
Van der Pol heeft dat te maken met het
fenomeen ‘onbekend maakt onbemind’.
Geheel ten onrechte, vindt hij, want
als het concept goed wordt uitgewerkt,
levert het een comfortabel binnenkli-
maat op voor de bewoners met een zeer
gunstig energetisch rendement, relatief
weinig onderhoudslasten en daadwer-
kelijk lagere energielasten voor de
gebouwgebruikers. “Gebouwgebonden
installaties hebben een relatief korte
levensduur en zijn dus betrekkelijk
duur in gebruik en bovendien onder-
houdsgevoelig. Daarnaast zijn er nog
best wat problemen met een goede
inregeling van WKO-installaties, waar-
door er meer energieverlies optreedt
dan nodig is. Daardoor vallen de woon-
lasten vaak hoger uit dan was voor-
zien.”
Sensoren meten luchtkwaliteit
Omdat veel dementerende bewoners in het woonzorg-
complex in Apeldoorn niet niet zelf het klimaat kunnen
regelen, speelt het zorgpersoneel een belangrijke rol
hierin. Syntrus Achmea Real Estate & Finance biedt het
personeel van KleinGeluk daarom mobiele sensoren aan
om de luchtkwaliteit te meten en te monitoren. Deze sen-
soren geven via de smartphone inzicht in diverse waar-
den, zoals: temperatuur, CO2, fijnstof, stikstofdioxide en
vluchtige organische stoffen.
“De waardes maken personeel bewust van het binnenkli-
maat en helpen bij maken van de juiste keuze in de kli-
maatregeling” zegt projectmanager zorgvastgoed Heiko
Haasjes van Syntrus Achmea Real Estate & Finance. “Er
zit nog weleens een verschil in de klimaatbeleving van
het zorgpersoneel en de beleving van de bewoners. Met
behulp van de objectieve waardes wordt duidelijk wat
daadwerkelijk de kwaliteit van het klimaat is. In combi-
natie met de regelbaarheid van temperatuur en ventilatie
per appartement krijgen zorgpersoneel en bewoners
regie over het comfort in het gebouw.”
Per appartement zorgen een ventilatie-wtw
en een boiler voor verwarming en tapwater.
Lokaal worden IR-panelen en elektrische radia-
toren voor stralingswarmte.
18 installatie en sanitair | nummer 5 juli 2019
installatie | TECHNIEK | TEKST EN FOTO’S: MARCEL VAN RIJNBACH
Primeur in passiefbouw
Het eerste meerlaagse woonzorgcomplex dat volgens de Passief Bouwen-
methode wordt gebouwd, komt in Apeldoorn. Voorverwarmde ventilatielucht
en wat elektrische panelen zijn afdoende om aan de vraag te voldoen.
18-19_passiefhuis.indd 18 07-06-19 11:45