Pagina 33 van: Installatie en Sanitair – nummer 5 – 2019
<<
>>
het mooi om een keer aandacht te heb-
ben voor duurzaam tapwater. Het gaat
vaak om isoleren en op een energie-
zuinige manier warmte genereren. Dit
vonden we een interessante insteek.”
WonenLimburg gaat vanaf eind mei
de Blue in tien bestaande woningen
plaatsen. Vijf huizen zijn verbouwd naar
all-electric, vijf huurhuizen met gaske-
tel. “Met een meetsysteem gaan we het
monitoren. Op basis gaan kijken we of
het interessant is om uit te breiden.”
Renodouche
Beter Bad werkt samen met TNO
en Hametech aan een soortgelijke
oplossing, een douchewater-WTW
direct bij de douchekraan. De naam is
Renodouche en het is vooral gericht op
renovatie van douches in huurwonin-
gen. Opvallend is het hoge rendement,
veel hoger zelfs dan de bestaande
douchepijpen. TNO is zelf aan het knut-
selen gegaan. Onderzoeker Piet Jacobs:
“Het is wel een verticale unit achter
de douchekraan, maar een speciale
constructie.” Bij een standaard douche-
water-WTW loopt het afvalwater door
de binnenste buis. Daaromheen zit als
een condoom de koperen waterleiding.
De TNO-constructie bestaat uit een
opgerolde koperen waterleiding die in
de afvoerbuis is gestopt. “Het water dat
wordt opgepompt wordt over de kope-
ren spiraal verspreid, waardoor je een
beter contact krijgt.” Uit testen door
TNO is een rendement van 80 procent
haalbaar. Het pompje bij TNO is in het
douchepunt gemonteerd.
De door TNO ontwikkelde douchewater-
WTW is onderdeel van de gepatenteer-
de ‘multifunctionele energie-efficiënte
douchecabine, waar samen met Beter
Bad en Hametech aan wordt gewerkt.
Jacobs: “De tweede winst zit ‘m in de
douchecabine zelf. Die heeft een dakje
en geïsoleerde wanden en vloer, waar-
door er minder damp de badkamer
indrijft en ook door geleiding minder
warmte verloren gaat. Het water in
het putje is daardoor een paar gra-
den hoger.” Het is de bedoeling dat
woningcorporaties de complete dou-
checabine Renodouche met ingebouwde
douchewater-WTW bij mutaties of dou-
cherenovatie laten plaatsen. Beter Bad
gaat samen met partner Hametech en
TNO zes huurwoningen bij drie woning-
corporaties ermee voorzien. “Als je een
woning gaat verduurzamen, van het
aardgas af, is de douche het grote pro-
bleem. Je kunt hiermee een grote boi-
ler voorkomen.” Als warmwaterberei-
der wordt een soort keukenboiler met
een elektrische spiraal van 6 kW ont-
wikkeld. Deze kan, net als bij inductief
koken, op twee groepen worden aange-
sloten. Het toestel wordt in de cabine
ingebouwd. “Waardoor de Renodouche
Warmteterugwinning uit afgevoerd douchewater
Er zijn verschillende soorten vormen van warmteterugwinningen voor het douchewater. In de tabel
een overzicht van beschikbare technieken.
nummer 5 juli 2019 | installatie en sanitair 37
uitgevoerd wordt met alleen een koud-
wateraansluiting,” zegt Jacobs. De
kleine watervoorraad is nodig omdat de
douche-WTW in het begin eerst moet
opwarmen. “We hadden eerst een boi-
ler van tien liter en doorstromer los
van elkaar, maar dat was kostenverho-
gend.” Dit jaar verwachten de project-
partners de eerste prototypes te kun-
nen plaatsen. In de subsidieaanvraag
schrijven de drie projectpartners dat ze
binnen vijf jaar 39.000 huurwoningen
wat betreft warmtapwater aardgasloos
willen maken.” <<
Innovatie met
douche-WTW’s
Leverancier Type Principe Lengte (mm) η (bij 9,2 l/m) Prijs (incl
BTW)
Aco Showerdrain goot 38,10% Ð 1.040,00
Bries WTW T-3 bak 45,80% Ð 1.394,00
DSS Douchepijp pijp 1700/2015 60/63,7% Ð 511,00
DSS Trombone goot – 41,60% Ð 919,00
DSS Trombone PHI goot – 57,30% Ð 1.353,00
Easydrain Multi WRG goot – 31% Ð 312,00
Hamwells Blue pijp (2x)/wand 58% Ð 2.999,00
Itho-Daalderop DWTW P-DDS pijp 2015 57,60% Ð 451,00
TNO Renodouche pijp/cabine 75-80% n.n.b.
Technea Q-blue 21D-HE dubbele pijp 73,20% Ð 1.030,05
Technea Q-blue pijp 2010/1680 64,6/60,1* Ð 462,97
Technea Q-blue korte pijp 1270 52,70% Ð 375,00
Technea Douchgoot goot 38,20% Ð 1.207,00
Technea Joulia Inline drain 26,90% Ð 1.049,97
*met cycloon 65,6%
36-37_douche-wtw.indd 37 07-06-19 11:48