Pagina 46 van: Installatie en Sanitair – nummer 8 – 2019
beschikbaar was gesteld. Bovenop de
isolatie kan er voor de ventilatie in veel
gevallen gekozen worden voor een wtw-
unit met een kruisstroomwisselaar. Het
rendement van thermische uitwisseling
kan oplopen tot 90 procent en de inves-
tering komt in veel gevallen voor subsi-
die in aanmerking. Naar balansventila-
tie wordt in bestaande woningen zelden
gekeken. Een gemiste kans. Daar moet
meer moeite voor worden gedaan.”
Beoordelen in het groot
Delker’s ervaringen in Selwerd brach-
ten aan het licht dat de mechanische
afzuigventilatie altijd CO2-gestuurd
moet zijn. “Ik hou op afstand bij hoe het
daar gaat. Dan blijkt dat het energie-
voordeel dat na-isoleren zou moeten
opleveren grotendeels teniet wordt
gedaan doordat het nieuwe ventilatiesy-
steem teveel energie gebruikt. Er wordt
>> koude lucht naar binnen getrokken die
opgewarmd moet worden, terwijl dat
vaak niet nodig is, omdat de bewoners
niet thuis zijn en er dus geen CO2 wordt
geproduceerd. Daarom mijn advies: als
je een complete renovatie gaat doen,
ga dan ook met CO2-gestuurde balans-
ventilatie aan de slag. Traditionele
afzuiginstallaties kunnen CO2-gestuurd
gemaakt worden. Het is een bewezen
techniek. Succes verzekerd.”
Volgens Delker zullen de 14.000
Nederlandse wijken in 328 Nederlandse
gemeenten straks verschillende instal-
latieconcepten moeten uitwerken om
‘in het groot’ te kunnen beoordelen en
vergelijken. Let wel: hier regeert de
Wet van de Grote Getallen. Er moe-
ten kilometers gemaakt worden. Dat
betekent: monitoren zodra een concept
draait. “Niet één jaar, maar minimaal
vijf jaar”, aldus Delker. Immers: in het
begin kunnen er kinderziektes optre-
den, of de installatie is nog niet goed
afgesteld. Daar moet even doorheen
worden geprikt.
Ervaringen delen
Een grote valkuil voor de proeftuin-
wijken is dat organisaties en bedrijven
hun eigen kunstje gaan doen zonder
ervaringen uit te wisselen. De project-
ontwikkelaar, adviseur, installateur en
woningbouwcorporatie werken nog wel
samen gedurende de voorbereiding
en uitvoering van een project. Maar na
de oplevering nemen ze afscheid en
besteden ze totaal geen aandacht meer
aan nazorg. Problemen worden wegge-
schoven of over de schutting gegooid en
klaar is Kees. Delker: “Ervaringen wor-
den zelden gedeeld en dat is nu juist zo
belangrijk om projecten in de proeftuin-
wijken tot een succes te maken.” <<
Hans Delker deed onderzoek naar het gasloos maken van bestaande woningbouw. “Een grote valkuil is dat organisaties hun
eigen kunstje gaan doen zonder ervaringen uit te wisselen.”
48 installatie en sanitair | nummer 8 oktober 2019
Zoutvaatje of boiler elektrisch opwarmen
Hoe garandeer je in een woning zonder gasaansluiting voldoende warm tap-
water? De ware techneut zoekt net zo lang tot hij er een vinger achter heeft.
Dat geldt ook voor technisch adviseur Harke Delker, die onlangs de Flamco
FlexTherm Eco ontdekte. Dit thermische laadstation zet elektriciteit om in
warmte voor de warmwatervoorziening. Het bevat anorganisch zout, dat via
een elektrische spiraal wordt opgewarmd tot 70°C. Bij die temperatuur is het
zout vloeibaar. Zodra er vraag is naar warm tapwater, koelt het zout weer af.
De vrijgekomen warmte-energie wordt afgegeven aan de met water gevulde
warmtewisselaars, die warm tapwater genereren. Delker: “Ik vind het een
interessant toestel, maar ben er nog niet uit of ik hem thuis ga uitproberen.
Misschien kan ik beter een gewone elektrische boiler met tijdschakelklok
plaatsen. Die kan ik opwarmen met stroom van de eigen zonnepanelen. Als dat
legionellaveilig gebeurt, verwacht ik veel belangstelling.”
ondernemen | INTERVIEW
‘Ervaringen worden
zelden gedeeld’
46-47-48_interviewproeftuinwijken.indd 48 07-10-19 16:04