aangebracht van gerecyclede kranten-
snippers. “En de stoelen zijn van herge-
bruikte PET-flessen.”
Onder de PVC-vloer is vloerverwar-
ming van Riho aangebracht. De warmte
komt vanuit een tiengroeps verde-
ler uit het halletje. Het gaat hier om
Rihocell-klimaatplaten met een geïn-
tegreerde 5-laags aluminium kernbuis.
Interessant is dat er bovenop deze
klimaatplaten nog PCM-cassettes zijn
aangebracht. “Dit vlakt de pieken uit”,
zegt Jurgen Riethorst van Riho. Het
systeem wordt Riho Crystal Climate
Floor genoemd. Riethorst: “Als het ’s
avonds in de ruimte begint af te koelen,
dan stolt het PCM-materiaal en geeft
daarbij de warmte af aan de ruimte.” ’s
Ochtends hoeft er dan minder energie
gestoken te worden in het verwarmen
van de ruimte. Andersom kan de PCM
>> overdag door te smelten overtollige
warmte afvangen en daarmee de ruimte
enigszins koelen.
Op het werk inkorten
Dat de muren door een 3D-printer zijn
gemaakt, heeft voor Riho als conse-
quentie gehad dat alle leidingen door
het halletje, via de deur de ruimte
ingingen, zegt Riethorst. Onder de
muren door kon niet, want dan zou de
constructie verzwakken. Ook het feit dat
de ruimte rond is speelde een rol. “Het
merendeel is prefab gemaakt, maar
voor de rondingen langs de muren heb-
ben we de vloerverwarmingsleidingen
op het werk zelf ingekort. Dat had ook
te maken met een kabelgoot langs de
muur. Dat was wat lastig en het kostte
meer werk, maar we zijn wel blij dat
we bij dit mooie project betrokken zijn.”
Die kabelgoot was dan wél weer een
gevolg van het feit dat de kabels niet in
de 3D geprinte muur verwerkt mochten
worden.
Een bodemwarmtepomp op deze loca-
tie was niet haalbaar. Teuge bevindt
zich tussen de Veluwe en de IJssel en
het blijkt dat het grondwater met een
vrij grote snelheid richting de rivier
stroomt. “Te snel voor stabiele bodem-
bronnen, tenzij je op heel grote diepte
gaat zitten”, zegt Gerard van Dalen.
Daarom is er gekozen voor een Ecodan-
luchtwaterwarmtepomp van Mitsubishi
Electric in een iCEM buitenopstelling
van Factory Zero. In die buitenunit zit
ook een Brink wtw-ventilatie-unit die
is aangesloten op de luchtkanalen.
Het was nog behoorlijk passen en
meten voor deze energiemodule, zegt
Huisman. “Doordat wij in 3D zijn gaan
18 installatie en sanitair | nummer 9 november 2019
installatie | PROJECT
De installatie van de vloerverwarming.
De 3D-printer aan het werk. De tiengroepsverdeler voor de vloerverwarming met PCM-cassettes.
16-17-18-19_projectvergaderfabriek.indd 18 04-11-19 16:45
