Pagina 49 van: Installatie – nummer 05 – 2020
Hogeschool Windesheim gaat samen met bewoners en
bedrijven aan de slag met het project Twomes: digital
twins for homes. Data uit slimme meters, thermostaten en
cv-ketels moeten inzicht geven in het ingewikkelde
samenspel van de woning, installatie, instellingen en
comfort behoefte van individuele huishoudens. Dit najaar
start een pilot in de Zwolse wijk Assendorp, waar naar ver-
wachting enkele tientallen huishoudens gaan deelnemen
aan het monitoring-onderzoek.
Het lectoraat Energietransitie van Hogeschool Windesheim
heeft sterke bondgenoten gevonden in BDR Thermea Group,
Enpuls, installatiebedrijf Breman, ingenieursbureau
Witteveen+Bos, Denk aan Morgen, bewonerscollectief
50 Tinten Groen Assendorp en Centre of Expertise Tech For
Future. Samen gaan ze data verzamelen uit slimme meters,
thermostaten en cv-ketels om nieuwe inzichten te halen uit
het samenspel van de woning, installatie, instellingen en
comfortbehoefte van individuele huishoudens. Zo moet een
basis gelegd worden voor screeningtools en adviesmodules,
waarmee huishoudens door energiecoöperaties, overheden
en bedrijven op weg geholpen worden om slimme stappen te
zetten richting warmtetransitie.
Aan Twomes ligt een idealistisch motief ten grondslag. Initia-
tiefnemer Henri ter Hofte: “Maar dit betekent niet dat iedereen
direct de cv-ketel van de muur moet trekken. Wel is het tijd om
serieus aan de slag te gaan.”
Elke woning is anders, elk huishouden vertoont ander gedrag.
Maar het sturen van een deskundige energie-adviseur kost
veel tijd en is duur. Of beter gezegd: onbetaalbaar. Het gaat
immers om zes miljoen woningen. Met
Twomes onderzoekt Ter Hofte of zo’n eerste
inventarisatie met digitale hulpmiddelen aangepakt kan
worden: “We hopen met ons project een nuttige aanvulling te
vormen in het voortraject, zodat we de unieke kennis van
energieadviseurs efficiënter kunnen inzetten.”
Op het hobbelige pad naar een CO₂-neutrale gebouwde omge-
ving in 2050 hebben huishoudens ‘onnoemelijk veel vragen’
volgens Ter Hofte. Wat kunnen we besparen met isolatie?
Kunnen we zonder na-isolatie de woning warm krijgen met
een (hybride) warmtepomp? Hoeveel kunnen we besparen
met nachtverlaging? Hoeveel kunnen we besparen door niet
meer te stoken als er niemand thuis is? Is het zinvol om kieren
te dichten en de verwarming beter in te stellen? Kunnen we
eigenlijk niet beter gewoon een slimme thermostaat nemen?
Een flink deel van die vragen is volgens Ter Hofte prima te
automatiseren.
Enkele maanden voor ‘de aftrap’ is Ter Hofte druk met de voor-
bereidingen om basaal inzicht te krijgen in de vijf bepalende
parameters: de woning, installatie, instellingen (de combina-
tie van techniek en gedrag), comfortbehoefte en weers-
omstandigheden.
Ter Hofte: “Op comfortbehoefte en weersomstandigheden
hebben we weinig invloed. Het samenspel van de woning,
installatie en instellingen is een ander verhaal. Dat kan
scherper. Aan drie van de vijf knoppen kunnen we dus draaien.
Door het uitlezen van de data verwachten we een goed beeld
te krijgen van de eigenschappen van de installatie, instellingen
en comfortbehoefte van het huishouden. Comfortbehoefte en
instellingen gaan we ‘uit elkaar trekken’. Misschien blijkt wel
dat we met betere instellingen kunnen besparen en toch
dezelfde comfortbehoefte kunnen realiseren.”
Medio 2021 moet duidelijk zijn wat Twomes heeft opgeleverd
in Assendorp. Als het daar werkt, werkt het volgens Ter Hofte
waarschijnlijk op veel meer plekken in Nederland. “In principe
kan voor elke individuele woning een digital twin worden
gemaakt.”
Sensoren meten het
gedrag van een gebouw
Hogeschool Windesheim gaat samen met bewoners
en bedrijven aan de slag met het project Twomes:
digital twins for homes.
Wat is een digital twin?
Een digital twin is een digitale replica van een echt object,
in dit geval een stukje (bouw)techniek dat is voorzien van
sensoren die metingen verrichten. Met de digital twin wordt
de werkelijkheid gevangen in nullen en enen (lees: actuele
data). Dit gebeurt met sensoren, die continu monitoren wat
het object doet en hoe het reageert. Dat kan handig zijn.
Sturen op data kan voordeel opleveren in termen van lagere
faalkosten en lagere onderhoudskosten.
Digital twins voor de warmtetransitie
>
nr. 5 | september 2020 53
52_INS 05 2020 Digital Twin 2.indd 53 03-09-20 11:34