Pagina 50 van: Installatie – nummer 05 – 2020

Marc Hopman, revitalisatiedirecteur van technische dienstverlener
Croonwolter&dros, heeft een missie: gebouwen nieuw leven
inblazen. Hopman heeft ook een methodiek (data monitoren) en
een stip op de horizon (prestaties vastleggen in businessmodellen).
De digital twin sluit daarop aan. “Straks kunnen we er ons BIM-model
mee vullen.”
Hopman: “Gebouwen duurzaam, slim, gezond, flexibel en toekomst-
bestendig maken, daar zijn we continu mee bezig. Met sensoren
kunnen we leren van het gebouw en onze technische installaties bij-
sturen wat betreft temperatuur, ventilatie, CO₂-niveau, luchtvochtig-
heid, verlichting, etc. Daarnaast monitoren we het gebruik van de
toiletten en liften en bezettingsgraad van de ruimtes. Door te meten,
komen we erachter hoe de ruimtes gebruikt worden. De sensoren
geven aan wanneer storingen optreden. Zulke inzichten maken het
gebouw waardevoller voor de gebruikers en brengen de onder-

houdskosten naar beneden.
Voor installateurs en technische
dienstverleners biedt dit kansen
op nieuwe verdienmodellen.
Voor aannemers ligt het anders.
Zij kunnen data uit sensoren niet
direct toepassen op hun dage-

lijkse werkzaamheden. Zij hebben vooral bouwkundige data nodig.
En beleggers hebben vooral gebruikersdata nodig, wat weer lastig is
vanwege de privacy. Maar goed, de kansen liggen er. Wij focussen
vooral op de p van people, omdat daar de meeste besparingsmoge-
lijkheden liggen. De bedrijfskosten van een onderneming bestaan
voor 90 procent uit personeelskosten. Uit tal van onderzoeken blijkt
dat een gezond gebouw een positieve invloed heeft op de productivi-
teit van de gebruiker en verlaging van het ziekteverzuim. Als mensen
gezonder, vitaler, creatiever en productiever worden, zijn de investe-
ringen in een gezond gebouw snel terugverdiend. Daarop willen we
nieuwe businessmodellen gaan baseren. We willen beleving,
vitaliteit en gezonde werkplekken verkopen en kunnen bijvoorbeeld
in een prestatiecontract vastleggen dat het ziekteverzuim van 5 naar
4 procent gaat als de kwaliteitsnormen voor licht, lucht, temperatuur,
geluid en beleving worden gehaald. Vanwege datamonitoring weten
we vrij nauwkeurig welke beloftes we kunnen waarmaken. Een
gezond gebouw kunnen we ook nog eens inzetten voor marketing-
doeleinden. Zo’n gebouw is bijvoorbeeld gemakkelijker te verhuren
en heeft een positieve invloed op het aannemen van (jong) perso-
neel. We zien dat vooral jongeren kritische vragen beginnen te
stellen. Wat doet dit bedrijf voor mij en voor de wereld? In dit hele
verhaal past de digital twin, waarmee we straks ons BIM-model
kunnen vullen. We zien hoe het gebouw functioneert en sturen
continu bij, zodat het gebouw zich aanpast aan de behoeftes van de
gebruikers.”

Marc Hopman, Croonwolter&dros:
“Met sensoren leren van het gebouw
en technische installaties bijsturen.”

Wat kun je ermee?
Steeds meer slimme apparatuur is voorzien van sensoren.
Die meten alles wat je je maar voor kunt stellen: tempera-
tuur, luchtkwaliteit, CO₂-niveau, de bezettingsgraad van
ruimtes, het gebruik van liften, toiletten en draaideuren, de
toegangscontrole, het gebruik van de parkeerplaatsen en de
opbrengst van de pv-panelen. Zo geven de sensoren inzicht
in het ‘gedrag’ van het gebouw. Lekt de schil? Wordt er
teveel gestookt? Is het licht te vaak aan? Zijn er ruimtes of
toiletblokken die niet schoongemaakt hoeven te worden
(omdat ze niet gebruikt zijn)? De digital twin maakt het
allemaal zichtbaar.

Waar komt de naam ‘digital twin’ vandaan?
Digital twin is een modeterm binnen de procesindustrie
sinds onderzoeksbureau Gartner het in 2017 in de top tien
van strategische technologietrends plaatste. Als theoretisch
concept hanteerde de NASA de digital twin al lang. Maar het
was Michael Grieves van de University of Michigan die de
term in 2002 bedacht.

Wat moet ik erover weten?
Belangrijk om te weten is dat de digital twin een aanvulling
kan zijn op het BIM-model (waarin installateurs, aannemers,

architecten, adviseurs en constructeurs samen realtime
kunnen ontwerpen en bouwen. BIM en de digital twin
grijpen in elkaar. De digital twin legt een extra laag sensor-
data over het BIM-model heen. In het BIM-model zie je het
gebouw en de technische installaties in 3D. Met de digital
twin worden de technische prestaties van het gebouw en de
installaties inzichtelijk gemaakt.

Kunnen digital twins kosten besparen?
Mogelijk kan de digital twin kosten besparen omdat voor-
spellingen van de toekomst binnen bereik komen. Wanneer
is de onderhoudsbeurt nodig? Wanneer moeten de kabels
vervangen worden? Wanneer moet de cv-ketel onder
handen worden genomen? Wanneer zijn de liftdeuren op de
vijfde etage aan vervanging toe? Naderende storingen
worden gedetecteerd en de monteur gaat pas op pad als
het nodig is. Niet eerder, niet later.

Met dank aan Colin van Kooten van softwareleverancier CAD & Company.

Onderhoud installaties
voorspellen

Marc Hopman: “Gebouwen nieuw leven inblazen”

>

54 nr. 5 | september 2020

digitalisering

52_INS 05 2020 Digital Twin 2.indd 54 03-09-20 11:34