Pagina 13 van: Installatie – nummer 08 – 2022

Monitoren
en optimaliseren
Wanneer je woonhuisinstallaties volhangt met meetapparatuur en sensoren kun
je veel bruikbare informatie verzamelen om energie te besparen, de techniek te
optimaliseren en verbeterplannen te maken. De kunst is het op een juiste wijze bij
elkaar te brengen, zodat je er goede technische conclusies aan kunt verbinden.

M
onitoring is een kreet die je tegenwoordig veel hoort
bij techniek, bijvoorbeeld bij verwarmingstoestel-
len. Vaak betekent dit dat je op afstand data kunt

uitlezen. Draaiuren, aanvoer en retourtemperatuur of elek-
traverbruik. Een fabrikantenapp geeft die data weer aan
de installateur en eindgebruiker, net als dat een energie-
maatschappij via de app inzicht geeft in gasverbruik,
elektraverbruik en de opbrengst van de zonnepanelen.
En mogelijk kun je dan sturen aan de parameters. Maar wat
zegt dit over het geheel?

Er kan veel op het vlak van monitoring; maar het is vaak als
los zand, niet universeel toepasbaar en ook niet altijd
NTA8800-proof. Het wordt interessanter wanneer de moni-
toring plaatsvindt op één platform en dat alle data is uit-
gesplitst en met elkaar vergeleken kan worden in de tijd.
Een scheiding tussen de joules die gebruikt worden voor
verwarming en tapwater bijvoorbeeld, of een relatie tussen
aanwezigheid, verwarming, binnenklimaat en luchtvochtig-
heid. Wat is het opwekkingsrendement, wat is het installa-
tierendement, en hoe doet het binnenklimaat het? En welke
invloed heeft bewonersgedrag op dit alles? En uiteindelijk:
hoeveel kg CO

2
-besparing levert het op?

Ervaring van tienduizenden woningen
Er zijn veel variabelen, en die worden gemakshalve nog wel
eens onder het tapijt geschoven. Met die gedachte gingen
Michel Deelen en Erik Bek van IDEA Nederland aan de slag.
Het advies en ingenieursbureau uit Gorinchem heeft

de afgelopen jaren tienduizenden woningen voor met name
woningcorporaties en groot vastgoed bezitters verduur-
zaamd. Het bedrijf weet alles van energielabeling, en heeft
dus veel knowhow over dé rekenmethodieken en technische
pijnpunten in verduurzaming.

Grote uitdaging in onderkant markt
Hun specialisme zit bij met name technische installaties in
grondgebonden woningen en collectieve installaties in
wooncomplexen. In sociale woningbouw en de onderkant
van de huur-/koopmarkt zijn niet veel mogelijkheden voor
complexe en dure verduurzamingstrajecten.
Erik Bek: “Een segment waar een enorme uitdaging zit:
je moet niet alleen als de wiedeweerga verduurzamen,
het moet ook superefficiënt want de netto woonlasten (huur,
energie, boodschappen) moeten laag blijven. Dan moet je
dus heel effectief denken. Van het gas af moet geen primair
doel zijn. Het doel is maximale CO

2
-besparing tegen geringe

kosten met behoud van het gevraagde comfort.”
En vergeet het bewonersgedrag en de sociale component:
een huurder die niet stookt kun je energiezuinig noemen,
maar kan ook aan lager wal geraakt zijn.

Trias energetica
Verduurzaming van dit type woningen. Het zijn niet de pro-
jecten waarin ongebreideld met peperdure geavanceerde
techniek gestrooid wordt. Maar wel een grote massa waar
veel CO

2
en energiewinst te halen is. IDEA Nederland laat in

haar werkwijze de trias energetica hoogtij vieren (energie-
vraag beperken, optimaliseren, verduurzamen).

Optimaliseren: slimme stappen
En in met name dat optimaliseren, is volgens het duo met
beperkte middelen meer te halen dan we allemaal denken.
Zo trokken de mannen veel huurwoningen naar een dik

Woonhuis bemeteren geeft
nieuwe inzichten

13 nr. 8 | december 2022

12-13-14-15_monitoren.indd 13 28-11-2022 10:40