Pagina 27 van: Installatie – nummer 08 – 2022
Om in bewoonde toestand een
veilige testomgeving te creëren
zijn tal van meters en afsluiters
aangebracht.
Testopstelling van Bosch-ketel in Uithoorn. Inmiddels hebben
alle bekende grote ketelmerken (Intergas, Remeha, Bosch,
Vaillant, Atag) toestellen die volledig of na bijmenging (tot
dertig procent) kunnen draaien op waterstof.
Opleidingscentrum in Apeldoorn bij Kiwa.
Hier kunnen monteurs
oefenen aan het
ombouwen van
aardgasinstallaties
naar waterstof. Scan
de QR-code
Hybride warmtepomp met waterstofketel
In Wagenborgen is de aanleg van een twee kilometer lange
gasleiding gestart, die waterstof transporteert van een
boerderij naar 33 huurwoningen in het Groningse dorp.
Naar verwachting gaat er in juni 2023 daadwerkelijk water-
stof stromen. De jaren-70-huurwoningen krijgen de
beschikking over een hybride warmtepomp-waterstofketel
van Intergas. De waterstofketel werkt hierbij samen met
de Xtend, de recentelijk geïntroduceerde hybride warmte-
pomp van Intergas. Op koude momenten en bij tapwater-
bereiding wordt waterstof gebruikt. Het benodigde water-
stof wordt lokaal opgewekt bij een melkveehouder twee
kilometer verderop, waar de waterstof wordt geproduceerd
en opgeslagen. Dit gebeurt met een elektrolyzer van onge-
veer 150 kW, die draait op de energie van een windmolen en
zonnepanelen. Veel van de waterstof gaat ook naar een
ondergrondse buff er, zodat dit beschikbaar is wanneer er op
heel koude dagen gebruik van moet worden gemaakt.
Essent wordt de waterstofl everancier van WaterstofWijk
Wagenborgen. De waterstofhybrides worden geïnstalleerd
door Energiewacht.
H2, het toetreden van lucht in het systeem en het toevoegen
van een zwavelloze geurstof, in plaats van het zwavelhou-
dende THT in aardgas, om het gas te kunnen waarnemen.
Minimale aanpassing van gas naar waterstof
“In deze pilot ging het om een gaswissel met minimale aan-
passingen van ons distributiesysteem en de binnenhuis-
installatie om veilig over te stappen naar een schonere,
duurzame brandstof”, zegt Ben Mureau namens H2@Home.
“Maar de belangrijkste uitdaging voor H2 ligt niet in de tech-
niek. Naast de beschikbaarheid van groene waterstof is
de acceptatie door de bevolking en overheden essentieel.
Iedereen moet nog wennen aan waterstof en de gevolgen
die toepassing specifi ek voor hem of haar heeft. Die accep-
tatie moet leiden tot goede, werkbare en betaalbare regel-
geving rondom het gebruik van waterstof in de gebouwde
omgeving. Hier moeten we aan werken door veel te testen
en duidelijk te communiceren, niet alleen tussen experts
onderling, maar ook ver daarbuiten.”
Niet veel anders voor monteur
De opstelling van de verwarmingsinstallatie op zolder hier
is eigenlijk identiek aan een klassieke woonhuisinstallatie
op aardgas. Er zit in het toestel een andere brander en vlam-
bewaking voor toepassing met waterstof. Verschil is dat er
ter voorkoming van mogelijke ophoping van waterstofgas er
op zolder een extra ventilatievoorziening is gemaakt in de
vorm van een kruislings aangebrachte natuurlijke beluch-
ting en ontluchting. In de gas-aansluitleiding onder de ketel
is een spoelaftakking gemaakt voorzien van afsluiter en
spoelleiding. Die laatste mondt bovendaks uit. Voor de gas-
leiding binnenshuis zijn verschillende soorten meerlagen-
buis en koperen leidingen van verschillende diameters
gebruikt, inclusief bijbehorende fi ttingen en perskoppe-
lingen. Over het montageproces is het het rapport kort:
die is hetzelfde als bij een gewone ketel.
Het grootste verschil zit in de meet- en regeltechniek en
de beveiliging. De installatie bevat een viertal druk- en tem-
peratuursensoren. Onder de gasmeter, direct na de invoer-
leidingen zijn magneetafsluiters geplaatst die bij afschake-
ling de waterstofgastoevoer afsluiten. Alle verbindingen zijn
getest op lekdichtheid en ook de proefwoning is op vier
plekken voorzien van detectiesensoren. De bewoners
kregen zelfs een speciale noodknop die de hele installatie
uitschakelde en afsloot.
nr. 8 | december 2022 27
24-25-26-27_waterstof.indd 27 28-11-2022 11:21