De hybride warmtepomp worstelt op dit moment met haar eigen groeiambities, net als de volledig elektrische warmtepomp. Na een vliegende start stagneerde de groei van deze opwekker het afgelopen jaar fors. En dat zorgt voor beteuterde gezichten bij degenen die de techniek drie jaar geleden een glansrijke groei voorspelden. Ondanks hele goede berichten rondom energiebesparing in het veld.
Een analyse van hoofdredacteur Eddy Buiting in deze blog, met links naar artikelen van Installatie.nl uit die afgelopen jaren.
Ondanks een korte opleving door de aangekondigde subsidieverlaging per 2025 bleef de markt steken op zo’n 110.000 aan de markt geleverde warmtepompen. Met 36.000 hybride warmtepompen in 2024, volgens critici zelfs nog aan de hoge kant, blijft de warmtepomp fors achter bij de eerder geschetste groeiscenario’s van de combinatietechniek van cv-ketel en lucht/water-warmtepomp.
Gasprijs
De belangrijkste redenen: de gasprijs is weliswaar hoger dan voor de inval van Rusland in Oekraïne, maar toch gevoelsmatig laag: Nederland is gewend geraakt aan een hogere energierekening. De gasgestookte ketel is simpelweg nog te aantrekkelijk en voordelig. Verder schrapte het kabinet Schoof naast de salderingsregeling ook de warmtepompplicht die voormalig woonminister Hugo de Jonge in 2022 aankondigde voor 2026. Daarmee verloor de industrie een belangrijke ruggensteun om Nederland massaal aan de hybride te krijgen. Nederland stemde conservatief, en de duurzame aspiraties van het vorige kabinet liggen alweer een tijdje in de prullenbak. En heel Hollands: het prijskaartje is voor veel mensen, ondanks subsidies, financieringsmogelijkheden en terugverdienperspectieven ook een drempel.
Stilstand in opschaling
Die industrie investeerde na 2022 miljoenen in nieuwe fabrieken, voor een groot deel in Nederland. In Apeldoorn, Tiel en Coevorden verrezen productielijnen waar met een progressief opschaalprogramma binnen enkele jaren een aanzienlijk deel van de cv-ketel-vervangingsmarkt (zo’n 400.000 gemiddeld genomen) kon worden vergezeld door een compacte hybride. Het ‘scenario 2026’ heeft ervoor gezorgd dat er nieuwe toetreders met investeringskapitaal op de markt zijn gekomen die na een voortvarende start nu ook delen in de malaise van de afgevlakte groei.
Ambities moeten worden bijgesteld
Ter illustratie: in het lobbystuk van de fabrikanten ‘Hybride warmtepompen, haalbaar en betaalbaar’, waar in 2021 Hugo de Jonge mee overtuigd werd om de techniek te gaan verplichten, wordt zelfs gerept over 150.000 toestellen in 2024. De markt blijft nu steken op minder dan een kwart hiervan. De tien grote installateurs die in 2022 aankondigde binnen een jaar 500 hybrides per dag te willen installeren, moeten in hun innovatiedrang (prefab, verkorte installatietijd etc) noodgedwongen een toontje lager zingen.
Installatiebranche: omarmen of afwachtend
Installateurs reageren wisselend. Voor de een is de hybride een lucratieve duurzame optie in het verduurzamen van woningen, waar qua strategie vol op ingezet wordt. Links daarvan zit de installateur die het liefst zo lang mogelijk gasketels blijft installeren en onderhouden óf wacht tot de techniek zich verbetert. Rechts daarvan de ‘all-electric’-kerk die de hybride maar een slappe budgetgedreven middenweg vindt. Zij pakken liever door naar de duurdere variant, waarbij de gaskraan volledig dicht kan. En natuurlijk zijn er ook allemaal varianten op deze archetypes. De beperkte capaciteit van bedrijven is ook een issue. De installateur van cv-ketels kreeg het afgelopen jaar met de CO-certificering ook nog eens een flinke kluif op het bordje.
Rijtjeswoningen
Ook bij huishoudens diezelfde stromingen: waar het gros van de ISDE-subsidie werd uitgekeerd aan mensen met een wat dikkere beurs, mist het elektrificeren van woningen op dit moment een belangrijke doelgroep: de rijwoningen en de corporatiemarkt, toch ongeveer de helft van de woningvoorraad in Nederland. Veel woningbouwverenigingen hebben hun duurzame plannen in de koelkast gezet, en slaan weer ouderwets aan het verketelen. Juist dit segment was en is een belangrijke troef voor de ‘hybride lobby’, die prat gaat op ‘haalbaar, schaalbaar en betaalbaar’.
Monitoringsonderzoeken
De markt zit ondertussen niet stil. Er wordt veel gemeten, gerekend en doorontwikkeld: er komen nieuwe verbeterde types en ook de meest recente monitoringsprojecten laten -zoals beloofd- goede besparingen zien; gemiddeld 75% op gasverbruik. Ook laten monitoringsprojecten zien dat ook het krakende elektriciteitsnet geen belemmering hoeft te zijn voor de hybride én volledig elektrische warmtepomp in de bestaande bouw. Het staat of valt bij een goed ontwerp, goed advies, enige progressiviteit bij netbeheerder en opdrachtgever en mogelijkheden voor slimme sturing. De toekomst is ondanks de huidige dip op lange termijn best positief. De prijzen voor de toestellen dalen relatief bekeken, en daarmee ook de 30% staatsteun die is voorzien. Een troef die de installatiemarkt nog heeft om het consumentenvertrouwen meer te winnen is de prestatiegarantie: de besparing op aardgas van de hybride, zo’n 70 procent, wordt dan gegarandeerd.
Van treurmars naar polonaise
De hybride warmtepomp is ondanks wishfull thinking van de hybride-fans nog niet het broodje van de bakker. De markt zal genoegen moeten nemen met een minder stormachtige opmars. Tegelijkertijd weet iedereen dat de stijgende gasprijzen en de Europese verduurzamingsafspraken net zo gemakkelijk weer voor een impuls kunnen zorgen. En dan kunnen de banden van de fabrieken zo makkelijk weer gaan draaien. Dan kan de treurmars zo weer een polonaise worden.
Als marketeerspecialist in de bouw- en installatiebranche zie ik de huidige stagnatie van de hybride warmtepomp niet alleen als een uitdaging, maar ook als een kans om de markt beter te begrijpen en strategisch te herpositioneren. Hieronder deel ik mijn visie:
1. Focus op educatie en perceptie
De hybride warmtepomp wordt vaak gezien als een complexe, kostbare oplossing met beperkte voordelen. Dit vraagt om een gerichte educatiecampagne, zowel voor installateurs als voor consumenten. We moeten niet alleen de voordelen benadrukken (zoals gasbesparing en subsidies), maar ook concrete voorbeelden tonen van behaalde resultaten in vergelijkbare huishoudens. Storytelling via case studies, video’s, en interactieve tools kan helpen om vertrouwen en interesse te wekken.
2. Doelgroepsegmentatie
De huidige marketing lijkt te breed te zijn opgezet, waardoor de boodschap niet goed landt bij belangrijke doelgroepen, zoals bewoners van rijtjeswoningen en corporaties. Het is cruciaal om specifieke waardeproposities te ontwikkelen per doelgroep. Voor corporaties bijvoorbeeld: benadruk de lange termijn besparingen en maatschappelijke impact. Voor particuliere huiseigenaren: focus op comfort en terugverdientijd.
3. Sterkere samenwerking met installateurs
Installateurs spelen een sleutelrol in het overtuigen van consumenten. Het is belangrijk dat zij voldoende kennis en vertrouwen hebben in de techniek én goed beloond worden voor hun inzet. Trainingen, bonussen, en een prestatiegarantiemodel kunnen installateurs motiveren om de hybride warmtepomp actief aan te bevelen. Lees: werk voor de fabrikanten.
4. Inzetten op betaalbaarheid en drempelverlaging
Ondanks subsidies blijft de prijs een barrière. Hier liggen kansen in innovatieve financieringsmodellen, zoals leaseopties of energiebesparingsabonnementen. Maak de aanschaf zo laagdrempelig mogelijk door de investering te koppelen aan maandelijkse besparingen, zodat consumenten direct voordeel ervaren.
5. Communiceren over de toekomstbestendigheid
Veel consumenten zijn afwachtend, deels door onzekerheid over wet- en regelgeving. Het benadrukken van de toekomstige verplichtingen en voordelen van verduurzaming kan hen aanzetten tot actie. Combineer dit met heldere communicatie over de compatibiliteit van hybride systemen met all-electric oplossingen, zodat men een gevoel van flexibiliteit en toekomstbestendigheid ervaart.
6. Innovatie en monitoring in de spotlight
Monitoringsprojecten laten positieve resultaten zien, maar deze verhalen bereiken het grote publiek niet. Hier ligt een gemiste kans. Door deze data actief te communiceren via blogs, infographics en social media kunnen we laten zien dat de techniek betrouwbaar en effectief is, ook in uitdagende situaties zoals een verouderd elektriciteitsnet.
Conclusie
De hybride warmtepomp staat op een kruispunt: de groei kan stagneren óf nieuw leven worden ingeblazen met de juiste strategieën. Door slim in te spelen op de behoeften van de markt, samen te werken als fabrikant met installateurs en in te zetten op gerichte educatie en marketing, kunnen we ervoor zorgen dat deze techniek alsnog haar potentieel waarmaakt. De treurmars kan alleen veranderen in een polonaise als we gezamenlijk de juiste toon zetten.