Energiehubs – lokale samenwerkingen tussen bedrijven, bewoners en instellingen voor het uitwisselen van energie – kunnen tussen 2025 en 2050 een maatschappelijke waarde van 10,5 tot 20,4 miljard euro opleveren. Ze dragen bij aan een betaalbaar, betrouwbaar en duurzaam energiesysteem in Nederland. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van CE Delft, uitgevoerd in opdracht van Topsector Energie en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Uit de analyse volgt dat niet elke energiehub evenveel bijdraagt.
900 energiehubs met waarde
In Nederland zijn naar schatting 2.500 potentiële energiehubs, waarvan ongeveer 900 een positief maatschappelijk effect hebben. Door de inzet van energiehubs kan volgens CE Delft 3,3 tot 6,2 gigawatt aan netverzwaring worden voorkomen, een aanzienlijke bijdrage aan de betrouwbaarheid van het Nederlandse elektriciteitsnet.
Volgens Marjolein Bot, programmadirecteur Systeemintegratie bij Topsector Energie, laat het onderzoek zien dat energiehubs meer bieden dan alleen technische voordelen:
“De methodiek van CE Delft maakt inzichtelijk hoe energiehubs bijdragen aan CO₂-reductie, luchtkwaliteit en de mogelijkheid tot het realiseren van woningbouw. Ze bevorderen bovendien lokale samenwerking en energie-onafhankelijkheid.”
Grote verschillen tussen typen energiehubs
CE Delft onderzocht twaalf archetypen energiehubs, variërend van bedrijventerreinen en glastuinbouwclusters tot nieuwbouwwijken en rioolwaterzuiveringsinstallaties. Uit de maatschappelijke kosten-batenanalyse blijkt dat de baten sterk verschillen per type hub.
- Glastuinbouwclusters, rioolwaterzuiveringsinstallaties en nieuwbouwwijken scoren positief op maatschappelijke waarde.
- All-electric wijken en logistieke terreinen hebben vaker hogere kosten dan baten.
Energiehubs leveren vooral maatschappelijke waarde op bij:
- schaalbare toepassingen
- energietoepassingen die kunnen bijdragen aan lokale verwaarding van energiestromen
- of waar duurzame warmte benut kan worden, zoals rioolwaterzuiveringsinstallaties, glastuinbouwclusters en nieuwbouwwijken
Martijn Blom, hoofdonderzoeker bij CE Delft, benadrukt het belang van maatwerk:
“Met onze methodiek kunnen ontwikkelaars sneller de risico’s en baten van een energiehub inschatten. Een specifieke locatieanalyse blijft daarbij essentieel.”
Vier aanbevelingen voor beleid en praktijk
CE Delft doet in het rapport ‘Maatschappelijke waarde van twaalf archetypen energiehubs voor Nederland’ vier concrete aanbevelingen:
- Focus op kansrijke types energiehubs met structurele maatschappelijke meerwaarde.
- Faciliteer samenwerking en opschaling om organisatiekosten te verlagen.
- Blijf ontwikkelen en onderzoeken, ook bij minder kansrijke hubs.
- Balans tussen maatschappelijke waarde en CO₂-reductie: positieve maatschappelijke effecten gaan niet altijd hand in hand met lagere emissies.
Bouwstenen voor toekomstig energiebeleid
De studie biedt beleidsmakers, netbeheerders en marktpartijen inzicht in de maatschappelijke kosten en baten van energiehubs en vormt een basis voor toekomstig beleid en pilots.
Bekijk het onderzoeksrapport:
