Als installatiebranche spelen wij een belangrijke rol in de energietransitie. Deze rol brengt voor alle partijen in de keten (fabrikanten en installateurs) een grote verantwoordelijkheid met zich mee.

Als installateurs moeten wij onze kennis van nieuwe producten en systemen up-to-date houden en de fabrikanten moeten betrouwbare producten leveren. Alleen zo kunnen wij samen goed functionerende installaties leveren die voldoen aan de verwachtingen van onze eindklant: leveren van comfort tegen een zo efficiënt mogelijk energieverbruik. Belofte maakt schuld.

Techniek wordt complex

De marktintroductie van nieuwe producten vraagt om een steeds zorgvuldigere en gefaseerde introductie. Enerzijds worden producten technisch steeds complexer door technologische ontwikkelingen anderzijds vraagt dit ook om extra aandacht voor het installatie-ontwerp en kwaliteit van uitvoering van de totale installatie waarbinnen deze innovatieve producten moeten gaan functioneren. Inbedrijfstelling, monitoring en fine-tuning zijn zeker bij een 1ste generatie producten van essentieel belang.

Fabrikanten willen snel opschalen

Fabrikanten willen de introductie en opschaling van deze producten graag snel laten verlopen zodat zij hun investering in de ontwikkeling z.s.m. kunnen terugverdienen in productie-aantallen die economisch rendabel zijn.

Zij presenteren deze innovatieve producten op de tweejaarlijkse VSK-beurs en dingen graag mee naar het winnen van de felbegeerde VSK-award. Helaas is het winnen van z’n award geen garantie dat z’n product de hooggespannen verwachtingen in de praktijk ook kan waarmaken.  Een sprekend en recent voorbeeld hiervan is de hybride monoblock oplossing genaamd Vincent van Itho Daalderop. De Vincent van Itho Daalderop won in 2022 de VSK-Award in de categorie energiebesparing.

JURY OORDEEL “Een mooi voorbeeld van een toegankelijk, breed toepasbaar en marktrijp product voor verschillende fases in een stapsgewijze verduurzaming. De grote plus: geen buitenunit, dus ook geen mogelijk gedoe met opstellingsplaats en geluid. Een compacte Nederlandse warmtepomp die klaar is voor opschaling. Vincent heeft met propaan een milieuvriendelijk koudemiddel. Ook de bijmenging van de retourlucht van mechanische ventilatie is een rendementsverhogend aspect. Vincent is verder dan de concurrentie. Het is voor corporaties en particulieren een duidelijke, concrete, pasklare oplossing om gas te geven in de transitie naar duurzaam. Een andere pre: het toestel is klaar voor slimme functionaliteiten voor een smart-grid omgeving. Aandachtspunt is de geluidsproductie binnenshuis.”

Het winnen van z’n award geeft veel vertrouwen aan de markt en wordt daarom ook commercieel ingezet door de fabrikant. We zijn nu twee jaar later en kondigt Itho-Daalderop een productiepauze af. Lees de details daarover hier.

En nu dan?

Of ook de betrokken installateurs zullen worden gecompenseerd voor de extra kosten die zij maken wordt niet gesproken. Ik kan me voorstellen dat zij mogelijk in de verdrukking komen door enerzijds aansprakelijkheidsstelling vanuit hun opdrachtgever en aan de ander zijde een fabrikant vinden die zich beroept op haar algemene voorwaarden waarin er allerlei juridische beperkingen zijn opgenomen m.b.t. aansprakelijkheden voor schade. Dit fenomeen wordt ook wel ‘De beknelde installateur’ genoemd.

Doekje voor het bloeden

Of Techniek Nederland, de brancheorganisatie van de installateurs, zich in deze situatie sterkt maakt voor de belangen van hun leden ben ik nog niet zo geheel zeker. In vergelijkbare ‘incidenten’ uit het verleden houden zij zich vaak stil en moet je het als lid-bedrijf zelf uitzoeken. Ongetwijfeld komt de fabrikant in deze met een sympathiek doekje tegen het bloeden of een symbolisch excuus onderstreept met een bosje fleurige bloemen.

Te snel kan schadelijk zijn

In mijn optiek lost dit het onderliggende probleem, een te snelle marktintroductie van technisch gecompliceerde producten, niet op. Dit kan een fabrikant zelfs de kop kosten (faillissement Factory Zero in 2023) met enkel verliezers en een zeer grote financiële – en imagoschade voor onze branche.

Techniek Nederland zou, in mijn optiek, een branchebreed onderzoek dienen te initiëren waarin fabrikanten en installateurs komen met aanbevelingen hoe we gezamenlijk nieuwe innovatieve producten succesvol in de markt zetten. Alleen zo houden wij onze klanten tevreden, voorkomen wij onnodige kosten en frustraties voor onze medewerkers en kunnen we betrouwbare installaties leveren voor de energietransitie.