Ingenieursbureau ABT en Interland Techniek hebben een inbouw luchtbehandelingssysteem voor liften ontwikkeld, afgeleid van techniek die in cleanrooms en operatiekamers wordt toegepast. Hierbij claimen zij dat liften in hoogbouw weer ‘coronaproof’ gebruikt kunnen worden.
Met het inbouw-luchtbehandelingssysteem ‘Eleminair’ kunnen liftgebruikers voortaan schone, virusvrije lucht inademen, stellen de ontwikkelaars. Liften kunnen weer in de normale bezetting worden gebruikt, hoogbouw is weer bereikbaar en files bij de lift zijn opgelost. Vorige week werd Eleminair door zowel de jury als het publiek bekroond met de Vernufteling, Nederlands meest prestigieuze ingenieursprijs.
Liften bottleneck door Covid-19
Dagelijks maken miljoenen Nederlanders gebruik van zo’n 100.000 liften in kantoren, ziekenhuizen en wooncomplexen. Maar door Covid-19 zijn liften een bottleneck geworden. Er is sprake van een hoog besmettingsrisico omdat liften nauwelijks worden geventileerd of gereinigd en omdat gebruikers dicht op elkaar staan. Door het gebruik te beperken tot maximaal twee personen ontstaan lange wachttijden.
Cleanrooms
In de zoektocht naar een oplossing liet Ad van der Aa, adviseur ABT en bedenker van Eleminair, zich inspireren door de luchtbehandeling in operatiekamers en cleanrooms. Daar is een unidirectionele luchtstroom vanuit het plafond naar beneden al jaren de standaard. Met zijn basisidee benaderde hij Interland Techniek, specialist in luchtverdeeltechniek. Gezamenlijk werd het technisch concept in krap vier maanden tijd ontwikkeld tot een markt gereed product. Inmiddels zijn de gesprekken met de eerste opdrachtgevers, zowel in de private sector als bij de overheid, vergevorderd.
Tests op basis van luchtstromingsmetingen
Het principe van het systeem is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek naar de verspreiding van virusdeeltjes via de lucht. Niet alleen wordt de lucht gereinigd, maar ook wordt door de luchtstroming vanuit het plafond voorkomen dat grotere druppels (droplets) en minuscule druppeltjes (aerosolen) van mens op mens worden overgedragen.
Ad van der Aa: “We voeren constant schone lucht aan in de bovenste zone van de liftcabine, dus op de ademhoogte van de passagiers. Met een zeer hoge circulatievoud zorgen we ervoor dat de uitgeademde lucht naar de bodem wordt gedrukt. Die lucht wordt afgezogen en getransporteerd naar het HEPA filter dat eventueel aanwezige verontreiniging eruit filtert.
Een video onderaan dit artikel.
Uitgebreide tests
Ad van der Aa: “Samen met Interland Techniek hebben we het systeem uitgebreid getest in verschillende prototypes op basis van luchtstromingsmetingen. Op basis van de testresultaten kunnen we bewijzen dat de liftpassagiers op deze manier altijd verse en schone lucht kunnen inademen, ook als zij dichter op elkaar staan dan 1,5 m.” ABT heeft octrooi op de vinding aangevraagd.
Wetenschappelijke onderbouwing
Peter van der Velde, commercieel directeur Interland Techniek: “Prof. Dr. Daniel Bonn van het Institute of Physics van de Universiteit van Amsterdam heeft in november 2020 onderzoek gedaan naar het gedrag van aerosolen in de testopstelling van het Eleminair-systeem. Hij publiceerde in september over onderzoek naar aerosoloverdracht in ziekenhuisliften. Daaruit bleek dat aerosolen bij normaal gebruik wel 10 tot 20 minuten in de lucht aanwezig kunnen blijven. De conclusie van Professor Bonn over het Eleminair-systeem: ‘Het luchtbehandelingssysteem verkleint de kans op coronabesmetting door aerosolen zeer aanzienlijk.’”
Interland Techniek, onderdeel van HC Groep gaat het systeem produceren, vermarkten, monteren en servicen. Peter van der Velde: “Eleminair is een gesloten circuit, een zelfstandig werkend systeem in het inwendige van de liftcabine. Het wordt op maat gemaakt zonder ingrepen aan de kooiconstructie. Herkeuring van de lift is daarom niet nodig. “
Waardebehoud van vastgoed
Ad van der Aa: “Liften in kantoren, wooncomplexen, ziekenhuizen en andere utilitaire gebouwen kunnen straks weer op de gewone manier gebruikt worden. Gebouweigenaren en -beheerders zorgen daarmee voor waardebehoud van hun vastgoed.”
Hoe het systeem werkt zie je in onderstaande video
