Op het Zwarte Cross-festival wordt deze zomer op grote schaal getest met decentrale methodes om ter plekke afvalwater te zuiveren. De bedoeling is dat onder meer urine van alle festivalbezoekers zo schoon wordt, dat het op het oppervlaktewater geloosd kan worden.
Update: 19 juli 2024 met foto’s
Douchewater hergebruiken voor toiletspoeling, meststoffen winnen uit grote boodschappen, damesurinoirs en een urine-leiding die Pississippi-Pipeline heet. Festivalbezoekers kunnen komende editie in Lichtenvoorde niet om installatietechniek heen. De festivalorganisatie wil komend jaar zelfs gaan onderzoeken of het mogelijk is om in de toekomst zelf drinkwater te produceren uit afvalwater: meer circulair kan het bijna niet.
Circulaire ambitie
Op het Achterhoekse festival, dat van 18 tot 21 juli zo’n 237.500 bezoekers verwelkomt, wordt 2,8 miljoen liter afvalwater geproduceerd. De festivalorganisatie wil met een groot aantal proeftuinen een aanjagende rol nemen in het circulair maken van grote evenementen: het verbruik moet terug, en de natuurbelasting naar een minimum. Meer dan de helft van het afvalwater komt via de douche, ongeveer een derde via toiletgebruik.
Capaciteitsprobleem
De Zwarte Cross heeft daarnaast ook een capaciteitsprobleem. De grote hoeveelheid afvalwater die het vijfdaagse festival produceert zorgt voor een enorme piekbelasting van de riolering en de waterzuivering in de gemeente Oost Gelre. Nieuwe Europese regelgeving (Europese Kaderrichtlijn Water (KRW)) zorgt ervoor dat dit piekverbruik vanaf 2027 niet langer over de rest van het jaar uitgesmeerd mag worden. Daarnaast zorgen de enorme pieken er ook voor dat er water van te lage kwaliteit wordt geloosd op het oppervlaktewater.
Samenwerking
De Zwarte Cross is met Waterschap Rijn en IJssel, Waterschap Vechtstromen, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Vitens, gemeente Oost Gelre, Water Regio Achterhoek+ en de Green Deal Circular Festivals een meerjarige samenwerking aangegaan om duurzaam en circulair watergebruik op ons festival te realiseren. In de Green Deal Circular Festivals staat de ambitie omschreven om in Nederland zo veel mogelijk zelfvoorzienende systemen met hergebruik van water te realiseren.
Lees hier wat de overheid van plan is om het drinkwaterverbruik terug te dringen. Waterzuinig bouwen per 2027 in wet verankeren.
Om een duurzame (afval)waterhuishouding te realiseren en de riolering en waterzuivering te ontlasten worden er op de komende editie van de Zwarte Cross een aantal innovatieve zuiveringstechnieken getest.
Welke technieken worden toegepast?
Jotem Water Solutions gaat op het festival een nieuwe versie van haar Blue Elephant testen. Met deze zelfvoorzienende decentrale afvalwaterzuivering kan afvalwater via een biologisch proces worden opgeplust tot water dat van voldoende kwaliteit is om op het oppervlaktewater geloosd te mogen worden. De Zwarte Cross hoopt, maar daar moet nog wel een vergunning voor worden afgegeven, dat gezuiverde festivalplasjes op de festivalvijver kunnen worden geloosd. Zo moet er nog bij de gemeente aangetoond worden hoe alle technieken goed medicijn en drugsresten uit de urine zuiveren.
Osmose
Ook de Silver Label Unit van MTD komt op de Zwarte Cross te staan. Bij deze techniek wordt in vier containers het afvalwater gezuiverd. Deze techniek maakt onder meer gebruik van omgekeerde osmose en zogeheten ‘dissolved air flotation’ (DAF) om vuildeeltjes uit het water te filteren. Dit gezuiverde water zou weer op het grondwater moeten kunnen worden geloosd.
Geel water
Nijhuis Saur Industries, een bekende speler op het gebied van lokale waterzuivering, gaat op de festivalcamping techniek leveren die douchewater omzet in (grijs) spoelwater voor het toilet. Grote boodschappen kunnen worden verwerkt tot meststoffen. Nijhuis gaat ook urinezuiveringstechnieken toepassen. Ook wordt op het festival een urinoir voor vrouwen geplaatst, zodat ook zij gescheiden kunnen toiletteren. Ook wordt een Deense vinding die La Pee heet getest onder vrouwelijke festivalgangers. Deze technieken maken hergebruik en zuivering eenvoudiger. Verder krijgt het festival ook waterloze toiletten van Circular Flush.
Meten en delen
Alle technieken worden getest, bemeterd en bemonsterd. De opgedane kennis wordt via het ministerie, de waterschappen en de brancheorganisatie voor festivals gedeeld. De monsters worden zelfs ingevroren om ook in de toekomst nog bruikbaar te zijn voor onderzoeken.
Drinkwater
De resultaten zouden zelfs een voorzichtige opmaat kunnen zijn naar een toekomstige drinkwatervoorziening uit festivalplasjes. In de ruimtevaart wordt al drinkwater uit urine gemaakt. De Zwarte Cross wil dit jaar ook bezoekers bevragen wat zij van dit principe vinden, en hun ervaringen met de innovaties vastleggen.
Pississippi
De Zwarte Cross zou de Zwarte Cross niet zijn, wanneer de bezoekers op ludieke en humoristische wijze kennis kunnen maken met deze vernieuwingen. Zo worden de urinoirs van de mannen aangesloten op een ringleiding die de Pississippi Pipeline heet.
