Ondanks alle taskforces en goede bedoelingen daalt het aantal studenten in het middelbaar onderwijs. Hier lijdt ook de installatiebranche onder.
Dit blijkt uit cijfers van de MBO Raad. Waar er in 2023 nog 469.400 studenten waren, zijn dat er in 2024 nog 467.500. Dit betekent een afname van 1.900 studenten. Adnan Tekin, voorzitter van de MBO Raad, maakt zich grote zorgen. “De cijfers zijn alarmerend,” stelt Tekin. “De daling in studentenaantallen gaat sneller dan verwacht, ondanks de positieve aandacht voor het mbo in de samenleving. Mbo’ers spelen een cruciale rol in onze vitale sectoren. We moeten nu in actie komen om te voorkomen dat de boel vastloopt.”
Aanhoudende daling baart zorgen
Uit de cijfers blijkt dat vooral het bol-onderwijs (beroepsopleidende leerweg) geraakt wordt. Het aantal bol-studenten bedraagt nu 329.500, wat stabiel is gebleven ten opzichte van 2023. Echter, de verwachtingen gingen uit van 340.000 studenten. Daarmee telt het mbo ruim 10.000 studenten minder dan geraamd. Ook het aantal studenten in de bbl-opleidingen (beroepsbegeleidende leerweg) daalde. In vergelijking met 2023 nam dit aantal af met 1,5 procent, van 139.900 naar 137.850 studenten. “Beide trends zijn enorm zorgwekkend,” zegt Tekin. “Met deze getallen zitten we onder de prognoses, wat grote gevolgen zal hebben voor onze economie. Die leunt op goed opgeleide vakmensen. Zonder hen komt de basis van onze samenleving onder druk te staan.”
Serieuze uitdagingen voor Nederland
De daling in het aantal mbo-studenten is niet nieuw. Sinds 2020 is het totaal aantal studenten met meer dan 30.000 afgenomen. “En dat zien we in alle sectoren terug. De bouw, de zorg en de techniek hebben al te maken met flinke tekorten, en de instroom van nieuwe studenten blijft achter. Dit kan op termijn leiden tot serieuze uitdagingen voor Nederland.”
Ook de installatiesector deelt in de malaise: de branche heeft tienduizenden vacatures, en er komt nog geen eind aan de groei van de krapte op de markt. Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland, riep gisteren in het programma Nieuwsuur de politiek op in actie te komen.m. Hij vindt dat mbo-opleidingen in onderwijs, zorg- en techniekopleidingen meer geld moeten krijgen en dat hun studenten (deels) moeten worden vrijgesteld van collegegeld. “Teveel jongeren doen een nutteloze mbo-opleiding.” Terpstra pleit niet alleen voor het stimuleren van mbo-opleidingen, maar ook voor beperkingen in leerlingenaantallen voor studierichtingen waar minder vraag naar is. Zo wil hij meer jeugd sturen naar de techniek. “Ook moeten we blijven werken aan de beeldvorming, waaronder de gedachte dat je bij een installatiebedrijf minder verdient. Dat is echt niet meer zo.”
Structureel investeren
De MBO Raad roept op tot onmiddellijke actie om de daling een halt toe te roepen. Volgens Tekin is een gezamenlijke aanpak noodzakelijk. “De overheid, het onderwijs en het bedrijfsleven moeten samenwerken om het mbo aantrekkelijker te maken. Dat betekent investeren in goede begeleiding, flexibele leerroutes en de waardering van vakmanschap. Ook zijn structurele investeringen in ons onderwijs essentieel. De huidige bezuinigingen op het Stagefonds Zorg, de doorstroomregeling en het schrappen van de RIF-gelden zijn daarom onbegrijpelijk.”
Hieronder een item uit Nieuwsuur waarin installateur Anouar Otmane uit Den Haag aan het woord komt.
