Mijn ervaringen met historische badkamers gaan niet verder dan het blauwe toilet en bruin betegelde badkamertje bij mijn oude lui. En die oude wasbak die ik vorig jaar thuis van de muur heb getrokken.
Â
Schuldgevoel, maar ook een warm deken van nostalgie viel over me heen toen ik het boek Baden In Weelde open sloeg, vorige week gepresenteerd. Het mintgroene jaren ’30 sanitair van Paleis Soestdijk, het spotgoedkope sanitair uit de wederopbouw na de oorlog, bruin mozaiek uit de seventies, maar ook de nieuwste designexperimenten; alles heeft zijn verhaal en vertelt de geschiedenis van Nederland, de Nederlanders en de functie van de badkamer in onze rijke historie. Van lavet naar bubbelbad, van houtgestookte heetwaterdouche tot rainshower. 
In het jubileumnummer van Installatie en Sanitair hadden we hier al een groot verhaal over. En ook in vakblad Sanitair Design al inmiddels twee exclusieve previews van historische huzarenstukjes van onze badkamer(architectuur)geschiedenis.
Â
Opkomst badcultuur
Naast enkele échte historische sanitaire ruimten in kastelen, beschrijft architectuurhistorica Natasja Hogen vooral de ontwikkeling van de badkamer in de twintigste eeuw aan de hand van treffende voorbeelden, ook uit een wijder verleden. Natuurlijk die fraai ontworpen villa’s van the happy few die überhaupt een badkamer bezaten, maar ook de opkomst van de badcultuur in de naoorloogse sociale woningbouw en de techniek die hierachter schuilt. Afwerkingstechnieken, de opkomst van keramiek en tegelindustrie, maar ook de opkomst van de warmwatervoorziening en installatietechniek in de tweede helft vorige eeuw.
Â
Historie vastleggen
Juist in een tijd dat de badkamers sneller en vaker van identiteit verwisselen, is het vastleggen van de pareltjes in Nederlands badkamerhistorie en techniek een zegen. De grote kastelen blijven beschermd door de Monumentenwet, maar juist de ‘normale’ stijliconen uit de periode 1950-1990 –toen een badkamer ‘de normaalste zaak’ werd- verdwijnen in rap tempo in onze vernieuwingsdrift en hang naar huiselijke luxe. En dat maakt ons allemaal ook vernietiger van een stukje geschiedenis van het vak. Natasja Hogen heeft de branche een ware dienst bewezen, door deze ruimten uitvoerig te beschrijven en te analyseren.
Â
SpijtÂ
Het boek In Weelde Baden is niet alleen een fraai overzicht van authentieke Nederlandse badkamers, het is ook een inspiratiebron voor de toekomst voor elke badkamerprofessional. Want de geschiedenis herhaalt zich áltijd. Ik krijg postuum spijt dat ik thuis een jaar geleden die verfoeide keramische wasbak met marmeren achterplaat en zo’n klassiek kruishandgreepkraantje van de muur heb getrokken; ten faveure van een hip steigerhouten meubel met opzetkom. Cultuurbarbaar. Mijn dochter zal dit stukje sanitaire geschiedenis misschien nooit meer zien, behalve in dit boek.
Â
Mooi geschreven, en zo waar! Wij doen al 15 jaar ons uiterste best om dit vergeten stukje van de badkamermarkt onder de aandacht te brengen. Mensen met oude boerderijen, grachten panden, of juist degene in een doorzonwoning met een verlangen naar oma’s tijd vinden bij ons baden op pootjes, toiletten met hoge stortbak, en tegeltjes in vele motiefjes en kleurtjes. Van calvinistisch Hollands strak, tot Laura Ashley bloemmerig, alles kan!