Geen strengere Europese eis lood in drinkwater

Er komen geen strengere Europese eisen voor loodconcentraties in drinkwaterleidingen in woningen. De norm blijft staan op 10 microgram per liter en gaat niet omlaag naar 5 microgram per liter.

Er gingen de laatste tijd veel stemmen op om de norm te halveren. Zo pleitte de Gezondheidsraad voor een maximale concentratie van 5 microgram. En bij de herziening van de Europese Drinkwaterrichtlijn zette ook het Europees Parlement in op deze lagere norm. Maar in de onderhandelingen met de ministers van de EU-lidstaten bleek dit een onhaalbare kaart: die lagere norm komt er niet.

In plaats van een bindende limiet van 5 microgram per liter over tien jaar, blijft de limiet nu op 10 microgram per liter, met een ‘inspanningsverplichting’ om 5 microgram te halen binnen 15 jaar.

In Nederland zijn nog ongeveer 200.000 woningen van voor 1960 met loden leidingen. Ook uit nieuwe kranen en installatiemateriaal kan de eerste maanden na ingebruikname lood ‘lekken’.

Lood in woningen

Ten aanzien van lood zijn er nu drie afspraken gemaakt op Europees niveau. De eerste afspraak gaat over de loodconcentraties in woningen. Die blijft dus staan op 10 microgram. Teleurstellend, zegt GroenLinks-europarlementariër Bas Eickhout. Eickhout zat de onderhandelingen over de drinkwaterrichtlijn tussen de Europese Raad (lidstaten) en de het Europees Parlement over de drinkwaterrichtlijn voor.

Maar: “Landen zijn altijd vrij zijn om zelf verder te gaan, niets staat ze in de weg om striktere limieten in te voeren”, aldus Eickhout. Of Nederland dit gaat doen is nu nog niet bekend. Het kabinet voelde wel wat voor een strengere Europese limiet, maar was hierin niet heel erg uitgesproken.

Lood in distributienet

De tweede afspraak gaat over lood in het distributienet van de waterbedrijven. Die gaat wél naar een bindende 5 microgram lood per liter over 15 jaar. In tussentijd blijft de 10 microgram staan. Voor landen met veel loden waterleidingen zal dit een probleem kunnen opleveren, maar niet voor Nederland, zegt Amarins Komduur, woordvoerder van Vewin, de vereniging van de Nederlandse waterbedrijven.

“Dit betekent geen extra opgave voor de Nederlandse waterbedrijven. Drinkwaterbedrijven hebben in de periode tot circa 2005 alle bekende loden leidingen verwijderd. Het aantal resterende gevallen van loden leidingen van drinkwaterbedrijven is zeer beperkt. Het gaat landelijk in totaal om ongeveer 1500 aansluitleidingen, op de ruim 8 miljoen aansluitingen in Nederland.”

Lood uit contactmateriaal

De derde afspraak gaat over lood dat vrijkomt uit materialen die in contact staan met drinkwater. Er komt een lijst met toegestane materialen. Hoe die lijst er precies uit komt te zien is nu nog niet bekend, maar wel dat het er toe moet leiden dat er vanuit die materialen niet meer dan 5 microgram lood per liter water mag komen. Deze eis gaat over vier jaar in. Eickhout: “Het had nog veel scherper gemoeten. Hier horen we gewoon naar nul te gaan.”

In Nederland hebben we al zo’n lijst. Wij lopen wat dat betreft voor op de rest van Europa. Die lijst staat in de ‘Regeling materialen en chemicaliën drink- en warmtapwatervoorziening’. Die regeling komt dan weer voort uit afspraken die Nederland in 2011 met Frankrijk, Groot Brittannië en Duitsland heeft gemaakt. Dat samenwerkingsverband wordt het 4MS-initiatief genoemd. Materialen die aan deze regeling voldoen kunnen worden voorzien van het Kiwa Water Mark.

Hoe nou die Europese eis van 5 microgram precies verwerkt wordt in de lijst van toegestane materialen is nog niet helemaal duidelijk. “De toegestane composities op de lijst die is opgenomen in de Regeling materialen en chemicaliën drink- en warmtapwatervoorziening zullen worden aangepast aan de nieuwe norm van 5 microgram per liter”, zegt Joris Drost, woordvoerder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. “Het 4MS-initiatief vormt input voor verdere uitwerking van de vereisten op EU-niveau. Het 4MS-initiatief zal uiteindelijk overgaan in de Europese aanpak.”

PFAS, Bisphanol-A en microplastic

De afspraken rond de nieuwe Europese Drinkwaterrichtlijn zijn nog niet definitief. Eind deze maand zal er officieel over beslist worden, maar naar verwachting zullen de loodwaarden niet meer veranderen. Overigens is lood maar één van de  stoffen waarover afspraken zijn gemaakt. Ook voor stoffen als PFAS en Bisphanol-A zijn limieten opgesteld. Ook zijn hormoonverstorende stoffen en microplastic in de richtlijn opgenomen.