Aardgasloze lessen in onderwijsaanbod

De ervaringen en lessen uit de aardgasvrije proefwijken worden verpakt in kennisprogramma’s. Hierdoor kunnen installateurs leren van hun nieuwe rol in de keten, kunnen technische vernieuwingen breder worden weggezet, en kan het onderwijs aangepast worden op de eerste ervaringen in de energietransitie.

Het leer en innovatieprogramma Mensen Maken de Transitie gaat, na de intentieverklaring van vorig jaar, ook echt van start. Hiermee wil de coalitie van bouw, techniek, netbeheerders, onderwijs en overheid ook de menselijke component van de energietransitie, de zogeheten ‘green skills’, handen en voeten geven.

Claudia Reiner: “Niet voorbij gaan aan mensen die het moeten maken”

Het programma zal vooral gebaseerd zijn op de eerste aardgasvrije wijken, die momenteel worden gerealiseerd. Komend jaar moeten echter alle gemeenten transitieplannen maken voor wijken die van het aardgas af gaan. Het Klimaatakkoord schrijft voor dat over tien jaar 1,5 miljoen woningen aardgasvrij gemaakt moeten zijn.

‘Green skills’, ketens, en nieuwe mensen

En nu vereist deze aanpak ook nog eens nieuwe kennis en nieuwe samenwerkingsvormen. Zo hebben verschillende proeftuinen verschillende energiedragers, met elk hun technische en organisatorische haken en ogen. Gemeenten, corporaties, netbeheerders en installateurs moeten dus inniger en anders gaan samenwerken. En daar wringt de schoen, erkent Claudia Reiner, vice-voorzitter van Techniek Nederland. “Uiteindelijk moeten de mensen het gaan doen, en daar moeten we niet aan voorbij gaan”, zegt Reiner namens Techniek Nederland betrokken bij de arbeidsmarkt en scholingsvraagstukken rondom het Klimaatakkoord. “Nieuwe technieken, nieuwe samenwerkingsvormen, en wijze lessen uit de proeftuinen. De ervaringen moeten vastgelegd worden, en regionale ketensamenwerkingen kunnen innovatie stimuleren.”

Inspanningsverplichting scholen

Daarnaast moet specifieke technische kennis gedeeld worden en omvat worden in onderwijsprogramma’s. Naast het wegwijs maken en bijscholen van alle partijen die te maken krijgen met de proeftuinen, moet het programma ook een magneet zijn voor nieuwe (zij)instroom in de branche.De MBO Raad, de Vereniging Hogescholen en de vier technische universiteiten van Nederland (4TU) gaan de nieuwe inzichten op het gebied van de energietransitie een prominente plaats geven in korte en gerichte onderwijsprogramma’s. Afgestudeerde technici zijn er daardoor klaar voor om hun bijdrage te leveren aan de verduurzaming van Nederland.

Dicht op de praktijk

Waar ligt nu precies de uitdaging? Claudia Reiner geeft een voorbeeld. “In een gemeente waar bijvoorbeeld een lage temperatuur warmtenet zal worden aangelegd, zal bij installatiebedrijven vraag zijn naar kennis op dit gebied. Daarnaast willen we ervoor zorgen dat alle regionale opleiders hun programma’s afstemmen op deze behoefte. Dicht op de praktijk. We willen dat universiteiten, hogescholen en MBO’s  met concrete projecten bijdragen aan de innovatie. De ervaringen van andere proeftuinen zijn dan erg waardevol.”

Meerdere monteurs over de vloer

Zo werken Techniek Nederland en Netbeheer Nederland aan een opleidingstraject waarbij één monteur zowel de verzwaring van het elektriciteitsnet als de installatie van een warmtepompinstallatie voor zijn rekening kan nemen. Nu zijn hier meerdere partijen voor nodig. In Venlo werken bedrijfsleven en opleiders al samen om een leerprogramma voor aquathermie op te tuigen. De kennis wordt centraal verzameld en beschikbaar gesteld aan partijen die met de energietransitie te maken krijgen, maar bovenal verankerd in het onderwijsaanbod op alle niveaus. Ook productontwikkelingen, denk aan skids voor woonhuisinstallaties, kunnen zo beter en sneller worden opgeschaald.

Publiek-private samenwerkingen

Mensen Maken de Transitie is een initiatief van onder meer Techniek Nederland, Bouwend Nederland, Netbeheer Nederland, de MBO Raad, Vereniging Hogescholen, de vier technische universiteiten in 4TU en vakbond FNV.

Het programma wordt betaald door het ministerie van Binnenlandse Zaken en werkgeversorganisaties Techniek Nederland, Netbeheer Nederland en Bouwend Nederland. Er is budget om hier met een team van 5 personen aan te werken en we maken daarnaast gebruik van de capaciteit van de betrokken organisaties. 

Lees ook: Warmtepomp: we hebben ons vak terug.