Het gebouw van de Groningse milieudienst wordt sinds deze week gedeeltelijk gestookt op waterstof. Het bedrijf Tieluk heeft de installatie geleverd die bestaat uit een elektrolyser en een Atag-ketel, waarin een bijmenging tot 30 procent waterstof mogelijk is.
De nieuwe installatie vervangt één van de twee verouderde CV-ketels van Remeha en wordt een jaar op proef ingezet. Daarna wordt het gebruik van de installatie en het verbruik van aardgas geëvalueerd.
Als de nieuwe installatie goed bevalt, wordt ook de andere CV-ketel op deze locatie door dergelijke waterstof-aardgascombiketels vervangen. “In totaal zal het dan gaan om vijf Atag XL 105-ketels”, zegt Frank Turksma, directeur van Tieluk uit Leeuwarden. “Tegen die tijd zullen de ketels vermoedelijk geschikt zijn voor 40 procent tot 50 procent bijmenging.”
Zonnepanelen
De benodigde elektriciteit hiervoor wordt duurzaam opgewekt door zonnepanelen op het dak van het gebouw aan de Duinkerkenstraat. De nieuwe verwarmingsinstallatie moet zorgen voor een besparing van 30 procent op het aardgasgebruik.
De waterstof aan de Duinkerkenstraat wordt met elektrolyse uit water geproduceerd. Het enige restproduct is zuurstof. De waterstof wordt op locatie geproduceerd en direct gebruikt. Het hoeft dus niet onder hoge druk opgeslagen te worden en is daarmee volgens producent Tieluk veiliger dan aardgas.
100% waterstof
Een mogelijkheid voor de toekomst is dat ook andere locaties van de gemeente Groningen met een dergelijke installatie verwarmd gaan worden, met een installatie die nog meer waterstof bijmengt of installaties die misschien wel volledig werken op waterstof.
Tieluk is nu anderhalf jaar bezig met de uitrol van het concept, nadat een proefopstelling in de eigen bedrijfsruimte enkele jaren probleemloos draaide. In december werd de eerste installatie geplaatst bij een appartementencomplex in Enschede. “Er volgden sindsdien tussen de tien en twintig installaties”, zegt Turksma. “Onder meer bij studentenhuisvester Duwo en in de gemeente Voorst.”
Turksma: “In de basis is de installatie in Enschede en deze in Groningen dezelfde. We hebben wel kleine verbeteringen doorgevoerd. De installatie is compacter en de efficiëntie is verhoogd.”
Grenswaarden
Volgens Jan Henk van der Wijk, woordvoerder van Atag, moet Tieluk toestemming krijgen van de R&D-afdeling voor elk project waarbij de bestaande grenswaarden voor waterstofbijmenging worden overschreden.
Uiteindelijk wil Atag, net als Remeha (en Bekaert), een ketel op de markt kunnen brengen die volledig op waterstof draait. Van der Wijk: “Die ontwikkeling doen we met Hygear uit Arnhem.”
Retro-fit
Het doel van het waterstofproject van Atag en Hygear is om een brandersysteem te ontwikkelen dat de huidige aardgasbrander kan vervangen. Hierdoor kunnen toekomstige CV-ketels voor waterstof geproduceerd worden, maar kunnen ook geïnstalleerde CV-ketels met een retro-fit omgebouwd worden.
Binnen het consortium levert HyGear de technologie van (katalytische) waterstofverbranding en bijbehorende veiligheidssysteem. Atag zal deze technologie integreren in haar i-serie CV-ketellijn om zo tot een waterstofgevoede CV-ketel te komen: de H2-serie.
Volgens Atag-woordvoerder Van der Wijk zal het bedrijf eind april waterstofnieuws naar buiten brengen, maar wat dit is laat hij nog in het midden.
als voorstander van waterstof ben ik toch wel heel erg bezorgt over deze situatie.
waterstof is een veel gevaarlijker gas dan aardgas, het ontploft altijd in tegenstelling van aardgas.
als ik naar de elektrische installatie kijk is deze niet geschikt voor deze ruimte.
is de installaties zowel gas – als elektrotechnische installatie gekeurd met in achtneming van deze situatie?
Hoi Sjaak weet het wel zeker wat je zegt of denk je dat het zo is?
@ Broekhuizen
ik weet niets zeker maar reageer op de foto en op de huidige wetgeving die hier niet op voorbereid is
waterstof is veel gevaarlijker dan aardgas. aardgas heeft niet voor niets een “luchtje”
waterstof heeft dat niet ( zover ik weet) en dat is het grote gevaar. waterstof is reuk eb smaakloos.
de elektrische installatie in deze ruimte is niet geschikt voor explosie gevaar dat kan ik vanaf de foto zien
Ik vraag niet voor niets of de installatie geïnspecteerd is door E en G deskundigen
@ Broekhuizen
nog een toelichting;
ik ben zowel E als G inspecteur met vele jaren ervaring ook in ATEX complexen, en ben altijd bereid om in nieuwe situaties mee te denken. ( desnoods belangeloos)
Als je dat bent weet je wel dat aardgas geodoriseerd wordt en daarom kan je het ruiken. Als waterstof gedistribueerd wordt via het gasnet wordt het zeker ook geodoriseerd en daarmee te ruiken!!
Ik ben heel erg benieuwd naar het energetische systeemrendement van deze opstelling.
Vooral het feit dat alle waterstof direct verbrandt wordt roept de vraag op heatpipes hier niet meer op hun plek zouden zijn, of desnoods elektrische gloeispiralen zonder omvormer.
Naar het financiele rendement vragen we maar helemaal niet.
@ Broekhuizen
ik heb het over de situatie niet over het gasnet, waar ik ook alles van weet.
@ Boelen, het rendement van de ketelinstallatie zal nauwelijks hoger worden door waterstof als heeft deze een iets hogere verbrandingswaarde dan aardgas LET wel bij een zelfde temperatuur en druk om een vergelijk met aardgas mogelijk te maken
Wie is Tieluk? de installateur van waterstof installaties ? wie weet dat?
elektrisch verwarmen is alleen duurzaam met PV dat is een uitdaging omdat als de zon schijn heb geen verwarming nodig
Onderzoek wordt momenteel in Leuven gedaan naar zonnecellen die rechtstreeks waterstofgas opleveren. Zie bv https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/02/24/belgische-wetenschappers-kraken-de-code-voor-betaalbare-groene-w/
Ik begrijp dat men zoekt in de richting van een gemeenschappelijke opslag voor een aantal huizen of een hele wijk. Waarschijnlijk zou de opslag anders te duur worden.
Het lijken zonnecellen voor de toekomst die een gezin al zijn energybehoeften laten invullen. Ik weet niet of zij efficienter zijn bij hoge temperaturen, of ze gemakkelijker afbreekbaar zijn enzo. Men zal de opgeslagen energie terug moeten kunnen omzetten. Is voor verwarming de beste optie de waterstof te verbranden of ze om te zetten in electriciteit en deze vervolgens te gebruiken om te verwarmen. Kan men de verliezen bij de omzetting naar electriciteit ook gebruiken als warmte?
Of meer algemeen, wat zouden de gevolgen zijn als deze zonnecellen courant gebruikt zouden worden?
onderzoek naar d efficiëntie is van belang, maar ik ben niet alleen energieadviseur maar ook veiligheid adviseur zowel voor gas-als elektrische installaties.
omdat waterstof vele malen gevaarlijker is dan aardgas maak ik mij zorgen over de elektrische veiligheid gezien de foto.
ik maak uit de foto op dat daar niet aan gedacht is, maar meestal dempt men de put als het kalf verdronken is!